video
Thư viện
Tài trợ
Trẻ con nên đọc sách thế nào?
04 Oct, 2023
shared from fb Dương Quốc Chính,
-----
Chuyện cháu bé 10 tuổi đòi đọc Lenin toàn tập thực ra không có gì ghê
gớm khiến mọi người quan tâm nếu bố mẹ cháu không khoe là cháu "thích" đọc bộ đó.
gớm khiến mọi người quan tâm nếu bố mẹ cháu không khoe là cháu "thích" đọc bộ đó.
Là người cũng từng đọc nhiều sách từ bé và bắt đầu già, mình có thể chắc chắn rằng trẻ con đọc nhiều là do tò mò và …rảnh, chứ hiểu không được bao nhiêu đâu. Vì thế cũng chả cần rùm beng chuyện tương tự.
Mình bắt đầu đọc tiểu thuyết cũng từ khoảng lớp 4-5 gì đó, tranh giành sách, truyện với bố mẹ. Hồi đấy thì toàn tiểu thuyết kinh điển kiểu Chiến tranh và Hoà bình, Sông Đông êm đềm, Thép đã tôi thế đấy… Hầu hết tiểu thuyết dạng này mình cày trong giai đoạn từ lớp 5-8. Sách lịch sử cũng vậy, giai đoạn này mình đọc tạp nhất, tất nhiên nhà mình cũng có 1 đống sách kiểu Lenin toàn tập, nhưng mình không hứng thú lắm. Nói thật là đến tầm cấp 3 mình cũng húng cho' là đọc được nhiều. Nhưng phải đến khi học ĐH và đi làm mới ngộ ra rằng việc đọc sách vượt tuổi (sách của người lớn) từ bé chủ yếu là để luyện trí nhớ và kỹ năng đọc, để không sợ đọc, chứ thực tế không hiểu gì mấy và cũng không nhớ được lâu. Kiến thức mà mình nhớ được sâu sắc nhất và nó thực sự là của mình lại chủ yếu là từ sách mình đọc được khoảng sau 20 tuổi. Chính thế nên người ta phân biệt ra sách thiếu nhi là như thế, cho nó phù hợp với nhận thức và nhân sinh quan của những đứa trẻ. Các bố mẹ bây giờ đừng thấy con mình đọc sách vượt tuổi quá nhiều là mừng, khoe con là thần đồng, nhiều khi lại làm hại nó.
Đọc sách kiểu đó là làm hại con vì tất nhiên để đọc được những cuốn sách ngàn trang như vậy thì con mình sẽ còn ít thời gian để chơi, để học nhạc, để tập thể thao, để vẽ tranh… Một đứa trẻ muốn thành người toàn diện thì không phải chỉ cần có kỹ năng đọc sách. Thường đứa nào đọc sách quá nhiều thì lại dễ bị đụt về các hoạt động thân thể hoặc kém về nghệ thuật. Có nghĩa là năng lực của con người là có hạn mà tập trung toàn bộ vào 1 hướng thì nó sẽ giỏi kiểu gà chọi và thành gà công nghiệp với các hướng khác.
Mình đọc rất nhiều sách lịch sử và chính trị nên đủ tư cách để nhận xét về việc đọc sách dạng này. Lenin toàn tập cũng là 1 dạng sách lịch sử lồng ghép với chính trị Mác Lê nin. Nó là dạng sách viết 1 chiều không hề khách quan như hầu hết các bộ sách tương tự do các nhà nước CS biên soạn.
Trẻ con đang cần tìm hiểu kiến thức đa chiều, càng rộng càng tốt, để chúng nó có sự chuẩn bị cho tương lai, xem có thể đi sâu theo hướng nào. Vì thế dạy trẻ nên theo hướng mở, nên chọn các loại sách khách quan, trung tính, không nên cho đọc nhiều sách tuyên truyền 1 chiều. Sau này khi có nhận thức đầy đủ thì người ta sẽ tự biết chọn con đường nào để theo, theo đảng CS hay theo TB giãy chết, làm bo\ đỏ hay đấu tranh DC. Hãy để bọn trẻ tự chọn dựa trên kiến thức đa chiều được đọc từ nhỏ. Không nên nhồi sọ chúng nó quá sớm, bất kể theo hướng nào. Trẻ bị nhồi sọ sớm nó sẽ bị ám ảnh rất lâu, sau khó tẩy não. Nhà trường đã nhồi sọ rồi lại thêm bố mẹ nhồi tiếp là có tội với con mình. Mình dám chắc là không có đứa trẻ nào tự nhiên thích đọc Lenin toàn tập đâu, mà là do do bố mẹ nó định hướng, rồi đem khoe. Không hay ho gì chuyện đó cả.
Nhìn các cuốn sách mà cháu bé được đọc mình có thể đoán là nó có từ thời ông bà cháu! Giống hệt nhà mình. Nhưng thấy bố mẹ cháu cho cháu đọc sách dạng đó, có thể là tái bản, thì có thể suy ra là gia đình có nòi đỏ rực. Từ nhà mình mà suy ra thôi. Nhưng mình khác bố mẹ cháu kia là không để con đọc sách dạng đó nữa, vì không còn hợp thời và không còn khách quan, trừ 1 số thiểu thuyết ít bị chính trị hoá.
Mình cho con đọc mấy cuốn về lịch sử thế giới, soạn cho thiếu nhi, hay cuốn Sapiens phiên bản tranh…tức là người ta đã biên soạn cho trẻ em rồi. Tuy nhiên, song song với việc cho con đọc sách thì mình vẫn phải giải thích cho nó hàng ngày về những gì nó đọc được, thì nó mới hiểu được sách chứ không phải học vẹt.
Xem clip trên VNE có ông thày hỏi cháu bé về lịch sử, mình thấy cháu trả lời y chang như sách dạy! Nhất là đoạn về Điện Biên Phủ. Những lý giải kiểu đó là lý giải kiểu tuyên truyền 1 chiều mà sách dạy, là kiểu của Hs SV học vẹt, chứ không phải của người đọc sách có tư duy độc lập. Tất nhiên học kiểu đó thì sau này đi thi môn sử sẽ được điểm cao! Vì dạy và học sử theo cách chính thống bây giờ chủ yếu chỉ là vẹt già dạy vẹt trẻ thôi.
Đọc sách lịch sử và chính trị cần rất nhiều vốn sống và kiến thức phải rộng mới hiểu được hết, nhất là sử cận hiện đại. Vì thế các bố mẹ hãy thận trọng khi chọn sách cho con. Con Ngô nhà mình cũng bằng tuổi cháu kia và nó cũng thích đọc sách, nên chuyện này mình nhận xét là rất thực tế.
lời của langdu: cháu bé sớm đọc cuốn sách "Luận cương sự giàu và nghèo của các các dân tộc" thì chuẩn luôn... :D
Bài trước: Cần thay đổi kịch bản chống dịch
Trẻ em nên đọc sách đa dạng chứ cũng không có gì phải cười chê. Khi tôi sinh ra thì gia đình tôi đã có đủ bộ Lê Nin toàn tập, bộ HCM toàn tập và tạp chí Cộng sản... không thiếu gì. Ngoài ra thì cũng có sách khoa học thường thức, sách truyện, văn học và cả truyện tranh nữa.
Trẻ con nhiều thời gian nên cứ thấy gì cũng đọc, truyện nào dễ hiểu thì đọc nhanh, truyện nào khó hiểu thì đọc chậm. Ở độ 8-9 tuổi, hiển nhiên Lê-Nin toàn tập là nội dung khó đọc nhưng bên cạnh đó tôi cũng đọc cuốn “Lê Nin của chúng em” hay là truyện tranh minh hoạ về Paven Coocsaghin (mấy cuốn này có hình vẽ cực đẹp). Nó bổ trợ thêm chút ít hình dung để đọc Lê Nin toàn tập.
Điều cần thiết hơn là để cho trẻ em được có suy nghĩ riêng sau khi đọc sách. Khi còn nhỏ đọc một số đoạn trong Lê Nin toàn tập tôi có cảm giác về phong cách “cách mạng khủng bố” của ông ấy và bố mẹ tôi cho phép tôi được giữ ý kiến như vậy.
Lê-nin toàn tập thật ra là một bộ sách được biên soạn công phu nếu có dịp thì ai cũng nên đọc. Giả sử người ta có ra một bộ về Hít-le thì tôi cũng vẫn đọc bình thường. Tôi có đọc sách về Đặng Tiểu Bình và cả Mao khi còn nhỏ tuổi nhưng điều đó không có nghĩa là tôi ngu ngốc dại khờ. Tôi cho rằng vấn đề nằm ở chỗ bố mẹ tôi cho phép tôi có suy nghĩ của riêng mình chứ không áp đặt.
Sau này đến trường, tôi vẫn đọc thơ của Tố Hữu, cũng “Từ ấy”, “Con cá chột nưa”, “kim nam châm”… đủ cả. Trẻ em đôi khi không thể từ chối hệ thống giáo dục mà chúng được đặt vào. Điều quan trọng không phải là đọc cái gì, mà là nghĩ cái gì sau khi đọc. Thế thì giữ cho trẻ em có suy nghĩ của riêng mình là cần thiết vì nó là quá trình chủ động.
PS: đối với cháu bé mà báo chí đưa tin, tôi chỉ khuyên cháu đúng một điều về bộ Thám tử Conan mà cháu đang đọc. Đó là một bộ dở, nếu có thời gian cháu nên đọc thêm bộ 20th Century boys của Naoki Usarawa.
Từ quyển kinh [hoàng] đó, do tính ham mê đọc sách từ nhỏ, lại giữa cảnh thiếu thốn sách chuyên ngành lúc đương thời, tôi vùi đầu đọc Lenin toàn tập 55 quyển dày, mua năm 1986 ở Fahasa với giá 2.000 đồng hữu nghị dành cho cơ quan và cán bộ làm công tác tuyên truyền.
Năm 21 tuổi tốt nghiệp trường luật cũng là năm tôi kết thúc đọc Lenin toàn tập, với ấn tượng trong tâm trí về bản chất phi nhân của chủ nghĩa cộng sản, thể hiện qua ngòi bút, phát ngôn, chủ thuyết và hành động của Lenin.
Đó là lý do vài năm sau tôi tự chuyển hóa mình thành "kẻ phản động", ngôn từ mà Lenin dùng để gọi những người chống lại sự phi nhân của ông ta và chủ nghĩa cộng sản.
Nay nghe tin một cháu bé 10 tuổi ở Hà Tĩnh bắt đầu đọc Lenin toàn tập, tôi mừng đến phát khóc. Vùng đất cách mạng ấy cuối cùng cũng đã sản sinh ra một lãnh tụ phản động chống lại Lenin từ thiếu thời, hay một vị Lạt Ma trẻ thơ đã được nhận diện.
Và tất nhiên là kháng virus, đảm bảo hơn tiêm trộn ba liều Pfizer+ Sputnik+ Sinopharm. Đọc xong bộ này thì cậu bé sẽ được vinh danh là người cộng sản cuối cùng trên Trái Đất, một danh hiệu tuy cao quý nhưng không khỏi khiến người ta cảm thấy có chút ngậm ngùi.
Bản thân mình khi còn bé mình đã rất thích lịch sử. Ngay năm mình 7-8 tuổi, lúc đó nhà xuất bản nào đó đã xuất bản cuốn Lịch sử Thế giới full bộ 2 tập của tác giả Nguyễn Hiến Lê viết từ tận năm 1955-1956 rồi. Mình bỏ ăn quà vặt để dành tiền mua được mỗi cuốn 2 rồi đọc ngấu nghiến, phải đến năm sau mình mới mua được cuốn 1 để bổ sung vào những gì mà mình đọc được từ tập 2. Có thể nói đam mê là những gì hình thành từ khi còn nhỏ mà chúng ta không thể định hình được, chỉ thấy thích khi đọc nó và muốn tìm hiểu nhiều hơn nữa.
Nhưng những gì hình thành ở thuở ấu thơ, sẽ đi theo chúng ta dưới dạng định kiến cho đến suốt cuộc đời nếu chúng ta chỉ nghiên cứu theo một cách, theo lối mòn. Và những gì theo lối mòn sai trái thì rất nguy hiểm để có thể thoát ra. Chủ nghĩa Lenin nếu có thể được gọi đúng thì nó là một thứ thoát thai từ chủ nghĩa Marx và mang tính bạo lực, vô nhân tính hơn hẳn so với chủ nghĩa Marx. Nếu chúng ta có thời gian đọc một số tác phẩm của Marx lúc già và Engels khi xây dựng Quốc tế II để so với những đoạn luận chiến của Lenin thì chúng ta sẽ thấy gần như Lenin đã đi theo một trường phái độc lập, tàn bạo hơn hẳn so với người tiền nhiệm của mình. Hầu như các chính sách của Lenin rất sắt máu, ông đàn áp thẳng tay phái Mensevich và Đảng Dân chủ Xã Hội Nga, những đảng cũng chống Sa Hoàng không kém Bonsevich. Ông "bãi truất Bách gia, độc tôn Cộng sản", một thứ chủ nghĩa không khác gì những kẻ độc tài bạo chúa hồi cổ đại. Ông chủ trương vây ráp nông dân trong các nông trang khổng lồ và đẩy những kẻ chống đối đi đày về Siberia. Và cái làm cho Lenin trở thành chúa trong tôn giáo cs chính là việc ông đảo ngược nghiên cứu của Marx rằng cách mạng vô sản sẽ xuất hiện ở các nước tiên tiến nhất khi ông chứng minh rằng nó diễn ra ở một nước kém tân tiến nhất trong số các nước đế quốc. Khi mà phương Tây tư bản đang tự mình thực hiện một cuộc cách mạng nhẹ nhàng về xã hội như bảo hiểm, như trợ cấp, như luật chống độc quyền thì Lenin đã thực hiện một cuộc cách mạng khủng khiếp "đạo tận gốc trốc tận rễ" bằng máu và bạo lực. Năm 1920, Lenin thực hiện đường lối "chính sách kinh tế mới" khi dùng nhiều biện pháp của tư bản cho hàng hoá lưu thông khi đối diện với khủng hoảng và nạn đói. Cụm từ "chính sách kinh tế mới" nghe rất quen thuộc ở Trung Quốc năm 1978 và Việt Nam năm 1986 khi nó chỉ khôi phục lại kinh tế lưu thông như xưa mà thôi.
Trở lại cậu bé nọ, mình cảm thấy cậu bé có một đam mê lý thú khi còn ở độ tuổi nhỏ như vậy nhưng những gì cậu tìm hiểu sẽ chỉ ở mức một chiều vì đó toàn là những câu chuyện đẹp đẽ tuyệt vời của Lenin. Sẽ thật hay hơn nếu cậu tìm được thêm những tài liệu nói về việc Lenin phải lưu vong sang Thuỵ Sỹ, được mật vụ Đức tiếp cận đưa về Nga để phá tan nát nước Nga Sa Hoàng hay cậu tìm ra được các tài liệu chứng minh được việc Lenin trực tiếp sai người tàn sát toàn bộ gia đình Sa Hoàng mà không đem ra toà xét xử. Làm vậy cậu sẽ hình thành được đầu óc đa chiều, hiểu rằng con người không phải là một ông thánh và chính sách của Lenin gây ra một trong những chủ nghĩa gây tranh cãi nhất trong thế kỷ XX. Việc nghiên cứu kỹ một tác phẩm không hẳn là một điều quá tồi tệ, có khả năng cậu bé sẽ thông tuệ và tìm ra được điểm yếu trong các bài chính luận của Lenin như Einstein đã từng phản bác Newton. Hoặc cậu bé sẽ sa lầy, mất khả năng nhận biết điều đúng sai, nhìn đâu cũng thấy phản động và với lý luận của cậu có thể sẽ vươn lên đến chức Hiệu trưởng trường Đảng sau này không chừng. Đó là góc nhìn của mình, một góc nhìn không quá khắt khe với trẻ nhỏ. Con nít thích nghiên cứu gì thì ba mẹ cứ chiều nhưng phải định hướng nó mặt ngược lại của vấn đề. Mà không chắc là gia đình của cháu biết được mặt ngược lại!
Ngoài ra Lenin còn là người đầu tiên sử dụng thành thạo mật vụ, Cheka để đàn áp dân chúng. Do bảo vệ giai cấp nông dân nên ông ta xếp địa chủ ngang hàng với tư sản mại bản là hai giai cấp cần tiêu diệt. Và do tầng lớp tư sản mại bản ở Nga rất ít nên họ quyết định sẽ diệt kulak là tầng lớp có ruộng đất ở Nga trước. Lenin cũng từ chối tiếp thu các ý kiến trái chiều, tập trung mọi quyền lực về Đảng và thi hành không khí nghẹt thở trong nội bộ Đảng. Tuy nhiên tính khí của Lenin hoà diệu hơn Stalin nên nội bộ Bonsevich vẫn chưa giết nhau như thời Stalin. Các lãnh tụ kiệt xuất như Zinoviev, Kamenev, Trotsky và Marx đều là người Do Thái và số người này chiếm tỷ lệ cao trong cách mạng Bonsevich nên các đảng Quốc Xã coi các cuộc cách mạng này như một âm mưu của chủ nghĩa Do Thái chiếm lĩnh toàn cầu. Điều này làm cho định kiến với người Do Thái càng thêm nặng nề.
“Lực lượng trí thức của công nhân và nông dân ngày càng lớn mạnh và tiếp thêm sức mạnh trong cuộc đấu tranh lật đổ giai cấp tư sản và đồng bọn, lũ trí thức, tay sai của tư bản, những kẻ tự cho mình là bộ óc của dân tộc. Thực ra đấy không phải là não, mà là k ứ t ! "
Lenin toàn tập, Tập 51, trang 48 theo ấn bản tiếng Nga.
Thư của Lenin gửi A.M. Gorky ngày 15 tháng 9 năm 1919.
«Интеллектуальные силы рабочих и крестьян растут и крепнут в борьбе за свержение буржуазии и ее пособников, интеллигентиков, лакеев капитала, мнящих себя мозгом нации. На деле это не мозг, а говно!»
Из письма Ленина - А. М. Горькому от 15 сентября 1919 года.
А. М. Горькому // Ленин В. И. Полное собрание сочинений, изд. 5-е. — М.: Издательство политической литературы, 1970. — Т. 51. — С. 48