Đồng đôla rẻ

Quan sát Mạc phủ, tôi thấy họ hoàn toàn là những người theo cổ phong, không hề nghĩ đến việc mở mang đất nước hay chủ nghĩa tự do. Chẳng hạn, gần đây có một doanh nhân của Mạc phủ là ông Mitsui Hachiroemon. Ông không chỉ phải nghe Mạc phủ mà thói thường là phải lo cả những việc riêng cho viên chức của Mạc phủ nữa. Bỏi vậy, chẳng hạn trong chuyến đi Mỹ lần này, nhận từ Mạc phủ 1 Bu tiền bạc thì đi Mỹ phải đổi tiền đó ra đồng đôla. Nhưng đó đúng là lúc giá cả thị trường của đồng đôla thay đổi từng ngày, việc đổi tiền rất phiền toái. Thế nên, viên chức trong đoàn gọi người của ông Mitsui đến nhà nghỉ ở Yokohama, hỏi han về thời giá đồng đôla và bảo: "À, ra thế. Đồng đôla bây giờ đắt lên. Nhưng ông Mitsui chắc phải có đôla đã mua vào từ khi còn rẻ trước kia. Ta muốn đổi 1 Bu lấy đồng đôla rẻ ấy!". Người của ông Mitsui nghe thấy vậy, nhưng vẫn phải phủ phục: "Con hiểu rồi ạ. Con sẽ đổi đồng đôla rẻ ấy cho ông!" và đem tiền đôla đến đổi với giá rẻ là bao nhiêu đó.

Tôi đứng bên chứng kiến cảnh đó và nghĩ: "Nói mà không biết nghĩ! Đổi tiền mà bảo là tiền người ta mua từ lúc còn rẻ. Lấy chứng cớ đâu mà nói như thế? Đắt rẻ thì cũng là do thị trường ngày hôm đó quyết định, ngang nhiên bắt người ta phải làm khác đi mà không hề biết xẩu hổ. Thế mà cuộc đời những kẻ đó không phải chịu nhục nhã, vẫn đường đường là đấng võ sĩ, quân tử thì thật là ngạc nhiên! Hơn nữa, người của ông Mitsui không phải là không biết tính toán. Biết rõ ràng mà thản nhiên chịu thiệt, không nói năng gì. Đó không phải là tội của con người, mà là thời cuộc bắt người ta phải làm như thế. Thật là tồi tệ! Chính phủ như thế thì không thể khá lên được!".

P. 276 - Đi Mỹ lần hai - Phúc ông tự truyện

Tags: book

1 Comments

Tin liên quan

    Tài chính

    Trung Quốc