video
Thư viện
Tài trợ
Vì sao tỷ lệ sinh ở Nhật Bản lại thấp đến vậy?
04 May, 2015
Photo courtesy Mikael Leppä.
Tháng trước, một giới chức địa phương ở quận Aichi, Nhật Bản đã đưa ra một đề nghị táo bạo. Ông Tomonaga Osada gợi ý rằng các nhà chức trách có thể cung cấp bao cao su đã được bí mật chọc thủng cho các cặp vợ chồng trẻ, như vậy họ có thể thúc đẩy tỷ lệ sinh. Đề xuất của ông không được mấy người ủng hộ, nhưng nó phản ánh mối quan tâm ngày càng tăng về tình hình nhân khẩu học của Nhật Bản. Năm ngoái tại Nhật chỉ có hơn 1 triệu trẻ em được sinh ra, ít hơn rất nhiều so với số lượng cần thiết để duy trì dân số nước này, được dự kiến sẽ giảm từ 127 triệu người xuống còn khoảng 87 triệu người vào năm 2060. Vì sao người Nhật lại miễn cưỡng khi nghĩ tới việc sinh con đến vậy?
Chu kỳ suy giảm nhân khẩu học đang quay nhanh hơn khi số lượng phụ nữ ở độ tuổi mang thai giảm. Trong tháng Năm, một báo cáo dự đoán rằng khoảng hơn 500 thị trấn trên khắp cả nước sẽ biến mất vào khoảng năm 2040 vì lý do phụ nữ trẻ di cư đến các thành phố lớn. Lực lượng lao động đã bị thu hẹp, gây ảnh hưởng xấu (imperil) đến tăng trưởng trong tương lai. Trong những năm gần đây chính quyền các địa phương đã bắt tay khởi động vào một loạt (plethora of) các chương trình khuyến khích sinh nở, bao gồm cuốn "Sổ tay phụ nữ" để hướng dẫn phụ nữ trẻ về thời điểm dễ và khó sinh nở, và các sự kiện mai mối do nhà nước tài trợ.
Lý do chính khiến cho tỷ lệ sinh thấp là do giảm tỷ lệ kết hôn. Ngày càng ít người lựa chọn kết hôn, và tuổi kết hôn ngày càng cao. Ít nhất một phần ba phụ nữ trẻ mong muốn chỉ ở nhà làm nội trợ nhưng họ cố gắng tìm những người đàn ông có đủ khả năng tài chính để nuôi dưỡng một gia đình truyền thống. Trong thời kỳ kinh tế phát triển những người có khả năng kết hôn phải có công việc ổn định trong hệ thống "việc làm trọn đời". Hiện nay nhiều người làm việc tạm thời hoặc bán thời gian. Những phụ nữ khác tránh xa hôn nhân và sinh nở bởi vì văn hóa doanh nghiệp xưa cũ của Nhật Bản, cùng với việc thiếu hụt nghiêm trọng dịch vụ chăm sóc trẻ, sẽ buộc họ phải từ bỏ sự nghiệp của mình. Cuối cùng, những người trẻ tuổi đang bị ràng buộc bởi những chuẩn mực xã hội hà khắc. Chỉ có khoảng 2% trẻ được sinh ra ngoài giá thú (so với 30-50% ở hầu hết các nước giàu), có nghĩa là nếu tỷ lệ hôn nhân giảm thì tỷ lệ sinh cũng như vậy. Ngay cả đối với những người thực sự bước chân vào cuộc sống gia đình, chi phí nuôi dưỡng con cái tăng cao thường khiến họ, trên thực tế, như đang phải áp dụng chính sách một con.
Chính phủ chẳng thể làm gì nhiều để có thể trực tiếp tăng hiệu suất phòng the. Tuy nhiên, cải cách thị trường lao động có thể dẫn đến thay đổi tỷ lệ sinh trong dài hạn. Nếu các công ty hy sinh quyền lợi của nhóm nhân viên này để ưu tiên hơn những nhân viên mới, trẻ thì các cặp đôi trẻ sẽ có cơ sở ổn định hơn để kết hôn và chăm lo cho gia đình. Cho đến nay chính phủ của ông Shinzo Abe đã bàn về các biện pháp tương tự nhưng vẫn còn chần chừ (shy away) trong việc tiến hành. Thay vào đó, ông Abe tiến hành các biện pháp giúp đỡ phụ nữ cân bằng giữ nghề nghiệp với việc chăm con. Nhiều nhà nhân khẩu học cho rằng đã là quá muộn để tiến hành nâng cao tỷ lệ sinh của Nhật Bản, hiện ở mức 1,43 con trên một phụ nữ. Họ cho rằng câu trả lời cuối cùng sẽ gây nhiều choáng váng hơn cả biện pháp bao cao su thủng (spiked prophylactic) nói ở trên: đó là nhập cư hàng loạt.
Phương Thùy
The Economist
Tags: japan
Post a Comment