Dịch sách như trồng cây


nhưng mà thù lao còn thấp hơn lương của nhân viên môi trường thì em cũng bái bai... :)

shared from Quyen Nguyen,
-----
Câu chuyện của chị Yao Liqing về tình hình văn học dịch ở Trung Quốc, cụ thể là nhuận dịch và nhuận biên. (Bài viết có giá trị tham khảo)

Em tóm tắt lại thế này cho vui:
Yao học ở Pháp, về quê tìm được việc làm biên tập viên tiếng Pháp, những tưởng phải lấy người như anh, dè đâu lấy phải người như anh: công việc áp lực, bị ép chạy tiến độ, tiền lương ít ỏi, luôn gặp phải các bản dịch kém chất lượng nên nai lưng ra mà sửa.

Ở Trung Quốc, nhuận dịch văn học Pháp trả cho dịch giả thường là 70-80 tệ (tương đương 10-12$) cho 1000 từ tiếng Trung (tức là khoảng 240-270.000 vnd/1000 từ). Nhuận dịch văn học Anh còn ít hơn nữa. Ngoài ra còn một cái gọi là luật, đó là nếu nhuận dịch cho một cuốn nào đó mà hơn 800 tệ (tức 2tr7 đồng) thì nhà xuất bản sẽ xẻo đi 20% tiền thuế (à hiểu rồi, tức là hơn 2tr7 thì bắt đầu đóng thuế). Chính vì thế rất ít dịch giả giỏi nào chịu đi dịch sách.

Chị Yao cho biết cũng chính vì tiền ít như vậy, dẫn tới việc nhiều dịch giả dịch ẩu. Ở Trung Quốc có một trang review sách online, Douban, đầy các bài ném đá bản dịch.

Chị Yao có kể thêm, các giảng viên văn học nước ngoài ở đại học Tàu bị bắt buộc phải dịch một số lượng sách nhất định. Chính vì thế nhiều giảng viên cộng tác với các NXB để dịch sách. Nhưng ngặt nỗi, họ lại dịch lấy có để đủ tiêu chuẩn, nên không thèm dụng công gì, bản dịch đầy lỗi. Kinh dị nhất là có vị còn đem chia ra cho sinh viên dịch, thế là btv chịu trận đủ.

Chị Yao còn kể có một ca một chị muốn có một dòng đẹp vào CV để xin học bổng đi học nước ngoài, bèn dịch xong sai be bét, khi btv yêu cầu sửa thì chị bảo em làm hết sức của em rồi, giờ là tới phiên nhiêm vụ của btv các chị nhé.

Với tư cách là btv, mỗi ngày chị Yao phải đọc và biên tập hơn 10 ngàn từ, các xếp thì ép tiến độ, thế là btv phải mang việc về nhà, làm cả đêm và cuối tuần. Với đồng lương thế nào? BTV mới vào nghề được trả 5.000 tệ một tháng (17tr, má ơi em muốn sáng Tàu!) vừa đủ thuê căn hộ ở ngoại ô Thượng Hải, cơm ba bữa, năm hai bộ quần áo mới. Chính vì thế btv bỏ việc liên tục.

Chị Yao lý giải nguyên nhân các NXB trả tiền cho btv và dịch giả ít như vậy: thủ phạm chính là giá sách ở Tàu. Lấy ví dụ một ly cà phê Starbucks ở Pháp hay Tàu đều có giá khoảng 4-5$. Ở Trung Quốc, giá sách cũng tầm như vậy.

Chị so sánh, ở Pháp giá sách thường cao gấp 3-4 lần một ly cà phê Starbucks. Chẳng hạn bản dịch tiếng Pháp cuốn “Ping Ru and Mei Tang: Our Story,” bán trên trang Amazon Pháp giá 23 E (27$) (620 ngàn vnd), trong khi bản gốc bản trên Amazon Tàu chỉ có 24.6 tệ (84 ngàn vnd), hơn gấp 7 lần. Chị Yao còn dẫn bản khảo sát đọc sách trên toàn quốc lần thứ 14 của Trung Quốc thì độc giả chỉ muốn trả khoảng 14.42 (tệ) (49 ngàn vnd) cho một cuốn sách dày 200 trang.

Chị Yao kết luận, bui một tấc lòng giới thiệu văn học nước ngoài đỉnh cao cho bà con Tàu đọc, nhưng mà giá dịch như thế, giá biên tập như thế, điều kiện làm việc như thế, khó lòng mà cải thiện chất lượng bản dịch. Thế là càng nghĩ càng đau, chị chỉ còn một đường: phắn.

Tags: work

15 Comments

Tin liên quan

    Tài chính

    Trung Quốc