video
Thư viện
Tài trợ
Bia nhẹ IPA đã chinh phục thị trường thế giới như nào?
01 Jun, 2014
 |
| A battle of the Titans? Photo courtesy Bernt Rostad. |
Bia nhẹ IPA (India pale ale*) có thể được coi là loại bia toàn cầu đầu tiên trước khi bia lager** chiếm lĩnh các ‘ma men’ (tippler) trên thế giới. Giờ đây IPA – loại bia ủ làm từ hoa bia có màu hổ phách và độ cồn cao đang dần giành lại vị thế xưa của mình. Các tranh luận hiện xoay quanh vấn đề nguồn gốc và lịch sử của IPA. Lãnh thổ xưa kia của Anh ở tiểu lục địa Ấn Độ nhìn chung quá nóng để ủ bia. Vì thế khoảng 200 năm trước, để các sĩ quan quân đội và quan chức lãnh đạo công ty Đông Ấn không phải uống loại rượu cháy cổ (firewater) địa phương, bia đã được nhập từ Anh về để thay thế. Liệu đã có sẵn một loại bia với những tính chất của IPA hay nó được phát triển cho mục đích này là vấn đế gây tranh cãi quyết liệt giữa các nhà sử học về bia. Điều đã rõ là hoa bia được dùng vừa như một chất bảo quản (preservative) vừa để tạo hương vị cùng với độ cồn cao (hefty dose of alcohol) để tăng thêm độ mạnh (robustness) đã giúp bia không bị hỏng trong suốt hành trình dài trên biển tới Ấn Độ. Thực vậy, nhiều tháng trời bị xóc (jiggling) trong thùng trên tàu dường như chỉ làm tăng thêm hương vị của nó. Kiểu bia này được ưa thích ngay tại Anh khi xâm nhập (seep onto) thị trường nội địa.
Tuy nhiên, danh tiếng của IPA phai nhạt dần khi công nghiệp ủ bia thay đổi. Sau Đệ nhị Thế chiến, các hãng bia lớn ở Anh và Mỹ mua lại các đối thủ nhỏ hơn và tung ào ạt ra thị trường loại bia có vị dịu hơn dành cho đại chúng và từ bỏ các loại bia cũ, thay thế bằng thứ bia sẽ không làm ai khó chịu. Trong thập niên 80, việc ủ bia lại bắt đầu thay đổi (một lần nữa). Cuộc cách mạng bia thủ công khởi đầu từ Mỹ là một đòn giáng trả sự thống trị của những loại bia nhạt nhẽo vô vị này. Các nhà sản xuất bia nhỏ được khuyến khích bởi sự giảm thuế và nhu cầu uống loại bia có chất riêng đã bắt đầu sản xuất những loạt bia ‘phiêu lưu’ hơn và chúng nhanh chóng được ưa chuộng. Kết quả là nước Mỹ giờ có khoảng 2.500 nhà sản xuất bia so với khoảng 50 những năm 1970. Bia nhìn chung được uống ít hơn khi những người giàu có chuyển sang uống rượu vang và rượu mạnh nhưng bia thủ công thì đang phát triển mạnh khi người tiêu dùng quay lưng với loại bia cho thị trường đại chúng để thưởng thức những loại bia đắt tiền và đặc biệt hơn.
Loại bia mà các nhà làm bia thủ công thích làm nhất là IPA. Ở Mỹ ban đầu họ sử dụng các công thức cũ từ Anh để làm IPA nhưng dần thay đổi cho phù hợp với khẩu vị của mình. Việc phải sự dụng nhiều hoa bia cho họ cơ hội thể hiện kĩ năng pha trộn hương vị. Một số nơi ở Mỹ có khí hậu rất phù hợp để trồng hoa bia hạng nhất giống như ở Anh. Hương liệu mạnh và độ cồn cao tạo ra loại bia có một phong cách đặc trưng và mùi vị đậm đà với nhiều sắc thái khác nhau. Sự đam mê hoa bia của các nhà làm bia thủ công Mỹ đã trở thành một cuộc chạy đua vũ trang với việc các xưởng bia cố gắng vượt mặt đối thủ trong lĩnh vực này.
Nếu không nhà sản xuất bia Mỹ nào có thể bỏ qua cơ hội làm IPA, điều này cũng đúng ở nơi khác. Sự yêu thích với IPA, cũng như cuộc cách mạng bia thủ công, đã vươn ra khỏi biên giới nước Mỹ. Vươg quốc Anh đang trải qua sự hồi sinh của bia ủ cùng với cuộc cách mạng ẩm thực, dựa trên các sản phẩm địa phương và phương pháp thủ công. Điều tương tự cũng đang diễn ra ở các nước giàu có khác trên thế giới nơi các nhà máy bia thủ công đang mọc lên như nấm. Thực tế, IPA đã đi một vòng về nơi sản xuất khi rất nhiều xưởng bia thủ công ở Anh giờ sử dụng công thức nhập từ Mỹ nhưng cũng lại điều chỉnh cho hợp khẩu vị dân địa phương (local palate). IPA có lẽ chưa thể soán ngôi bia lager trên toàn cầu nhưng ít ra nó cũng đang “chiến đấu” với bia phổ thông để giành vị trí trên các quầy bar.
Đăng Duy
The Economist
* India Pale Ale (IPA) là loại bia của Anh ra đời vào khoảng những năm 1800 hoặc cuối những năm 1700, thời điểm mà các nhà sản xuất bia của nước này bắt đầu thêm nhiều hoa bia vào thành phần để bảo quản bia tốt hơn trong những ngày dài lênh đênh trên biển để vận chuyển đến nhiều nước khác. Khi ấy, bia chủ yếu được xuất khẩu sang Ấn Độ, vì thế mà tên gọi India Pale Ale được dùng bắt đầu từ năm 1829. IPA có màu vàng (gold) hoặc hổ phách và có hương vị đắng.
** "Lager" được đặt theo tên từ "Lagern" trong tiếng Đức, có nghĩa là "để lưu trữ". Lager được lên men từ đáy (bottom-fermented), tức là thành phần men được cho cấy vào đáy của thùng lên men (vessel). Tương tự như vang trắng, lager được lên men ở nhiệt độ thấp, vào khoảng 7°C-15°C và do đó quá trình lên men tốn nhiều thời gian hơn. Sau đó là quá trình "lagering", tức là sản phẩm của quá trình lên men trước được đưa vào quá trình làm tuổi ở nhiệt độ thấp, từ đó mang đến hương vị dịu, xốp và mượt mà hơn.
Post a Comment