Giết người ở Nhật Bản: Chúng ta vẫn an toàn
Photo credit: The Economist.
Vụ thảm sát tại một nhà dưỡng lão có nguy cơ gây ra phản ứng thái quá.
Trong một thế giới đầy rẫy bạo lực, Nhật Bản là một đất nước khá an toàn. Các vụ cướp bóc hiếm khi xảy ra và tỷ lệ giết người thấp. Năm ngoái, cảnh sát ghi nhận chỉ có duy nhất một vụ giết người bằng súng tại quốc gia có 126 triệu dân này.
Còn khi ai đó hóa điên, vũ khí người đó lựa chọn là một con dao. Và đúng như vậy vào ngày 26 tháng 7 vừa qua, một người đàn ông trẻ tuổi đã đột nhập vào một trung tâm chăm sóc người tàn tật và thực hiện vụ giết người hàng loạt tồi tệ nhất Nhật Bản trong nhiều thập kỷ. Kẻ giết người đã đâm hơn 40 người khi họ đang nằm ngủ trên giường, làm chết 19 người. Hầu hết các nạn nhân đều bị vết thương ở cổ.
Cảnh sát đã xác định nghi can duy nhất là Satoshi Uematsu, 26 tuổi, từng là nhân viên chăm sóc y tế tại trung tâm này, hiện y đang bị bắt giữ. Uematsu đã nhiều lần đe dọa giết người tàn tật. Hồi tháng Hai, hắn đã viết một lá thư giải thích mục tiêu của mình về một thế giới trong đó những người sống mà không thể thiếu sự giám sát của người khác sẽ được thực hiện cái chết nhân đạo, và tự tay đem bức thư tới tận nhà riêng của người phát ngôn Hạ viện Nhật Bản.
Bệnh lý của những kẻ giết người hàng loạt có sự tương đồng, bất kể quốc tịch. Hầu như tất cả đều còn trẻ và là nam giới, bị kích động bởi thói hung hăng và testosterone (kích thích tố sinh dục nam). Trong nhiều trường hợp, nguyên cớ của những vụ giết người có thể là một sự kiện gây xáo trộn trong cuộc sống của thủ phạm — ví dụ như mất việc làm. Chỉ có Uematsu mới biết hắn nghĩ gì khi lái xe đến trung tâm chăm sóc trong đêm khuya hôm ấy, với những con dao trong túi. Hắn được cho là đã bị sa thải. Điều này không gây ngạc nhiên, căn cứ trên thái độ của y đối với người khuyết tật và có thể y đã nuôi dưỡng lòng hận thù từ đó. Một đợt điều trị bắt buộc trong bệnh viện hồi đầu năm nay đã kết thúc khi y được ra viện và về chăm sóc tại gia đình.
Cuộc tấn công này gần như chắc chắn sẽ khiến người Nhật quan tâm hơn tới thế hệ sau cuộc khủng hoảng kinh tế, những đứa trẻ phải trưởng thành trước tuổi. Tháng 6 năm 2008, Tomohiro Kato đã lái một chiếc xe tải vào đám đông người mua sắm ở Tokyo, sau đó nhảy xuống và dùng một con dao găm chém vào người đi bộ. Bảy người đã thiệt mạng. Kato kể lại chuỗi thất bại dẫn đến cuộc sống lao dốc chóng mặt của mình, ở tuổi 25, khi bước vào một thế giới bất ổn với những công việc tạm thời. Nhưng nói thêm: "Tôi chịu tất cả trách nhiệm với tội lỗi mình gây ra."
Những sự kiện khủng khiếp như thế này đã gia tăng sự kiểm soát chặt chẽ của chính quyền (dao găm dài từ 6cm trở lên đã bị cấm sau vụ thảm sát của Kato), và có một nỗi lo sợ hiện hữu rằng Nhật Bản đang trở thành nơi nguy hiểm như những nơi khác. Tuy nhiên, các số liệu thống kê không cho thấy như vậy . Tỷ lệ tội phạm năm ngoái đạt mức thấp nhất kể từ sau chiến tranh. Số lượng tù nhân tại Nhật Bản vẫn thấp hơn so với hầu hết các quốc gia giàu có khác.
Điều nguy hiểm chính là những phản ứng thái quá. Năm 2001, một bảo vệ đã sát hại tám học sinh tiểu học ở Osaka bằng một con dao nấu ăn. Cơn điên này của Mamoru Takuma là lý do vì sao ngày nay một số trường học ở Nhật Bản có nhân viên bảo vệ đứng bên ngoài — một lời nhắc nhở đáng buồn cho hàng triệu trẻ em: thế giới có thể là một nơi đáng sợ.
Tuần này, tờ báo lớn nhất của Nhật Bản, Yomiuri Shimbun, cho rằng các trung tâm chăm sóc người bệnh tâm thần cũng nên có các biện pháp an ninh tương tự. An ninh ở các cơ sở này khá lỏng lẻo và nhiều cơ sở không có cửa đủ an toàn. Nhưng dù có biện pháp nào, vẫn rất khó để bảo vệ tất cả mọi người khỏi các hành động của một công dân không ổn định, khi anh ta đã có chủ ý làm hại.
Minh Thu
The Economist
Bài trước: Tự tử ở Nhật Bản: Sâu trong rừng thẳm
Tags: japanVương Minh Thu
và để dành 10.000 usd cho mỗi chuyến đi của tù nhân này ra khỏi bang, với điều kiện đi cặp với người anh ta định giết hoặc người từng cố gắng giết anh ta...
lập luận: những ai du lịch cùng nhau, sẽ thấy giống nhau, và chẳng bao giờ giết nhau cả...
-----
But when Holmes was released from prison last year, officials in this city offered something unusual to try to keep him alive: money. They began paying Holmes as much as $1,000 a month not to commit another gun crime.
Cities across the country, beginning with the District of Columbia, are moving to copy Richmond’s controversial approach because early indications show it has helped reduce homicide rates. [TC: that is Richmond, CA]
But the program requires governments to reject some basic tenets of law enforcement even as it challenges notions of appropriate ways to spend tax dollars.
…And yet, interest in the program is surging among urban politicians. Officials in Miami, Toledo, Baltimore and more than a dozen cities in between are studying how to replicate Richmond’s program.
…five years into Richmond’s multimillion-dollar experiment, 84 of 88 young men who have participated in the program remain alive, and 4 in 5 have not been suspected of another gun crime or suffered a bullet wound, according to DeVone Boggan, founder of the Richmond effort.
And how is this for bizarre?
Boggan believes that travel is another key to the program’s success. He sets aside $10,000 per fellow for trips that are often the first time participants have left the state or the country. But fellows must agree to partner with someone they have either tried to kill or who attempted to kill them.
“Wild, right?” Boggan says. “But they get out there and realize, ‘Hey, this cat’s just like me.’ ” Boggan’s measure of success: No fellows who have traveled together have been suspected in subsequent shootings against one another.