video
Thư viện
Tài trợ
"Cầu đồng tồn dị" nghĩa là gì?
01 Dec, 2016
shared via 5xublog.
... Ông Lý Quang Diệu qua đời, thiên hạ khen quá trời, nhưng có vẻ như không ai nói đến tư duy kiến-quốc của ông Lý. Mặc dù mù tịt về đảo quốc này, nhưng tranh thủ phán bừa: ông Lý tư duy khá đơn giản, xây dựng một nhà nước quốc dân (nation-state) để kiến thiết một không gian sống mà trong đó các kiểu lợi ích nhóm (cánh hẩu, bang hội, đồng hương, đồng ngành, cùng gia tộc, cùng sắc tộc,... tức là những nhóm lợi ích hình thành tự nhiên không thể nào tránh được) tha hồ liên kết ma quỷ với nhau nhưng cùng bị kiềm chế bởi tinh thần công dân. Tức là mọi người dân, dù ở nhóm lợi ích nào, hoặc không được vào nhóm lợi ích nào, cũng đặt tinh thần công dân, phụng sự nhà nước quốc dân lên trên lợi ích nhóm của mình. Nhà nước quốc dân này tất nhiên phải có một không gian sống (lãnh thổ) rõ ràng được xây dựng và tiếp nối đời đời nhờ các quyền sở hữu tài sản (property rights). Cái này, nghe phảng phất kiến thức kinh tế vi mô, nhưng ác thay lại là lập luận của một nhà tư tưởng... Marxist hehehe người Pháp tên là Henri Lefebvre (thấy bảo viết trong The Production of Space).
Nói thì dễ làm mới khó, ông Lý hay hơn các ông khác, là ông ấy làm phát được luôn, và làm bằng một cách rất đúng theo châm ngôn của Tàu: "Cầu Đồng Tồn Dị". Tức là tìm đến cái chung nhưng vẫn giữ được cái riêng. Quốc gia là cái chung, lợi ích nhóm (dù là giới meritocracy, giới elite nhập cư, hay dân lao động bản xứ cũng đa sắc tộc) là cái riêng. Và ông ấy làm bằng tinh thần đàn ông rất "chung" ở Châu Á: gia trưởng và áp đặt vãi chưởng. Mình ông ấy làm tổng thư ký đảng cầm quyền "Hành động nhân dân", làm nghị sĩ và... làm luôn thủ tướng suốt mấy chục năm. Rất là buồn cười nếu nhìn theo kiểu dân chủ phương tây, là một thứ dân chủ rặt Hy La có sẵn trong máu người phương tây suốt cả nghìn năm.
Dù làm theo châm ngôn Tàu, hehe, chém phát nhưng chắc là đúng, Ông Lý "cầu đồng" những giá trị của phương tây thay vì giá trị Tàu. (Ông này đến năm 32 tuổi mới học tiếng Tàu, trước đó nói tiếng Anh, học trường Anh).
Người tây họ có sẵn trong gene nhiều thứ, mà muốn "cầu đồng"với họ thì buộc phải có biện pháp sắt đá. Ví dụ như nhờ tôn giáo mà họ chăm chỉ lao động và lương thiện. Nhờ dân chủ mà trí thức của họ đề cao học thuật. Khác với "cầu đồng" với Tàu, là cái Việt Nam làm rất giỏi mấy trăm năm qua, làm quan phát là lười nhác bụng phệ nằm võng có lính khiêng, rồi nhận quà biếu xén suốt ngày mà không thấy có vấn đề gì về đạo đức. Đi học rồi đi thi, viết cái gì phạm húy là vãi cứt ra quần, lấy đâu ra mà tự do học thuật.
Phần làm quan chắc Singapore nhờ ông Lý mà chuẩn như tây, còn phần tự do học thuật thì chắc vẫn còn cách xa một quãng...
Tags: columnist
Post a Comment