Ai là cha của con trai của Lưu thị?

là ai không rõ, nhưng chắc chắn không phải mao chủ tịch rồi :D

shared from fb nguyễn đức thành,

-----

Đọc về đời Mao đúng là như tiểu thuyết, từ bi hài gay cấn đến nhăng cuội khổ sở, không thiếu cái gì. Đây là một đoạn trong thời Cách mạng Văn hoá.

Chú thích tên:

- Lưu thị: một mỹ nữ họ Lưu làm trong ngành không quân, được Mao sủng ái thời cách mạng văn hoá, thường cùng các bạn gái truy hoan cùng Chủ tịch.

- Diệp Quần: vợ của Lâm Bưu, đồng thời là một trong những lãnh đạo cao cấp của CM Văn hoá. (Đọc mới biết đa số các bà vợ quan to thời này đều làm thư ký cho chồng xong rồi tham gia chính trị luôn, còn hăng hơn chồng.)

- Vũ Nhu Quân: y tá riêng của Mao, bất kỳ ai muốn gặp Mao phải qua người này, kể cả Giang Thanh. Vì đa phần thời gian này Mao chỉ vui đùa trong hậu cung với các nữ đồng chí. Ai muốn gặp phải xin trước để Mao và các nữ đồng chí có thời gian mặc quần áo vào.

- Tôi: tức là bác sĩ riêng của Mao, Lý Chí Tuy. Ông đã khám sức khoẻ Mao rất kỹ và biết rõ từ năm 1956 Mao đã vô sinh do tinh trùng quá loãng. Đoạn tả về bộ phận sinh dục của Mao hết sức chi tiết và mang tính chuyên môn, như tả bệnh án đứa trẻ con. Đọc rất buồn cười.

Bài trước: Cường quốc trong tương lai

Cường quốc trong tương lai

shared from fb đinh bá anh,

-----

CƯỜNG QUỐC TRONG TƯƠNG LAI

Cuốn sách của Hamada Kazuyuki vẽ ra một bản đồ các cường quốc thế giới năm 2030 dưới con mắt của Nhật Bản, đồng thời đưa ra các khuyến nghị Nhật Bản nên làm gì trong một trật tự thế giới mới. Trong số các “cường quốc tương lai” ấy có Việt Nam, nhưng tôi thấy chương đó chỉ là một phần nhỏ, chưa đủ sâu sắc và không phải trọng tâm của cuốn sách. Thông điệp xuyên suốt cuốn sách là thế suy tàn định mệnh của đế quốc Mỹ, sự trỗi dậy không cưỡng nổi của Trung Quốc, sự ra đời của một trật tự thế giới mới với các cường quốc khu vực mọc lên ở khắp nơi, Mỹ không còn dẫn dắt nữa; Nhật Bản phải tự lực và chủ động tìm kiếm các liên kết mới trên một tấm bản đồ mới.

Cuốn sách viết cuối năm 2019 khi dịch Covid chưa xuất hiện, kinh tế Mỹ vẫn hết sức lạc quan, Tổng thống Trump dường như không thể bị đánh bại, nhưng Hamada vẫn đưa ra những nhận định về thế suy tàn của Mỹ, đó là: 

(i) Vị trí bá chủ của Mỹ dựa trên các liên minh có tính cam kết, nơi Mỹ làm chủ cuộc chơi, nhưng chiến lược “American First” của Trump, với việc đơn phương rút ra khỏi các thoả thuận khí hậu, thoả thuận hạt nhân với Iran, TPP… khiến các đồng minh & đối tác ngơ ngác, ngờ vực; 

(ii) Hơi hướng thượng tôn da trắng với nhiều phát ngôn gây chia rẽ của Trump khiến liên kết dân tộc của Mỹ (với 50% dân số có gốc gác khác da trắng), tạo ra sự rạn nứt sâu sắc trong lòng nước Mỹ; 

(iii) Đồng đô-la mất dần vị thế; 

(iv) Giáo dục bị bỏ bê, tội phạm gia tăng; thung lũng silicon toàn người Trung Quốc, Ấn Độ.  

Trong khi đó, Trung Quốc lại nổi lên như một tay chơi có tính cam kết cao hơn, chủ động tạo ra các liên minh, sẵn sàng trám chỗ Mỹ; sức mạnh về sản xuất, công nghệ của Trung Quốc được cải thiện nhanh chóng, ở nhiều công nghệ liên tục vượt qua Nhật Bản. 

Tuy nhiên Trung Quốc còn những điểm yếu như sau: 

(i) Có công nghệ như chưa có khoa học, chưa sáng tạo được cái mới hẳn; 

(ii) bị dẫn dắt bởi chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi, chưa có được một hệ tư tưởng hay thiết chế nhà nước hướng tới “hạnh phúc của nhân dân” và ‘vì một châu Á và thế giới phồn vinh, tiến bộ”.

Từ các nhận định tổng quan đó, Hamada cho rằng: 

(i) Nhật không thể cứ an tâm giao phó số phận của mình cho Mỹ nữa (một kiểu tư tưởng “thoát Mỹ”); 

(ii) Trung Quốc sẽ là số 1, nhưng Trung Quốc có nhiều điểm yếu cốt tử, Trung Quốc sẽ rất cần Nhật Bản để bổ khuyết vào những điểm yếu của họ; 

(iii) Cuộc chiến Mỹ  - Trung sẽ kéo dài, hai bên sẽ làm nhiều việc ngu xuẩn, lãng phí nguồn lực, Nhật Bản cần tận dụng; 

(iv) Cuộc chiến cường quốc Mỹ - Trung có thể là cuộc chiến “cường quốc” cuối cùng, chẳng ai thắng ai cả, vì không ai có khả năng đè bẹp được ai. Trong vòng 50 – 100 năm nữa, thế giới sẽ không còn G7, G8 hay G20 nữa, mà sẽ tiến tới kỷ nguyên G0, nơi các tập đoàn, công ty xuyên quốc gia, các NGO, NPO sẽ giữa vai trò quan trọng hơn quốc gia.

Dựa trên hệ thống quan điểm đó, Hamada dự đoán tương lai thế giới tới năm 2100, có vài điểm đáng chú ý như sau:

- 2022: Chiến tranh giành nguồn nước bùng nổ khắp thế giới

- 2023: Tập Cận Bình tiếp tục nắm quyền

- 2024: Putin tiếp tục tuyên bố nắm quyền, phong trào chống Putin ở Nga trở nên gay gắt; thế giới khủng hoảng, thất nghiệp

- 2026: Việt Nam nhảy vọt thành cường quốc kinh tế số

- 2028: Nhiều nước áp dụng chế độ “thu nhập cơ bản” vô điều kiện

- 2029: Sự ra đời của robot có ý thức và tình cảm

- 2030: GPD Việt Nam bứt phá mốc 10.000 USD

- 2031: Thủ đô Bangkok bị chìm

- 2033: Design food ra đời, đáp ứng nhu cầu từng cá nhân

- 2035: Kết thúc thời đại ăn thịt

- 2040: Ấn Độ đạt sức mạnh kinh tế ngang Mỹ - Trung

- 2041: Dân số Nhật Bản còn 60 triệu người

- 2047: Kết thúc chế độ tự trị Hồng Kông, nhập vào TQ

- 2048: Việt Nam lọt vào top 20 thế giới về quy mô kinh tế

- 2049: “Công xã kinh tế tân chủ nghĩa xã hội” do Nga và Trung Quốc sáng lập tập hợp các quốc gia vừa và nhỏ

- 2053: Designer Baby, những đứa trẻ được thiết kế sẵn được tầng lớp trung lưu ưa chuộng

- 2059: Xây dựng các cơ sở di cư trên Mặt Trăng, Sao Hoả

- 2065: Kỹ thuật di truyền phát triển, tuổi thọ của con người có thể lên tới 600 năm

- 2067: Thu nhập nam nữ hoàn toàn bình đẳng

- 2082: Mỹ cắt nhượng một phần lãnh thổ cho Mexico

- 2090: Tôn giáo biến mất khỏi văn hoá Âu – Mỹ

- 2093: Hai triệu người di cư lên Sao Hoả

- 2095: Không sử dụng ngôn ngữ quốc gia dân tộc, mà dùng “ngôn ngữ ý thức”, có thể giao tiếp với AI

Vì Hamada trước hết là một nhà chính trị, nên cuốn sách của ông giống với một bản ghi chép cương lĩnh, tóm tắt các quan điểm, dùng để truyền bá, tranh luận, vận động chính trị hơn là một công trình nghiên cứu của một học giả.

 

Vì thế, đọc Hamada trước hết là để biết Nhật Bản hiện có một nhóm các chính khách, tư tưởng gia, học giả có tư tưởng như thế và đang vận động cho những chuyển động như thế. Đúng sai thế nào, mỗi người phải tự ngẫm, tự biết thôi.

Bài trước: Đã đến lúc cần chấm dứt đối sách đi dây?

Con gái sau khi lấy chồng có mùi gì?

"sặc mùi băng phiến" nhé,

đấy là anh Pavel Korchagin cảm nhận thế :D

-----

Pavel Korchagin (thường được gọi là Pavlusha, Pavka) là một thanh niên lớn lên trong khi điều kiện đất nước đang gặp nhiều khó khăn. Cũng như bao thanh niên Liên Xô khác, anh cũng có người bạn gái chơi thân, cô tên là Tonya và sau này trở thành người yêu. Tonya là một cô gái xinh xắn, yêu Pavel với tất cả tình cảm ban đầu trong trắng ngây thơ của một thiếu nữ mới lớn. Tình cảm của hai người có lẽ sẽ rất đẹp và trọn vẹn nếu như không có chuyện Pavel đi theo tiếng gọi của lý tưởng giai cấp lúc đó, lý tưởng muốn cống hiến sức trẻ của mình phục vụ cho Tổ quốc, cho cách mạng, theo tiếng gọi của Đảng Cộng sản. Anh trai Pavel cũng theo con đường này. Tonya rất yêu Pavel nhưng không thể đợi anh và theo anh, không dám yêu một lý tưởng. Nhà Tonya lại thuộc giai cấp tư sản. Pavel nói: "Anh trước hết là người của Đảng - sau đó mới là người của em và những người thân khác. Em có gan yêu một công nhân, nhưng lại không có gan yêu một lý tưởng". 

Pavel đã chia tay Tonya mà theo lý tưởng mình đã xác định. Anh hăng hái, hồ hởi cống hiến sức trẻ thanh niên của mình cho những công việc phục vụ cho nhân dân, cho Tổ quốc. Trong thời gian xây dựng con đường sắt nhỏ nối khu rừng với thành phố, tình cờ Pavel đã gặp lại Tonya. Công việc ở đây rất cực nhọc, ngày đêm chịu đói rét, gian khổ để gấp rút hoàn thành cho kỳ được con đường sắt cho kịp trước khi mùa đông tới. Nếu không kịp thì tất cả mọi người trong thành phố này sẽ chết cóng vì không đủ gỗ để sưởi ấm. Do vậy, Tonya đã suýt không nhận ra anh vì trông anh đã hoàn toàn khác, rách rưới, tím tái vì giá lạnh, gầy gò như một người ăn xin và đang xúc tuyết, tuy có đôi mắt thì vẫn là Pavlusha ngày nào. Tuy nhiên, cô đã không dám bắt tay anh khi anh đưa tay ra và anh hiểu rằng, tình cảm cũ giữa hai người vĩnh viễn không còn nữa. Cô giờ đây đã có chồng và "sặc mùi băng phiến". 

Sau này, trong quá trình lao động và sinh hoạt trong tổ chức Đảng, Pavel đã gặp Rita và được cô quý mến. Nhưng tình cảm giữa hai người chỉ giữ ở tình đồng chí... Về sau, có lúc Pavel bị bệnh sốt thương hàn và bị bại liệt, vôi hóa cột sống, phải ngồi xe lăn, có một y tá chăm sóc và động viên, dồn hết tình thương cho anh. Anh cảm thấy mình không được quyền lùi bước trước khó khăn, tin tưởng vào tình yêu mới và chuyển sang viết sách vẫn với ngọn lửa và chất thép đã được tôi luyện ngày nào.

Bài trước:  Mục đích sống của Nixon sau vụ Watergate

Không học thì sau này ăn gì?

liều ăn nhiều,

Mussolini, Hitler, Mao, ... cùng có đặc điểm là học hành làng nhàng, lười nhác nhưng lại kiêu căng. Những kẻ này lại thủ đoạn khôn lường & căm thù tri thức một cách không đội trời chung. (Nhận xét của tui lúc đang đọc cuốn Fascism của bà Madeleine Albright), hat tip to nguyễn bá quỳnh,

căm thù thầy dạy, ghét bạn cùng lớp giỏi hơn mình, lười nhác bị bạn bè chọc đâm ra oán hờn trường lớp ... đừng lo, bạn có đủ tố chất của những nhân vật “lỗi lạc” :))

Bài trước: Cách mạng tháng 10 là của ai?

Thức tỉnh

bao nhiêu năm qua ta đã sống không nhà, bao nhiêu năm qua ta đã sống xa nhà... 🙂

Bài trước: Cách mạng tháng 10 là của ai?

Sách "Biến động" - tranh bìa thật đẹp

shared from fb hoai phuong tran,

-----

Nhân bộ sách của Jared Diamond in xong và phòng truyền thông phỏng vấn "Sao lại chọn tranh đó cho bìa cuốn đó", bèn note sơ bộ như sau

1. Súng, Vi trùng và Thép: Tên tranh "La captura de Atahualpa" Bức tranh của họa sĩ người Peru có tên Juan Lepiani (1864 – 1832) tái hiện trận chiến Cajamarca.

Trong Chương 3 cuốn sách, tác giả đã tái hiện cuộc va chạm giữa các dân tộc từ các lục địa khác nhau, bắt đầu với trận Cajamarca năm 1532, nơi Francisco Pizarro với một nhúm quân Tây Ban Nha đã bắt sống Hoàng đế Inca ngay trước mắt toàn bộ đội quân của ông. Theo Diamond, các yếu tố trực tiếp dẫn đến việc Pizarro đến Inca để bắt sống Atahualpa thay vì ngược lại, vị Hoàng đế này đến Madrid để bắt sống vua Charles Đệ Nhất, chính là Vi trùng, ngựa, chữ viết, Tổ chức chính trị và Công nghệ (biểu tượng là súng/vũ khí). Tác giả gọi đây là khoảnh khắc kịch tính nhất giữa người châu Âu và người châu Mỹ bản địa từ đó về sau.

2. Thế giới cho đến ngày hôm qua: Tên tranh "Islanders and monuments of Easter Island", nằm trong tập "Atlas de Voyage de La perousse". Đảo Phục Sinh - một hòn đảo ở Đông Nam Thái Bình Dương, là một trong những nơi hẻo lánh nhất thế giới, nơi có những xã hội sơ khai còn sinh sống khi người châu Âu đến đây. Trong cuốn sách, Diamond đã quan sát và mô tả các xã hội sơ khai ít ỏi còn tồn tại cho đến ngày nay như những phương tiện để quan sát xã hội loài người "cho đến ngày hôm qua", nghĩa là khoảng thời gian 13.000 năm của loài người cũng mới chỉ như vừa hôm qua so với 6 triệu năm tiến hóa trước đây. Những thay đổi ở các xã hội sơ khai này tương tự với những gì loài người đã trải quan trong 13.000 năm nhưng ở mức độ rút gọn hơn rất nhiều về thời gian. Việc quan sát các xã hội truyền thống này cho chúng ta một cái nhìn sâu hơn vào lối sống, tập tục, đời sống tinh thần… của chính chúng ta ngày nay, bởi chúng ta không phải đoạn tuyệt với truyền thống, mà những điều đó vẫn tồn tại bên chúng ta và trong chúng ta.

3. Sụp đổ: Bức tranh "Destruction" nằm trong series có tên The Course of Empire do họa sĩ Mỹ gốc Anh Thomas Cole vẽ trong những năm từ 1833-1836. Cảnh hủy diệt này mô tả lại bối cảnh thành Roma năm 455 bị người Vandal tàn phá và sụp đổ, kéo theo sự sụp đổ nền văn minh Đế quốc La Mã (vào năm 476, năm vị vua cuối cùng bị phế truất).

Khi đề cập đến chi tiết này trong cuốn Sụp đổ, Diamond đã đặt câu hỏi: Cuối cùng, chính những người dã man chứ không phải người La Mã đã chiến thắng. Vậy nguyên nhân dẫn tới sự thay đổi vận mệnh này là gì. Theo ông, La Mã bị sụp đổ ko phải bởi đối thủ, mà bởi những vấn đề của chính bản thân nó, mà cuộc chiến này chỉ là một đòn cuối cùng làm nó đổ sụp. Đây là một trong các yếu tố có tính nguyên nhân mà Jared Diamond phân tích trong cuốn sách nhằm tìm câu trả lời cho câu hỏi: Tại sao có những nền văn minh sụp đổ, và ngược lại có những nền văn minh/những xã hội lại sống sót và thành công?

4. Biến động: Tranh "A Samurai rides to a meeting with Commodore Matthew Perry" của Ishii Shigeo, hoạ sĩ Nhật đầu thế kỉ 20. Bức tranh mô tả cảnh một trí thức có óc tân tiến là Yoshida Shoin chèo thuyền về phía "hạm đội đen" của Matthew C. Perry với ý định lẩn trốn trên tàu để sang phương Tây học hỏi. Perry là Phó Đề đốc Mỹ đến Nhật Bản năm 1853-1854 đòi mở cửa nước này để giao thương, áp đặt thỏa thuận bất bình đẳng đầu tiên giữa Nhật và một quốc gia phương Tây. Shoin đã bị bắt vì hành động này rồi bị giam lỏng ở quê nhà. Sau này Shoin mở trường dạy học, chỉ thu nhận mấy chục học trò nhưng học trò về sau đều thành danh, có người làm thủ tướng Nhật, tướng lĩnh quân đội, lãnh đạo của các bộ ngành... Bức tranh này thể hiện cách thức mà một cá nhân/quốc gia ứng phó trước biến động, khủng hoảng lớn và hàm ý về những hệ quả tương ứng.

Bài trước: Đã đến lúc cần chấm dứt đối sách đi dây?

Đã đến lúc cần chấm dứt đối sách đi dây?

ấy, đừng vội :D

shared from fb Hoai Phuong Tran,

-----

Bức tranh dưới đây có tên "Under The Yoke" (về sau đổi thành "Burning the Brushwood"), họa sĩ Phần Lan Eero Järnefelt vẽ năm 1893. Vào thời điểm bức tranh được vẽ, tuổi thọ trung bình ở Phần Lan là 43 và GDP đầu người là 2.240 đô la. Đến nay tuổi thọ trung bình của người Phần Lan trên 82 tuổi và GDP hơn 40.000 đô la.

Trong 7 trường hợp được Diamond phân tích trong cuốn sách "Biến động", câu chuyện của Phần Lan gây nhiều xúc động. Có lẽ những tương đồng mà nó gợi lên với tình thế/câu chuyện của nước mình, cái tình thế mà có lẽ những kẻ "đồng bệnh" mới có thể "tương lân".

Trước thế chiến 1, Phần Lan là một lãnh thổ tự trị thuộc Nga. Đầu thế chiến 2: độc lập nhưng nghèo đói, kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp và lâm nghiệp, mắc kẹt trong tình thế địa chính trị vô cùng ngặt nghèo: vùng đệm giữa Nga và phần còn lại của Bán đảo Scandinavia, chính thức trở thành vùng giao tranh giữa Nga và Đức sau Hiệp ước Bất tương xâm giữa Nga và Đức tháng 8/1939, với những thỏa thuận ngầm về phân chia phạm vi ảnh hưởng giữa hai nước này.

Tháng 10/1939, Liên Xô yêu sách đất trên lãnh thổ 4 nước vùng Baltic. Phần Lan là nước duy nhất phản đối dù dân số Phần Lan lúc đó ít hơn Liên Xô 50 lần. Sự kháng cự dữ dội của nước này làm Nga ít nhiều bất ngờ. Cuộc chiến đấu vào mùa xuân 1940 gây cho Phần Lan những tổn thất vô cùng nặng nề, cho đến tháng 8 năm đó, họ chiếm lại được thành phố Viipuri, đến mùa hè 1944 thành phố này lại rơi vào tay Liên Xô.

Phần Lan đã chịu không ít tai tiếng khi có một thời điểm trong Thế chiến II họ đã sát cánh với Đức Quốc xã , dù họ đã cố hết sức để giữ mình không phải như một "đồng minh" mà chỉ là "bên tham chiến", nhưng với kẻ ngoài cuộc, nào ai quan tâm. Đó là một dấu vết về hệ giá trị mà người Phần Lan buộc phải mang lấy, trong tình thế không có lựa chọn.

Bước ra khỏi thế chiến 2, Phần Lan tổn thất hơn 100.000 sinh mạng, chiếm 2.5% dân số của họ, gần như mọi gia đình Phần Lan đều có người thân bị mất. Đất nước tan hoang. Những lãnh đạo tối cao của đất nước đối mặt với tòa án chiến tranh, nếu Phần Lan không truy tố, những người này có thể đối mặt với bản án tử hình từ Liên Xô. Phần Lan lại thêm một lần chấp nhận mất thể diện khi họ đã "linh hoạt" xử lý tình huống này theo cách: Thông qua một đạo luật có hiệu lực hồi tố, họ tuyên bố các vị lãnh đạo trên là bất hợp pháp và kết án tù các tổng thống và thủ tướng, bộ trưởng. Sau khi chịu án tù lấy lệ, các vị chính khách này quay lại làm việc. Chiến phí Phần Lan phải bồi thường cho Liên Xô là 300 triệu đô la, trả trong 6 năm (về sau giãn ra 8 năm), một gánh nặng vô cùng lớn ở thời điểm đó. Họ cũng bị buộc phải tăng 20% giao thương với Liên Xô. Và điều quan trọng nhất, họ hiểu rằng họ chưa thể an toàn chừng nào Liên Xô còn chưa cảm thấy an toàn.

Toàn bộ chính sách thời hậu chiến của Phần Lan đối mặt với những vấn đề đó về sau được gọi là Đường lối Paasikivi-Kekkonen, gọi theo tên hai vị tổng thống đã đặt ra, theo đuổi và chèo lái vô cùng khéo léo đất nước Phần Lan suốt 35 năm, đưa Phần Lan thoát khỏi tình thế địa chính trị ngặt nghèo của mình theo một cách tài tình đáng kinh ngạc. Họ gần như đi trên dây giữa một bên là duy trì sự tin tưởng an tâm của Liên Xô, và một bên là phát triển mối quan hệ với phương Tây, họ còn đi xa đến chỗ, khiến cho việc họ độc lập và kết đồng minh với phương Tây mang lại lợi ích cho Liên Xô còn nhiều hơn cả (nếu) họ trở thành quốc gia cộng sản. Và thay vì trở thành "đàn em" của Nga, sự mềm mại khéo léo đã nâng họ lên vị thế cao hơn cả với Nga và Phương Tây. Đường lối ngoại giao đó hiệu quả đến mức, một nước dân chủ như Phần Lan đã giữ hai vị tổng thống này tại vị đến 35 năm.

Trong 35 năm đó, kết quả của chính sách ngoại giao đã tạo ra một nền tảng hòa bình vững chắc để Phần Lan bứt lên từ một nước dựa trên nông sản và lâm sản nghèo nàn với gánh nặng chiến tranh nặng nề, trở thành một nước phát triển giàu có như hiện nay. Họ đã làm gì?

Với sự tự nhận thức tỉnh táo và sáng suốt, Phần Lan biết họ cần tận dụng hết mức lực lượng lao động và phát triển những nền công nghiệp lợi nhuận cao.

Đầu tiên, họ xây dựng một hệ thống trường học công lập chất lượng rất cao, hướng tới cung cấp nền giáo dục tốt cho mọi người, chứ không phải số ít người (xem thêm cuốn Bài học Phần Lan), sự đầu tư của họ tập trung vào chất lượng giáo viên, thể hiện ở mức thu nhập rất cao của nghề này, đồng thời là quá trình tuyển chọn có tình cạnh tranh cao. Họ thực hiện các chương trình bình đẳng giới để tạo không gian phát triển cho phụ nữ.

Họ cũng đầu tư rất cao vào lĩnh vực nghiên cứu và phát triển. Kết quả của điều này cùng hệ thống giáo dục tốt là Phần Lan có một lực lượng kĩ sư tính trên đầu người vào loại cao nhất thế giới, xuất khẩu sản phẩm công nghệ cao chiếm ưu thế nổi trội. Trong vòng nửa thế kỉ, họ vươn lên thành nước vào hàng giàu nhất thế giới.

Các yếu tố được Diamond phân tích như là nguyên nhân cho trường hợp Phần Lan: Căn tính quốc gia mạnh mẽ, Sự đánh giá tỉnh táo và trung thực về chính mình, Tính linh hoạt trong những tình huống đặc biệt đối mặt với sống còn. Sự ý thức và khéo léo thoát khỏi những ràng buộc địa chính trị. Và, bất kể vẻ ngoài nghịch lý, nhưng sự thật là, nếu không có một cốt lõi hệ giá trị chắc chắn, ta không thể nào đẩy sự linh hoạt đi đến hết hạn độ. Sự linh hoạt đến mức gây nhiều điều tiếng của Phần Lan, lại dựa trên một cốt lõi giá trị vô cùng vững chắc của đất nước này, đó là tình yêu tự do và niềm tin các giá trị văn hóa truyền thống lâu bền của họ.

Chính sách "Phần Lan hóa" là gì?

Lịch sử Do Thái

John Bolton nói gì về Donald Trump?

trump nài nỉ tập mua nông sản mỹ năm bầu cử để trump có thể giành lá phiếu ở các bang nông nghiệp (và trúng cử)...

-----

Here are a few of the explosive (gây nổ, dễ bùng nổ) allegations (cáo buộc) about Mr. Trump's foreign policy (chính sách đối ngoại) in the book:

■ President Trump asked President Xi Jinping of China to buy a lot of American agricultural products to help him win farm states in this year's election. He writes that Mr. Trump was "pleading with (nài nỉ, cầu xin) Xi to ensure he'd win."

■ During Mr. Trump's 2018 meeting with North Korea's leader, Secretary of State Mike Pompeo slipped (trượt mảnh giấy) Mr. Bolton a note disparaging (làm mất uy tín, làm mất thể diện, làm mang tai mang tiếng, làm ô danh; gièm pha, chê bai; coi rẻ, xem thường, miệt thị) the president, saying, "He is so full of shit." A month later, Mr. Pompeo dismissed the president's North Korea diplomacy as having "zero probability of success." (khả năng thành công là con số không)

■ According to an excerpt (đoạn trích) published by The Wall Street Journal, Mr. Trump said Mr. Xi should go ahead with building internment camps (trại giam giữ, trại tập trung) for Uighurs, a Muslim minority in China's Xinjiang region. He said he thought it was "the right thing to do," according to Mr. Bolton.

■ Ahead of the 30th anniversary of the Tiananmen Square massacre (thảm sát), Mr. Trump apparently refused to issue a statement, saying: "Who cares about it? I'm trying to make a deal. I don't want anything."

Bài trước: Jim Mattis thực sự nghĩ gì về Donald Trump?

Lịch sử Do Thái

shared from fb Vũ Trọng Đại,

-----

75 năm chiến thắng phát xít Đức, nghĩ về Holocaust: Có hay không một dân tộc ngây thơ về chính trị?

Albert Einstein chắc chắn nằm trong số những người Đức nổi tiếng nhất thời hiện đại. Song ông cũng là người Do Thái. Ông cũng là người gần như duy nhất không kí tên vào lá đơn của tất cả trí thức Do Thái nói tiếng Đức ủng hộ Đức tấn công nước Nga Sa hoàng trong Thế chiến I.

Vào giai đoạn ấy người Do Thái đồng nhất vị thế lãnh đạo văn hoá Do Thái với Đức. Tại sao lại như vậy?

Đức khi đó là quốc gia có học vấn cao nhất thế giới. Đức là nước đầu tiên đạt được phổ cập giáo dục người trưởng thành. Từ năm 1870 đến 1933, các trường đại học của Đức thuộc dạng tốt nhất thế giới, gần như trong mọi ngành học. Vì cớ gì mà quốc gia rất văn minh này lại tấn công người Do Thái suốt hơn một thập kỉ với một sự tàn bạo ghê gớm, có tổ chức nhưng vô nghĩa đến vậy? Bản sắc của nạn nhân khiến cho điều bí ẩn này càng trở nên bí ẩn hơn. Vào thế kỷ 19, số phận Đức và số phận người Do Thái gắn bó với nhau rất mật thiết. Như Fritz Stern đã chỉ ra, từ năm 1870 đến 1914, người Đức đột nhiên trở thành một dân tộc đầy mạnh mẽ, cũng như người Do Thái đột nhiên trở thành một chủng tộc đầy mạnh mẽ. Người Đức và người Do Thái hỗ trợ nhau rất nhiều. Một trong nhiều điểm chung giữa họ là tinh thần hiếu học gần như cuồng tín. Những người Do Thái giỏi giang nhất yêu Đức vì đây là nơi tốt nhất trên thế giới để làm việc. Nền văn hóa Do Thái hiện đại mang một khuôn khổ Đức về cơ bản. Nhưng ngược lại, như Weizmann đã chỉ ra trong cuộc nói chuyện nổi tiếng của mình với Balfour, người Do Thái đã dành mọi nỗ lực tốt nhất của mình cho Đức và giúp nước này trở nên vĩ đại. Chẳng hạn, từ khi ra đời cho tới năm 1933, Đức giành được nhiều giải Nobel hơn bất cứ nước nào, chiếm khoảng 30% tổng số giải Nobel được trao; trong số giải này của Đức, người Do Thái chiếm gần một phần ba và riêng trong ngành y thì một nửa. Việc Đức tấn công người Do Thái không chỉ là giết người hàng loạt, mà thực tế là giết người thân thích hàng loạt. Chuyện này đã xảy ra như thế nào?

Đức là cường quốc kinh tế, quân sự và văn hóa mạnh nhất ở châu Âu, cuộc tấn công của Đức nhằm vào người Do Thái từ năm 1933 đến 1945 là sự kiện trung tâm của lịch sử Do Thái hiện đại. Xét theo nhiều khía cạnh, nó vẫn là một sự kiện bí ẩn.

Mặt khác, như chúng ta đã biết và vẫn hằng thừa nhận, người Do Thái là một dân tộc thông minh, xuất sắc trên nhiều phương diện, đặc biệt trong kinh doanh, thậm chí kể cả lừa đảo trong kinh doanh, như Arnold Rothstein (1882–1928), kẻ tiên phong của tội phạm kinh doanh lớn, người được mô tả là "Bộ óc" trong các câu chuyện của Damon Runyon, và được Scott Fitzgerald dựng thành nhân vật Meyer Wolfsheim trong cuốn "The Great Gatsby" (Đại gia Gatsby). Xuất sắc về nhiều mặt nhưng liệu họ có phải là một dân tộc luôn ngây thơ về chính trị suốt hơn hai nghìn năm?

Bài trước: “TRỖI DẬY HOÀ BÌNH” HAY “PHÁT TRIỂN HOÀ BÌNH”?

“TRỖI DẬY HOÀ BÌNH” HAY “PHÁT TRIỂN HOÀ BÌNH”?

shared from fb Vũ Trọng Đại,

-----

Đầu thế kỉ 21, cụm từ "trỗi dậy hòa bình" đã được sửa đổi trong các tuyên bố chính thức của Trung Quốc thành "phát triển hòa bình", trên cơ sở cho rằng khái niệm "trỗi dậy" là quá đe dọa và hiếu thắng. Song sự thay đổi đó không làm giảm bớt mối quan ngại của Mỹ và phương Tây, nhất là trong cuộc khủng hoảng tài chính vào các năm 2007 - 2008.

Nguyên nhân của cuộc khủng hoảng tài chính và những ảnh hưởng tồi tệ nhất của nó chủ yếu là ở Mỹ và châu Âu. Nó dẫn đến việc chưa từng có tiền lệ là nguồn vốn Trung Hoa được rót khẩn cấp vào các nước và các công ty phương Tây, còn giới hoạch định chính sách phương Tây thì kêu gọi Trung Quốc thay đổi giá trị đồng tiền của mình và tăng tiêu thụ nội địa để thúc đẩy tính lành mạnh của nền kinh tế thế giới.

Đỉnh cao mang tính biểu tượng của thời kỳ này là Olympics Bắc Kinh, diễn ra ngay khi khủng hoảng kinh tế đang bắt đầu xé nát phương Tây. Không thuần túy là một sự kiện thể thao, Olympics được xem như một biểu hiện hồi sinh của Trung Quốc. Lễ khai mạc được biểu tượng hóa. Ánh sáng trong sân vận động lớn được tắt đi. Đúng 8 giờ 8 phút (giờ Trung Quốc), vào ngày thứ tám của tháng thứ tám trong năm - con số tốt lành nên hôm đó được chọn để khai mạc, 2.000 chiếc trống rung lên đã phá vỡ sự im lặng trong 10 phút, như thể muốn nói: "Chúng tôi đã đến. Chúng tôi là một thực tế của cuộc sống, không còn bị bỏ qua hay coi thường mà sẵn sàng đóng góp nền văn minh của mình cho thế giới." Sau đó, trong một giờ đồng hồ tiếp theo, khán giả toàn cầu được xem hoạt cảnh về chủ đề nền văn minh Trung Hoa. Thời kỳ suy yếu và kém cỏi của Trung Quốc – có thể gọi đó là "thế kỷ XIX" của Trung Quốc – đã chính thức khép lại. Bắc Kinh một lần nữa là một trung tâm của thế giới, với nền văn minh tập trung vào sự kính trọng và ngưỡng mộ.

Tại một hội nghị của Diễn đàn Thế giới về Nghiên cứu Trung Hoa được tổ chức tại Thượng Hải sau Olympics, Trịnh Tất Nhiên, tác giả của khái niệm "trỗi dậy hòa bình", đã nói với một phóng viên phương Tây rằng Trung Quốc cuối cùng đã vượt qua di sản của Chiến tranh Nha phiến và cả thế kỷ đấu tranh với sự xâm lược của nước ngoài, và Trung Quốc giờ đây đã được tham gia vào một tiến trình lịch sử về đổi mới quốc gia. Trịnh Tất Nhiên cho biết các cải cách do Đặng Tiểu Bình khởi xướng đã cho phép Trung Quốc giải quyết "câu đố của thế kỷ", phát triển nhanh chóng và đưa hàng triệu người thoát nghèo. Khi nổi lên như một cường quốc lớn, Trung Quốc sẽ dựa vào sự hấp dẫn trong mô hình phát triển của mình, và mối quan hệ với các nước khác sẽ "cởi mở, không độc quyền và hài hòa" nhằm "cùng mở ra con đường phát triển thế giới".

Cuộc khủng hoảng hiện nay, có thể gọi như vậy, dường như đang gợi nhắc Mỹ và phương Tây nhớ lại câu chuyện của hơn một thập kỉ trước.

LỊCH SỬ LẶP LẠI?

Nhiều nhà bình luận, trong đó có một số người ở Trung Quốc, đã xem ví dụ về cuộc đối đầu Anh-Đức thế kỷ XX như một điềm báo của những gì sẽ chờ đợi Mỹ và Trung Quốc trong thế kỷ XXI. Chắc hẳn đã có những so sánh chiến lược được thực hiện. Xét sơ qua, giống như đế chế Đức, Trung Quốc là một cường quốc lục địa hồi sinh; giống như Anh, Mỹ chủ yếu là một cường quốc hải quân có mối quan hệ chính trị và kinh tế sâu sắc với lục địa này. Trong suốt lịch sử của mình, Trung Quốc mạnh hơn hẳn bất kỳ nước láng giềng nào, nhưng khi các nước ấy kết hợp lại, họ có thể đã và đang đe dọa an ninh của đế chế.

Rõ ràng là Mỹ và Trung Quốc đang rơi vào cuộc đối đầu chiến lược, một tình trạng có thể sánh với cấu trúc của châu Âu trước Thế chiến I mà có thể hình thành ở châu Á, với sự hình thành của các khối đọ sức với nhau, và với mỗi khối đang tìm cách làm suy yếu hoặc ít nhất là hạn chế tầm ảnh hưởng và khả năng của khối kia.

Henry Kissinger, kiến trúc sư của công cuộc bình thường hoá quan hệ Mỹ - Trung đầu thập niên 1970, người khởi tạo những manh nha cho một trật tự thế giới mới, đặt vấn đề như sau: Về phía Mỹ, thách thức là tìm ra một con đường đi xuyên qua các đánh giá bất đồng. Trung Quốc là một đối tác hay một đối thủ? Là sự hợp tác hay đối đầu trong tương lai? Sứ mệnh của Mỹ là truyền bá nền dân chủ sang Trung Quốc, hay hợp tác với Trung Quốc để mang lại một thế giới hòa bình? Hay có thể là cả hai?

Câu trả lời của Kissinger có lẽ là cả hai. Quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ không cần – và không nên – trở thành trò chơi tổng-bằng-không. Đối với nhà lãnh đạo châu Âu hồi trước Thế chiến I, thách thức với một bên sẽ là lợi thế với bên còn lại, và sự thỏa hiệp thì đi ngược lại với công luận xôn xao. Đây không phải là tình huống trong mối quan hệ Trung-Mỹ. Các vấn đề chủ chốt trên mặt trận quốc tế về bản chất đều mang tính toàn cầu. Việc đồng thuận có thể tỏ ra khó khăn, nhưng việc đối đầu trong những vấn đề này là sự tự thất bại.

Kissinger cho rằng cả Mỹ và Trung Quốc đều quá lớn để bị chi phối. Do đó, không thể xác định được đâu là bên chiến thắng trong một cuộc chiến tranh hoặc trong một cuộc xung đột kiểu Chiến tranh Lạnh. Họ cần phải tự đặt ra câu hỏi mà rõ ràng là chưa bao giờ được đưa ra chính thức vào thời điểm có Biên bản ghi nhớ của Crowe: Một cuộc xung đột sẽ đưa chúng ta đến đâu? Khi các bên đều thiếu tầm nhìn thực tế, biến hoạt động trong trạng thái cân bằng thành một tiến trình máy móc, thì thế giới sẽ ra sao nếu những gã khổng lồ ấy không được diễn tập và xảy ra va chạm? Ai trong số các nhà lãnh đạo vận hành hệ thống quốc tế dẫn đến Thế chiến I sẽ không chùn bước nếu ông ta biết thế giới sẽ có vẻ đi đến kết thúc?

Vấn đề tối hậu thuộc về những gì mà Mỹ và Trung Quốc trên thực tế có thể yêu cầu lẫn nhau. Trong cuộc đụng độ ở châu Á mà bối cảnh tương tự châu Âu trước Thế chiến I trong cuộc so găng giữa Anh và Đức, kế hoạch chi tiết của Mỹ nhằm tổ chức châu Á trên cơ sở kiềm chế Trung Quốc hoặc tạo ra một khối các quốc gia dân chủ cho một chiến dịch ý thức hệ dường như không khả thi – một phần vì Trung Quốc là đối tác thương mại quan trọng với hầu hết các nước láng giềng. Tương tự như vậy, nỗ lực của Trung Quốc nhằm loại Mỹ khỏi các vấn đề kinh tế và an ninh châu Á sẽ gặp phải sự kháng cự gay gắt không kém từ hầu hết các quốc gia châu Á khác, không muốn trở thành một khu vực bị chi phối bởi một cường quốc duy nhất.

Một khía cạnh của căng thẳng chiến lược trong tình hình thế giới hiện tại là Trung Quốc lo sợ Mỹ đang tìm cách kiềm chế Trung Quốc – trong khi Mỹ lại quan ngại là Trung Quốc đang tìm cách trục xuất Mỹ khỏi châu Á. Khái niệm về một Cộng đồng Thái Bình Dương – Mỹ, Trung Quốc, và các quốc gia khác đều thuộc về khu vực này và tham gia phát triển hòa bình với các thành viên khác – có thể giảm bớt lo lắng của cả hai bên. Nó sẽ biến Mỹ và Trung Quốc thành một phần của một sự nghiệp chung. Các mục đích chung – và sự mô tả chi tiết về chúng – sẽ thay thế sự bất an chiến lược ở một mức độ nào đó. Nó sẽ cho phép những quốc gia chủ chốt khác như Nhật Bản, Indonesia, Việt Nam, Ấn Độ và Úc tham gia xây dựng một hệ thống đồng nhất thay vì phân cực giữa các khối "Trung Quốc" và "Mỹ". Nỗ lực này chỉ có ý nghĩa khi thu hút được sự chú ý đầy đủ, và trên tất cả là niềm tin, của giới lãnh đạo liên quan.

Các bạn hãy tìm hiểu thêm các luận điểm của Henry Kisinger trong cuốn "Về Trung Quốc", sách đã chính thức phát hành tháng 5/2020.

Bài trước: Mục đích sống của Nixon sau vụ Watergate

Mục đích sống của Nixon sau vụ Watergate

shared from fb Pham Anh Tuan,

-----

Hiện nay đang có những ý kiến trái chiều về cách điều hành đất nước của Tổng thống Mĩ Donald Trump. Tôi không để tâm theo dõi thường xuyên, song cũng xin nhắc lại chút tư liệu cũ.

Nhiều người chỉ trích TT Trump, có người tôi quen biết khá rõ, cứ như thể họ đang làm việc trong nhóm cố vấn thân cận của Đảng Dân chủ hoặc trong các tòa soạn báo danh tiếng của nước Mĩ!

Có người ăn cơm Mĩ, thành đạt tại Mĩ, nhưng tôi không hiểu sao họ không có một chút tôn trọng dành cho tổng thống dân cử của đất nước họ tới cư ngụ!

Cần hành xử bằng giả định rằng ta có thể tìm hiểu về văn hóa Mĩ, song ta không thể hiểu rõ được sự vận hành của nền chính trị Mĩ. Cho nên, không biết thì xin đừng tham gia!

Không thể buông những câu bình luận vô trách nhiệm, chẳng hạn, “WHO là con dê tế thần của Trump”!

Nền dân chủ tự nó gây ra một số những bất lợi cho những nhiệm kì chính quyền cụ thể, song không gây thiệt hại cho bản thân nền dân chủ!

Năm 1972, Richard Nixon lần đầu tiên sang thăm chính thức Trung Quốc, tờ Chicago viết “Chúng ta bắt đầu tự hỏi các sử gia tương lai trong khi bình luận về chuyến đi của Tổng thống và phu nhân tới Trung Quốc, liệu họ có quan niệm được rằng trong lúc Tổng thống thảo luận về thương mại và chính trị với các nhà lãnh đạo Trung Quốc thì vợ ông đã làm công việc quan trọng. Bà đang thiết lập mối quan hệ trực tiếp và thân thiện với nhân dân Trung Quốc trên bình diện con người binh thường, tại một quốc gia mà trẻ em và gia đình, lương thực và y tế, và dịch vụ mới là những vấn đề quan trọng nhất ….” (ĐỆ NHẤT PHU NHÂN MĨ, chuyện về những người phụ nữ trong Nhà Trắng từ Martha Washington đến Laura Bush), bản Việt ngữ của Phạm Anh Tuấn, nxb Phụ nữ xuất bản năm 2008. Sách dày 905 trang, đậm đặc tư liệu, kể cả những chỉ dẫn đường đi đến các thư viện tổng thống).

Trên thực tế, Nixon đã thắng cử trong cuộc bầu cử năm 1972 giữa lúc xảy ra vụ Watergate!.

Sau khi từ chức, Richard Nixon và vợ về sống tại ngôi nhà La Casa Pacifíca ở San Clemente nhìn xuống bãi biển nơi họ đã từng dạo chơi vào cái thời còn đang tìm hiểu nhau. Ông Nixon viết sách và xây dựng thư viện tổng thống như truyền thống hàng trăm năm nay của các đời tổng thống Mĩ. “Em không thể hiểu nổi bằng cách nào anh vẫn có thể tiếp tục sống” vợ ông hỏi. Và ông trả lời “Bằng cách thức dậy vào buổi sáng để làm kẻ thù phải ngạc nhiên” … (sách đã dẫn).

Chiến tranh Việt Nam đã nối lại! Hàng ngàn người nữa đã chết!

Còn Mao Trạch Đông sau đó đã mời vợ chồng Nixon sang thăm Trung Quốc lần thứ hai và họ đã nhận lời!

Ngay cả hiểu các tư liệu có thực cũng không phải là điều dễ!

Bài trước: Cách mạng tháng 10 là của ai?

Viết hồi ký gia đình khi có ông nội là cận vệ của Stalin

nguồn: NYTimes,

Quỳnh Anh dịch,

Khi nhà thơ Osip Mandelstam bị cảnh sát mật Liên Xô bắt giữ vào những năm 1930, ông bị đưa đến nhà tù khét tiếng Lubyanka để thẩm vấn. Ông phân biệt lính gác “ở bên ngoài” — thanh niên trong làng làm việc ác chỉ vì mơ hồ

không hiểu nhiệm vụ — với những người thẩm vấn “ở bên trong”, dường như là những chuyên gia tàn ác. “Để làm được việc đó, anh phải có năng khiếu đặc biệt,” Mandststam nói. “Không người bình thường nào chịu được.”

Đó là nhận xét mà Alex Halberstadt buộc bản thân phải ghi nhớ khi tác giả đi gặp ông nội mình, Vassily, người từng làm việc tại Lubyanka trong vài năm trước khi trở thành một trong những cận vệ của Stalin. Halberstadt coi ông nội mình, thành viên của nhóm cận vệ đặc biệt của Stalin trong hơn một thập kỷ, là người có “tinh thần thép như một sĩ quan Gestapo.” Ông Vassily sống sót qua vô số vòng thanh trừng và những lời buộc tội để sống đến khoảng 90 tuổi — một chiến công không nhỏ với bất kỳ ai bị cuốn vào chính trị đầy sợ hãi hoang tưởng của nhà nước Xô Viết.

Trong cuốn “Young Heroes of the Soviet Union” (“Những anh hùng trẻ tuổi của Liên Xô”) Halberstadt hồi tưởng lại

Câu chuyện nước Mỹ: nơi để có một ngôi nhà là cuộc chiến tổng lực

bài bình sách của Francesca Mari

nguồn: NYTimes,

Bích Nhàn dịch,

CÁNH CỔNG VÀNG

Để có một mái nhà

tác giả Conor Dougherty

Ở California, hơn 100.000 người ngủ trên đường phố. Các khu phố 'lều tạm' ở Skid Row, Los Angeles có quang cảnh thật lạ, đối mặt trung tâm vô gia cư là những người lang thang ngồi trên vỉa hè thành bốn hàng. Những nhà lưu

động xếp hàng dài gần trụ sở ở Mountain View của Google, và ở Modesto, một người phụ nữ đang ngủ trong thùng các-tông đã bị máy xúc đâm chết khi dọn chỗ ở của bà ta.

Không hề cường điệu khi nói rằng tình trạng khủng hoảng nhà ở tại California vô cùng nghiêm trọng. Để giải quyết vấn đề này, các nhà hoạch định chính sách phải cân nhắc nhiều vấn đề phức tạp liên quan, gồm việc tái định cư nhóm dân số dễ bị tổn thương, giữ được nét đặc trưng của các khu phố, môi trường, khả năng chi trả. Nhưng chỉ có một câu trả lời mà thôi: cần nhiều nhà hơn. Để chấm dứt cuộc khủng hoảng cần có 3,5 triệu ngôi nhà mới. Tuy nhiên, như tác giả Conor Dougherty chỉ ra trong cuốn “Golden Gates” ('Cánh Cổng Vàng'), nghiên cứu về tình trạng thiếu nhà ở nghiêm trọng đang hoành hành San Francisco — thành phố giàu có nhất nước Mỹ, Khu vực Vịnh (Bay Area) này toàn những

“MBS” khắc họa hình ảnh Thái tử Ả Rập Saudi trẻ tuổi, quyền lực và cực kỳ tàn bạo

bài bình sách của Christopher Dickey

nguồn: NYTimes,

Lan Phương dịch,

MBS

Đường tới quyền lực của Mohammed bin Salman

tác giả Ben Hubbard

Trong trang cuối “MBS”, cuốn sách khắc họa bức chân dung chi tiết và đáng lo ngại về thái tử Ả Rập Saudi Mohammed bin Salman, tác giả Ben Hubbard thừa nhận rằng, dựa trên những điều tìm hiểu được trong quá trình làm phóng

sự về người nắm thực quyền điều hành vương quốc và cách mà đám thuộc hạ tàn nhẫn của ông ta truy sát kẻ thù của ông chủ, ông “đã tự hỏi, khi đi bộ về nhà lúc nửa đêm hay thiu thiu ngủ, liệu chúng cũng bám theo tôi”.

Điều này nghe có vẻ cường điệu, nhưng bất kỳ ai đọc câu chuyện tường minh và thuyết phục của tác giả sẽ thấy nỗi lo đó hoàn toàn hợp lý. Và ta có thể chạy đi đâu nếu bị thái tử bất ngờ tấn công? Chắc chắn không phải tới chính quyền Mỹ nơi tin rằng M.B.S. đã hạ lệnh giết hại và xẻ xác Jamal Khashoggi, nhà báo của tờ Washington Post, năm 2018 nhưng lại bỏ qua cho ông ta.

“Rất có thể thái tử biết về sự việc bi thảm này — có thể anh ta làm, có thể không!”, Tổng thống Trump, người luôn lập lờ nước đôi về những sự thật không như ý, phát biểu. “Nước Mỹ”, ông tiếp tục, “dự định vẫn là đối tác kiên định của Ả Rập Saudi để đảm bảo lợi ích của đất nước chúng ta.” Trong đó, lợi ích quan trọng là các thương vụ mua bán vũ khí trị giá hơn một trăm tỷ đô-la.

Tác giả Hubbard, người đứng đầu văn phòng tạp chí New York Times ở Beirut, viết nên câu chuyện về đường tới quyền lực của Mohammed bin Salman trong bối cảnh

Tương lai đen tối của giai cấp công nhân da trắng

nguồn: NYTimes,

Thu Thảo dịch,

NHỮNG CÁI CHẾT TUYỆT VỌNG VÀ TƯƠNG LAI CỦA CHỦ NGHĨA TƯ BẢN

tác giả Angus Deaton và Anne Case

Một người đàn ông da trắng 43 tuổi mà tôi sẽ gọi là Darin, gần đây đã ly hôn và đang hồi phục sau một tai nạn xe hơi khi anh ta bị đuổi việc khỏi nhà máy làm bánh. Trong cuộc nói chuyện ở vùng quê chuyên về ngành than, anh

ấy kể cho tôi rằng: “Chúng ta ai cũng đều có đáy vực của riêng mình. Tôi đã chạm đáy vực của mình khi tình cờ nghe thấy người mà tôi luôn coi là cha đẻ nói chuyện với bạn và nói tôi là con ghẻ của ông.” Kể từ sau đó, ngày nào tôi cũng nốc một lít rượu whisky.

Cuốn sách “Những cái chết tuyệt vọng và Tương lai của chủ nghĩa tư bản” (“Deaths of Despair and the Future of Capitalism”) là về những người như vậy. Nhưng nó bắt đầu với một bí ẩn còn lớn hơn thế. Trong thế kỷ qua, tuổi thọ của người Mỹ tính từ khi sinh đã tăng từ 49 lên 77. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, sự gia tăng đó đã chững lại. Trong số những người da trắng ở độ tuổi 45-54 — hay thời kỳ được coi là phát triển nhất — ngày càng có nhiều người tử vong. Rất dễ bị tổn thương là những người đàn ông da trắng không có bằng cử nhân đại học. Kỳ lạ thay, phần lớn những ca tử vong ở độ tuổi trung niên không tăng ở các nước giàu khác, cũng như phần lớn, đối với người Mỹ gốc Tây Ban Nha hay người da đen. Trên thực tế, người da đen có bằng đại học hiện có nhiều khả năng sống qua tuổi trung niên hơn người da trắng không có bằng đại học.

Nhưng nói chung, không phải những người da trắng có

Samsung: Quái vật công nghệ chinh phục thế giới

nguồn: NYTimes,

Nguyễn Tài dịch,

Từ lâu trước khi bộ phim “Ký sinh trùng” đạt giải Oscar ở hạng mục Phim

hay nhất và các nhóm nhạc Kpop trình diễn trên chương trình “The Tonight Show” (“Chương trình tối nay”), nhà xuất khẩu nổi tiếng nhất của Hàn Quốc là Samsung, nhà sản xuất lò vi sóng giá rẻ mà người phương Tây sống tại Hàn Quốc từng quen gọi là “Sam-dỏm”. Ngày nay, Samsung là cái tên quen thuộc và là nhà sản xuất điện thoại thông minh lớn hơn cả Apple. Nhưng đường đến đỉnh cao của tập đoàn này có những vụ thỏa thuận bí mật, làm giá, hối lộ, trốn thuế và nhiều vụ việc khác, tất cả đều trong tay của một gia đình cực kỳ giàu có và bí ẩn, sẵn sàng dùng mọi thủ đoạn để giữ quyền điều hành.

Nhà báo Geoffrey Cain kể câu chuyện này trong quyển “Samsung Rising” (tạm dịch “Sự trỗi dậy của Samsung”), và theo ông, cả mặt tốt lẫn mặt xấu của Samsung đều

Từ Bonn đến Vienna: theo dấu chân Beethoven

nguồn: NYTimes,

Sơn Phạm dịch

Năm nay kỷ niệm sinh nhật lần thứ 250 của nhà soạn nhạc, và dưới đây là cuộc hành hương soi chiếu ánh sáng mới về nghệ thuật và cuộc đời ông.

Photo courtesy a.canvas.of.light.

Ngay cả du khách tình cờ nhất đến Vienna cũng không thể không bị ngộp trước sự tấn công vũ bão của "ngành công nghiệp Mozart" tại thành phố này.

Khuôn mặt Mozart có thể được nhìn thấy ở khắp nơi: từ những giấy gói kẹo-phết-sô-cô-la phổ biến có tên là Mozart Kugeln, những quán cà phê lớn bán bánh quy Mozart, và các cửa hàng lưu niệm bán chuỗi khóa Mozart, Mozart nhồi bông và thậm chí cả vịt cao su Mozart. Người bán rong bên ngoài các điểm tham quan lớn không chào mời các tour du lịch xe buýt hop-on, hop-off, mà là vé tới các buổi hòa nhạc (ăn theo du lịch) hầu hết toàn diễn các điệu waltz của Strauss và, hẳn nhiên là, âm nhạc của Mozart.

Bạn không thể không tự hỏi: thế còn Beethoven thì sao?

Cách mạng tháng 10 là của ai?

95% lãnh đạo Bolshevik là người Do Thái,

CMT10 là của ai? Nước Nga ban đầu, sau đó Liên Xô do ai lập ra?, hat tip to Thanh Tran-Trong,

Bài trước: Đỉnh cao của "ngậm miệng ăn tiền"

Những cô gái mất tích

nguồn: NYTimes,

Lan Phương dịch,

Giữa tháng 12 năm 2010, cảnh sát hạt Suffolk phát hiện ra xác bốn cô gái trong bao tải ở Bãi biển Gilgo — một bãi cát hoang vắng đầy bụi gai. Các thi thể sau đó được xác định là của bốn gái mại dâm, Melissa Barthelemy,

Megan Waterman, Maureen Brainard-Barnes và Amber Lynn Overstreet Costello. Tội ác này được cho là do một kẻ sát nhân hàng loạt thực hiện, và trong vài ba tháng sau đó, giới truyền thông theo dõi sát sao cuộc điều tra chính thức — tập trung vào việc tìm kiếm một gái mại dâm khác, Shannan Gilbert, người đã mất tích sau một cuộc hẹn ở gần đó vào tháng 5 năm ngoái — thu hút sự chú ý của phần lớn người dân New York và cả nước Mỹ. Đây là câu chuyện "giật gân" đặc trưng thời Internet, toàn những gái mại dâm, ma túy, gia đình tan vỡ, năng lực điều tra yếu kém, đấy là chưa nói đến có thêm yếu tố cộng đồng người dân ngoài đảo xa lạ, và tất nhiên là, các trang web Craigslist và Backpage, nơi các cô gái đăng tin tìm khách. Tác giả Robert Kolker, người theo dõi và đưa tin về các vụ sát hại này cho tạp chí New York năm 2011, đã cho ra mắt tác phẩm “Lost Girls” (“Những cô gái mất tích”), một cuốn sách ly kỳ, hấp dẫn khiến

Ebola, HIV, Cúm Tây Ban Nha, SARS — Những án tử của thế kỷ 20

bài bình sách của Carl Zimmer

ngày 05 tháng 6 năm 2019

nguồn: NYTimes,

Thu Thảo dịch,

THẾ KỶ ĐẠI DỊCH

Một trăm năm kinh hoàng, cuồng loạn và ngạo mạn

tác giả Mark Honigsbaum

Một vài đoạn trong cuốn “The Pandemic Century” (“Thế kỷ Đại dịch”) của Mark Honigsbaum sống động đến mức tôi có thể mường tượng được các cảnh phim. Khi đọc đến giữa cuốn sách, tôi hình dung được một bác sĩ đang bước lên

những bậc thềm phía trước của một ngôi nhà liền kề ở thành phố Annapolis, bang Maryland, mùa đông năm 1930. Ông gõ cửa nhưng không ai trả lời, ông bèn đẩy cửa bước vào. Một thợ sửa xe đang nằm xoãi trên ghế, thều thào trong cơn sốt mê man. Vợ anh ta vẩn vơ đi ra từ phòng ngủ, la hét điên loạn. Từ trong bếp, mẹ cô ta ho nấc lên từng tràng.

Lồng chim treo trên trần, một con vẹt chết, nằm phơi bụng.

Đợt bùng phát dịch sốt vẹt năm 1930 đã dần biến mất khỏi ký ức chúng ta. Nhưng ở đỉnh dịch, đó là tiêu điểm các bài báo gây hoảng loạn, ví dụ như “Sốt vẹt khiến bảy người tử vong” trên tờ Los Angeles Times. Từ đông sang tây, bệnh đã lây từ vẹt sang người. Trong vòng sáu tháng, trên thế giới có tới 800 ca sốt vẹt và 33 người Mỹ đã tử vong. Trong số những người chết có cả các nhà khoa học nỗ lực tìm nguyên nhân của đợt bùng phát.

Một sai lầm trong quá khứ đã