Các hãng hàng không cắt giảm chi phí như thế nào?

Photo courtesy Marcel Oosterwijk.

Trong những năm 1980, phi hành đoàn của hãng American Airlines nhận thấy hầu hết hành khách của họ đều thích thú ngấu nghiến món salad được phục vụ trong bữa tối trên chuyến bay nhưng có tới ba phần tư trong số này bỏ lại quả olive thường có trong salad. Robert Crandall, giám đốc của hãng khi đó đã nhanh chóng quyết định rằng món salad sẽ không cần đến olive nữa. Lý do chính là hãng hàng không này trả tiền cho nhà cung cấp thực phẩm dựa trên thành phần của món salad. 60 xu cho món có bốn thành phần và 80 xu cho món có năm thành phần. Thành phần thứ năm chính là olive. Việc này đã giúp hãng tiết kiệm tới 40.000 USD một năm. Năm 1994, theo đề nghị của một tiếp viên, hãng Southwest Airlines quyết định không in logo của công ty lên túi rác và tiết kiệm được 300.000 USD một năm. Trong một ngành kinh doanh mà các khách hàng khó tính và biên độ lợi nhuận thấp, làm thế nào để các hãng hàng không hiện đại cắt giảm chi phí mà không giản tiện quá mức hay vi phạm các luật lệ?

Ban đầu, họ bắt chước các siêu mẫu ăn uống kiêng khem, những người để ý cân nặng của mình tới tận từng gram. Họ vứt bỏ các cuốn tạp chí dày cộp, đặt thảm mỏng hơn và phục vụ thức ăn trong hộp giấy nhẹ. Một số hãng bỏ lại các thiết bị an toàn khi hạ cánh khẩn cấp trên mặt nước khi họ không phải bay qua vùng biển. Ghế ngồi đã trở nên nhẹ hơn. Bên trong chiếc Airbus A321của mình, hãng hàng không Air Mediterranée của Pháp gần đây đã thay 220 ghế hạng phổ thông, mỗi chiếc nặng tới 12kg, bằng những chiếc ghế mỏng hơn chỉ nặng khoảng 4kg nhờ làm từ vật liệu nhẹ như titan. Hãng hàng không giá rẻ GoAir của Ấn Độ lại chỉ thuê tiếp viên nữ vì họ nhẹ hơn nam giới trung bình từ 10-15 kg. Những tính toán chi li này đã mang lại hiệu quả. Nhiên liệu chiếm tới một phần ba chi phí của các hãng hàng không và mỗi kilogam trọng lượng giảm được sẽ tiết kiệm 100 USD chi phí nhiên liệu hằng năm của một chiếc máy bay.

Các điều chỉnh nhỏ trong thiết kế của các máy bay hiện đại không ngốn nhiều nhiên liệu như trước cũng tỏ ra hiệu quả. Hãng Southwest Airlines ước tính đã tiết kiệm được gần 205 triệu lít nhiên liệu mỗi năm sau khi các máy bay của hãng được lắp đặt cánh nhỏ hoặc đầu cánh được điều chỉnh chếch lên để giảm lực cản. EasyJet, một hãng hàng không giá rẻ khác, sử dụng sơn siêu mỏng giúp loại bỏ các lỗ khí siêu nhỏ trên thân máy bay để giảm ma sát với không khí và vì thế đốt ít nhiên liệu hơn. Trên toàn thế giới, các phi công đều được chỉ dẫn không cất cánh ở hết tốc lực và đạt đến độ cao hành trình ngay lập tức. Khi hạ cánh trên đường băng dài, phi công nên cho máy bay chậm lại theo quán tính thay vì hướng luồng khí ra phía trước (reverse thrust). Một số hãng hàng không giá rẻ như SpiceJet của Ấn Độ lại có cách làm khá quyết liệt. Với những chiếc phản lực chong chóng Q400 Bombardier phục vụ các thành phố loại 2, phi công thường bay nhanh hơn để tiết kiệm thêm vài phút ở mỗi chuyến bay và do đó cho phép họ có thể xoay xở thêm một chuyến bay bổ sung mỗi ngày. Doanh thu từ chuyến bay thêm đó bù đắp được lượng nhiên liệu mà nó tiêu tốn. Ít ghế ngồi hơn giúp giảm chi phí vận hành và cho phép thời gian quay vòng chuyến nhanh hơn.

Tuy nhiên, dù các hãng hàng không sẵn sàng chấp nhận tất cả những áp lực đó, chỉ tính riêng ở châu Âu việc trì hoãn bay cũng khiến họ mất tới 1 tỉ USD mỗi năm. Hãng Airbus cho rằng họ đã tìm ra giải pháp. Tháng trước hãng này đã giành được bằng sáng chế cho việc thiết kế một cabin di động có cách sắp xếp chỗ ngồi giống như trong một chiếc máy bay. Hệ thống này, chờ sẵn ở các cửa ra, chở hành khách cùng với hành lý của họ, sau đó được hạ thẳng xuống một chiếc máy bay trống giống như cách khay đựng diêm trượt khít vào vỏ hộp. Sau khi hạ cánh, cabin có thể tháo rời này sẽ được thay thế bởi một cabin mới, chở đầy các hành khách đã sẵn sàng để cất cánh. Thiết kế của tương lai này có thể tốn tiêu tới vài tỉ đô la và sẽ mất nhiều năm để phát triển. Trong khi chờ đợi, các hãng hàng không và các nhà sản xuất máy bay sẽ vẫn cần mẫn bỏ đi những quả olive thừa thãi.

Minh Thu
The Economist

Post a Comment

Tin liên quan

    Tài chính

    Trung Quốc