video
Thư viện
Tài trợ
Sự ra đời đồng tiền pháp định Mỹ
28 Feb, 2013
By Franklin Noll/ Sơn Phạm dịch
Ngày 02 tháng 4 năm 1862, đồng bạc xanh đầu tiên rời Bộ Tài chính Mỹ, đánh dấu sự bắt đầu của một kỷ nguyên mới trong hệ thống tiền tệ Mỹ.
Vào lúc bắt đầu cuộc Nội chiến, nước Mỹ không có một đồng tiền giấy quốc gia. Thay vào đó, nguồn cung tiền bao gồm tiền xu và tiền giấy do các ngân hàng tư nhân phát hành. Về mặt kỹ thuật, chính phủ liên bang bắt đầu phát hành tiền giấy của riêng mình vào năm 1861. Năm đó, chính quyền Lincoln phát hành $60 triệu giấy nợ (demand note), một biến thể của trái phiếu kho bạc sẽ được hoàn lại "theo yêu cầu" thành đồng tiền vàng tại Bộ Tài chính hoặc bất kỳ chi nhánh nào.
Những tờ giấy nợ này đã bị lu mờ vào năm 1862 khi Mỹ in thêm 150 triệu USD tiền pháp định (fiat money) mới, chính thức được gọi là tiền giấy Mỹ (United States notes) và được biết tới phổ biến là đồng bạc xanh (greenbacks) hay tiền tệ chính thức (legal tender). Khi chiến tranh kết thúc, gần 450 triệu USD đồng bạc xanh được lưu hành.
Những đồng bạc xanh này ban đầu được dự định chỉ là một biện pháp tài chính khẩn cấp tạm thời. Tuy nhiên, gần như phá sản, Bộ Tài chính Mỹ cần tiền để trả cho các nhà cung cấp và quân đội. Kế hoạch này nhằm in một lượng hạn chế các tiền giấy Mỹ để đối phó với cuộc khủng hoảng và sau đó để mọi người chuyển đổi tiền này thành trái phiếu kho bạc. Nhưng tiền giấy Mỹ đã trở nên phổ biến và tiếp tục lưu hành.
Cái tên 'đồng bạc xanh' đề cập tới mặt sau của tiền, được in màu xanh lá cây. Tên 'tiền giấy pháp định' đề cập tới dòng chữ ban đầu xuất hiện ở phía sau, bắt đầu là, "Tiền giấy này là tiền hợp pháp cho tất cả các khoản nợ, công và tư." Quy định này đã khiến đồng tiền này trở thành một hình thức thanh toán hợp lệ ngang bằng với vàng và bạc, là một hành động rất gây tranh cãi vào thời điểm đó. Nó đã làm cho tiền giấy Mỹ thành tiền pháp định - có nghĩa là giá trị của nó được quy định chỉ bởi luật mà không dựa trên các đơn vị giá trị khác như bạc, vàng hay đất.
Nhiều người Mỹ trong và sau cuộc Nội chiến tin rằng việc tạo ra tiền pháp định là vi hiến. Hiến pháp quy định rõ ràng rằng chỉ có vàng và bạc mới có thể được coi là tiền hợp pháp. Năm 1871, trong trường hợp Knox v Lee, Tòa án Tối cao đã quyết định vấn đề này và tuyên bố việc biến tiền giấy Mỹ thành tiền hợp pháp là hợp hiến.
Vào thời gian này, đồng bạc xanh là trung tâm của một cuộc tranh luận toàn quốc về chính sách tiền tệ. Khi bùng nổ kinh tế hậu Nội chiến kết thúc trong sự hoảng loạn và suy thoái năm 1873, nhiều người, đặc biệt là nông dân, đã đổ lỗi cho chính sách thắt chặt tiền tệ của Bộ Tài chính -tức là rút tiền giấy Mỹ khỏi lưu thông nhằm quay trở lại tiêu chuẩn vàng, mà sẽ yêu cầu một tiền giấy $1 phải đổi được $1 vàng.
Kết quả là, đã xuất hiện lời kêu gọi cho việc mở rộng tiền giấy Mỹ hay tăng lạm phát. Niềm tin này được gắn với một ý thức hệ chính trị chống lại lợi ích của doanh nghiệp lớn và ngân hàng, dẫn đến sự ra đời của Đảng Greenback vào năm 1874.
Chống lại các thành viên Đảng Greenback là những nhóm lợi ích bảo thủ hơn, đôi khi được gọi là "con rệp vàng" (gold bug?), những người đã tìm thấy sự ủng hộ trong đảng Cộng hòa và trong các nguyên lý (element?) của Đảng Dân chủ. Nhóm lợi ích vàng đã tỏ ra là các đấu thủ mạnh hơn trong cuộc tranh luận và năm 1878, tổng lưu thông của tiền giấy Mỹ đã được cố định tại mức nhiều hơn $346 triệu một chút và các tiền giấy sẽ được hoàn lại bằng vàng (ít nhất là cho đến năm 1933, khi quy định này đã được gỡ bỏ).
Trong thế kỷ 20, tiền giấy Mỹ đã trở nên ít quan trọng hơn bao giờ hết trong cung tiền của quốc gia, mặc dù Quốc hội ủng hộ sự lưu thông liên tục của chúng. Những tờ tiền này ngày càng được thay thế bằng tiền do Cục Dự trữ Liên bang Mỹ phát hành, trông gần giống như tiền giấy Mỹ. Những tiền giấy của Cục Dự trữ do đó trở thành đồng bạc xanh mới.
Năm 1966, Quốc hội cho phép Bộ Tài chính bắt đầu loại bỏ các tiền giấy Mỹ khỏi lưu thông. Chuyến giao hàng cuối cùng các đồng tiền giấy này của Cục Khắc và In ấn tới Bộ Tài chính đã được thực hiện vào năm 1971. Năm 1994, Luật Cải thiện quy định và Phát triển cộng đồng Riegel loại bỏ hoàn toàn việc phát hành các tiền giấy Mỹ.
Ngày nay, đồng bạc xanh ban đầu có thể được tìm thấy trong các bộ sưu tập nghiên cứu tiền đúc (numismatic). Tuy nhiên, với vai trò là tiền pháp định được ban hành liên bang đầu tiên, tiền giấy Mỹ đã hiện thực hóa những đồng tiền mà chúng ta vẫn sử dụng ngày nay.
(Tiến sĩ Franklin Noll là Chủ tịch Tư vấn lịch sử Noll và làm việc như nhà sử học cho Cục Khắc và In ấn Mỹ.)
Bài trước: Tại sao vụ đình công ngành dệt may năm 1913 ở Mỹ lại kì lạ nhất từ trước tới nay?
Bloomberg
Bài trước: Tại sao vụ đình công ngành dệt may năm 1913 ở Mỹ lại kì lạ nhất từ trước tới nay?
Tags: economics
-----
Governments are able to issue money that can be used to settle debts and pay taxes—the term “fiat” comes from the Latin for “let it be done”.