video
Thư viện
Tài trợ
Thụy Sĩ sẽ là nước đầu tiên trả lương cho toàn dân?
25 Feb, 2024
shared from Giang Le.
-----
Mấy hôm nay báo chí rộ lên tin Thụy Sỹ sẽ bỏ phiếu cho một chính sách trợ cấp 2500 franc cho mỗi công dân bất kể họ có thu nhập hay không. Xin làm rõ thêm 2 điểm.
Thứ nhất, ý tưởng guaranteed/unconditional basic income (UBI) này không phải mới. Cuối năm ngoái Phần Lan đã đưa ra kế hoạch áp dụng (800 EUR/người) và một số nơi (vd Hà Lan) đã từng thử nghiệm. Trên thực tế UBI là một hình thức social security tối giản vì nó unconditional. Phe ủng hộ lập luận rằng nếu không còn ai phải lo nghĩ đến nhu cầu sống tối thiểu (thực phẩm, nhà ở) thì họ sẽ dễ dàng "take risk" hơn trong kinh doanh hay ngay cả trong công việc làm thuê (làm trái ý sếp, bỏ việc...). UBI sẽ giảm bớt tội phạm cũng như inequality trong xã hội. Trên thực tế UBI có thể không quá tốn kém (cho budget) nếu nó thay thế hoàn toàn những hình thức trợ cấp xã hội khác (thường kém hiệu quả). Tính hiệu quả của UBI là lý do có những nhà kinh tế cực hữu như Hayek cũng ủng hộ chính sách có vẻ rất socialist này.
Vấn đề thứ hai quan trọng hơn, cuộc bỏ phiếu sắp tới của Thụy Sỹ chính xác ra là một cuộc trưng cầu dân ý (referendum). Hệ thống chính trị của nước này theo mô hình "direct democracy", nghĩa là rất nhiều chính sách do người dân quyết định trực tiếp chứ không phó thác cho đại biểu của mình (các chính trị gia). Bất kỳ một ý tưởng chính sách nào nếu có trên 100 ngàn chữ ký ủng hộ đều được tổ chức referendum và chính quyền bắt buộc phải thi hành kết quả của cuộc referendum đó. Hệ thống chính trị này có những ưu khuyết điểm so với indirect democracy của hầu hết các nước khác trên thế giới. Ưu điểm lớn nhất là nó tạo ra thêm một cơ chế cho phép người dân có thể phế bỏ hoặc đưa ra một chính sách trái với quan điểm của các chính trị gia. Còn khuyết điểm quan trọng là nhiều khi xã hội phải tốn tiền bạc và thời gian với những ý tưởng dở hơi, kiểu như đòi quay về chế độ bản vị vàng hay đặt trần lương của các CEO.
-----
updated, shared from Đỗ Ngọc Kiên.
Với một ngân sách cho trước, unconditional cash transfer (UCT) là một thiết kế chính sách gần như là ít tốn kém nhất, kể cả ở dạng sunk cost lẫn efficiency do các méo mó từ thay đổi hành vi gây ra.
Phần chi phí lớn nhất của nó có lẽ nằm ở mean-test: Người cung cấp cần phải xác định Ai là người nhận được các benefits này. Bằng việc cung cấp UCT cho toàn dân (universal), Thụy Sỹ bỏ qua luôn chi phí tiến hành mean-test này [Có thực sự cần hỗ trợ không].
Tuy nhiên universal làm phát sinh chi phí: Trong khi nó cover tất cả những người cần thì nó phải chi trả cho cả những người không cần. Chi phí này hầu như đều được giả định lớn hơn chi phí thực hành mean-test dưới rất nhiều hình thức. Nếu lập luận rằng 2450$ là mức đủ cho sinh kế của tất cả người dân, điều ấy có nghĩa là nếu những người giàu KHÔNG nhận được benefits này thì có thể nhiều tiền hơn sẽ được cung cấp dưới dạng UCT cho người nghèo, hoặc có thể dưới muôn vàn các dạng khác.
Mỗi đồng ngân sách thu về đều có chi phí cận biên (Marginal cost of public funds) và mỗi đồng ngân sách chi ra cũng thế. Các nhà kinh tế thụy sỹ hoàn toàn có thể căn cứ vào đồ thị phân phối thu nhập để thiết kế một chính sách phúc lợi tốt hơn, ủng hộ người nghèo (pro-poor) hơn, thay vì thiết kế một chính sách chưa biết sẽ làm méo mó các động cơ đối với cung lao động như thế nào. Đấy là chưa kể chi phí của việc reform chính sách sẽ không phải là nhỏ, vì đấy không phải là policy design.
Những điều này không phải để nói Thụy sỹ không thể làm được, chỉ có điều làm như thế là cắt bớt sinh kế của người nghèo. Và CNXH thì không như vậy.
cũng tiện giới thiệu các khái niệm kinh tế học, như pay-as-you-go = thực thanh thực chi chẳng hạn, nếu cứ dịch (đọc bản dịch) mà không biết khái niệm gốc thì khi đi du học không biết nó là gì,
Áp dụng nguyên bản chính sách: mỗi người được nhận 2 ngàn 500 đồng. Họ thì dùng đồng Thụy Sĩ (tự in được), ta thì dùng đồng Việt Nam (cũng tự in được).
90 triệu người x 2.500 đồng = 225 tỷ đồng
Vấn đề không phải là ai áp dụng trước mà là ai áp dụng tốt hơn. Việt Nam ta vẫn nổi tiếng là đi sau mà đến trước thôi.
-----
The idea has a long intellectual heritage. In 1797 Thomas Paine, one of America’s founders, penned a pamphlet arguing that every person is entitled to share in the returns on the common property of humanity: the earth’s land and natural resources (today, you might include radio spectrum or the profits of central banks). Paine suggested paying citizens the equivalent of around $2,000 in today’s money—which was then over half the annual income of a labourer—on their 21st birthday, in lieu of their share of the planet. The benefit would be granted to all, to avoid creating “invidious distinctions” between rich and poor.
-----
The left has usually viewed such policies as a way of beefing up the social safety net and fighting inequality. That is particularly appealing in a world where technology creates unimaginable riches for some, but threatens the jobs of others. As early as 1964 James Meade, an economist, argued that technological progress could reduce the demand for labour so much that wages would fall to intolerable lows. In a world where a computer can suddenly make a profession redundant, those who have worked hard cannot be certain of a decent standard of living. That may justify more generous state support.
-----
Tony Atkinson, another economist, advocates a “participation income”, paid only to those who contribute to society, whether by working, looking for work or volunteering. That reintroduces some administrative burden, but avoids supporting the idle.
giả sử nền kinh tế có mức thu nhập trung bình 50.000 usd, nhưng quá nhiều bất bình đẳng thu nhập, -> 2 kế hoạch được đề xuất:
./ cho tất cả mọi người, ai cũng được 10.000 usd, tiền lấy từ đánh thuế thu nhập đồng hạng ở mức 20%,
./ means-tested transfer of $10,000, ai không có thu nhập thì được nhận cả 10.000, nhưng có phase-out, mất 20 cent cho mỗi usd tự kiếm được, nguồn tiền cho kế hoạch này từ đánh thuế thu nhập 20% đối với thu nhập trên 50.000 usd,
mọi người có vẻ thích kế hoạch 2 hơn, vì công bằng hơn, vì lũy tiến hơn v.v...
nhưng thật sự thì 2 kế hoạch này giống hệt nhau, chỉ khác về framing (cách trình bày, diễn giải)...
-----
A Quick Note on a Universal Basic Income
// Greg Mankiw
Consider an economy in which average income is $50,000 but with much income inequality. To provide a social safety net, two possible policies are proposed.
A. A universal transfer of $10,000 to every person, financed by a 20-percent flat tax on income.
B. A means-tested transfer of $10,000. The full amount goes to someone without any income. The transfer is then phased out: You lose 20 cents of it for every dollar of income you earn. These transfers are financed by a tax of 20 percent on income above $50,000.
Which would you prefer?
I have seen smart people argue as follows: Policy A is crazy. Why should Bill Gates get a government transfer? He doesn’t need it, and we would need to raise taxes more to pay for it. Policy B is more progressive. It targets the transfer to those who really need it, and the transfer is financed by a smaller tax increase levied only on those with above-average incomes.
But here is the rub: The two policies are equivalent. If you look at the net payment (taxes less transfer), everyone is exactly the same under the two plans. The difference is only a matter of framing.
-----
For those willing to pay a little more for their morning coffee, a café will be opening in Geneva, Switzerland offering its customers oral sex while they sip their latte…
According to the Mirror Online, Charvet told the Swiss newspaper, Le Matin, recently that the new Geneva café would be modeled on similar establishments in Thailand.
According to Charvet, the oral sex café would add a new dimension to the sex trade in Geneva.
Basically, what it would all entail is men would walk into the café and order a coffee. While they are waiting the customers will be offered an iPad to select the prostitute they prefer to have perform oral sex on them. The men will then sit and relax at the bar, sip their coffee, and enjoy the ride.
Chỉ cần đảo lộn một phần xu hướng về sự giàu có và thu nhập này cũng sẽ đủ để trang trải cho một mức thu nhập cơ bản khiêm tốn ban đầu. Vượt ra khỏi điều này, một đề án UBI có thể được thiết kế để phát triển phù hợp với sự thịnh vượng của nền kinh tế.
Tự động hóa chắc chắn sẽ làm gia tăng lợi nhuận, bởi máy móc, thứ gây ra tình trạng dư thừa nhân công, không đòi hỏi tiền lương và chỉ cần một khoản đầu tư rất nhỏ dành cho bảo dưỡng. Nếu chúng ta không thay đổi hệ thống tạo ra thu nhập của mình, không có cách nào để kiểm soát sự tập trung của cải vào tay những người giàu và có khả năng đặc biệt về kinh doanh.
Một UBI được phát triển phù hợp với hiệu suất tư bản sẽ đảm bảo rằng lợi ích của tự động hóa sẽ thuộc về số đông, chứ không phải chỉ một nhóm thiểu số.
tuy nhiên, tỉ lệ từ chối cao, họ không tin được nhận tiền = thu nhập của 1 năm như vậy từ 1 tổ chức mà không có điều kiện gì -> cho tiền đó là dính líu tới sùng bái hay ma thuật gì đó...
-----
Later this year, roughly 6,000 people in Kenya will receive regular monthly payments of about a dollar a day, no strings attached, as part of a policy experiment commonly known as basic income.
…In a recent GiveDirectly blog post, the charity’s Kenya-based official, Will Le, explains that refusal rates in East Africa have typically held steady between 4% and 6% in past cash transfer trials. They’ve been especially low in countries like Uganda and Rwanda. In one Kenyan region known as Homa Bay, however, the rates have risen as high as 40%.
…GiveDirectly’s investigations have shown that people who refuse the cash are skeptical. They find it “hard to believe that a new organization like GiveDirectly would give roughly a year’s salary in cash, unconditionally,” Le writes. “As a result, many people have created their own narratives to explain the cash, including rumors that the money is associated with cults or devil worship.”
Người độc thân sẽ nhận được tới tối đa 16.989 đô la Canada/năm, trừ 50% của bất cứ khoản thu nhập nào họ kiếm được. Các cặp vợ chồng sẽ nhận được tới tối đa 24.027 đô la/năm, trừ 50% của bất cứ khoản thu nhập nào họ kiếm được. Người bị khuyết tật sẽ nhận được tối đa thêm 6.000 đô la/năm.
Ví dụ, một người độc thân đi làm có thu nhập 10.000 đô la, nhà nước sẽ cấp thu nhập cơ bản 11.989 đô la - bằng mức tối đa 16.989 trừ 5.000 đô la từ thu nhập riêng của mình. Như vậy người này sẽ có thu nhập tổng cộng 21.989 đô la cho năm đó.
...Canada đã khảo sát ý tưởng này vào cuối thập niên 1970 khi thị trấn Dauphin, Manitoba, thử nghiệm “thu nhập tối thiểu” cho những cư dân có thu nhập thấp, được xác định bằng 60% mức nghèo đói. Kết quả cho thấy có sự sút giảm về số trường hợp nhập viện và các vấn đề bệnh tâm thần, tăng tỷ lệ tốt nghiệp trung học ở nam thanh niên và không có mấy tác động tới động cơ làm việc của cư dân.