video
Thư viện
Tài trợ
Vì sao đảng Cộng hòa thường đề cử thành viên thuộc tầng lớp tinh hoa?
30 Jun, 2018
Sự kết hợp đầy uy lực giữa chủ nghĩa dân túy Jacksonian và các gia tộc đầu sỏ chính trị
Michael Lind
ngày 18 tháng 1 năm 2012
Nếu Mitt Romney nhận được sự đề cử của Đảng Cộng hòa, ông sẽ là ứng cử viên thứ ba thuộc hàng trâm anh thế phiệt được giới thiệu tham gia cuộc đua tranh chiếc ghế tổng thống cho một Đảng thường cất tiếng nói chủ nghĩa dân túy Jacksonian và làm bộ phản đối giới "tinh hoa".
Nước Mỹ có thể không có những quý tộc được phong tước, nhưng nó luôn có những gia đình quyền quý, được xác định bởi những yếu tố như sự giàu có, thiên hướng giáo dục và phục vụ công. Các đảng viên Cộng hòa ngày nay có lẽ giống với George Wallace khi xưa vì cách họ phản đối kịch liệt công chức bàn giấy và giới trí thức thiếu thực tế, thế nhưng lực lượng tranh cử tổng thống của họ lại là một câu lạc bộ được lựa chọn rất cẩn thận.
Từ năm 1980 đến năm 2008, tổng cộng nước Mỹ đã có tám cuộc bầu cử tổng thống. Đảng Cộng hòa đề cử năm ứng cử viên tổng thống — Ronald Reagan, George Herbert Walker Bush, Bob Dole, George W. Bush và John McCain. Cùng thời gian này, Đảng Dân chủ đề cử bảy ứng cử viên tổng thống — Jimmy Carter, Walter Mondale, Michael Dukakis, Bill Clinton, Al Gore, John Kerry và Barack Obama.
Các ứng cử viên Đảng Cộng hòa thuộc tầng lớp trung lưu — Reagan và Dole — chiếm số lượng ít ỏi hơn so với các ứng cử viên thuộc tầng lớp tinh hoa xã hội — hai cha con nhà Bush và gia đình McCain. Cha của George Herbert Walker Bush và là ông nội của George W. Bush, Prescott Bush là một thượng nghị sĩ giàu có của bang Connecticut, có cha là Samuel Prescott Bush – Tổng giám đốc một công ty thép và đường sắt kếch xù. Cha và ông nội của John McCain đều là những đô đốc hải quân bốn sao.
Trong số các ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ ở thời kỳ này, chỉ có Kerry -- có quan hệ với gia đình Forbes, Winthrop và Dudley giàu có và bề thế của vùng Đông Bắc -- có thể khẳng định giống như dòng dõi nhà Bush. Nếu phải mất đến ba thế hệ để có được một quý ông, hay thậm chí là hai, thì Al Gore chưa được coi là tầng lớp thượng lưu. Cha
của ông, cũng là một thượng nghị sĩ của bang Tennessee, có xuất thân khiêm tốn và nhận bằng luật từ trường luật Nashville YMCA Night School of Law. Các ứng cử viên Dân chủ khác trong giai đoạn 1980-2008 đến từ tầng lớp trung lưu, như Barack Obama -- con trai của hai giáo sư đại học. Còn Bill Clinton là người con trong gia đình thuộc tầng lớp hạ trung lưu.
của ông, cũng là một thượng nghị sĩ của bang Tennessee, có xuất thân khiêm tốn và nhận bằng luật từ trường luật Nashville YMCA Night School of Law. Các ứng cử viên Dân chủ khác trong giai đoạn 1980-2008 đến từ tầng lớp trung lưu, như Barack Obama -- con trai của hai giáo sư đại học. Còn Bill Clinton là người con trong gia đình thuộc tầng lớp hạ trung lưu.
Chuyện rắc rối hơn khi những cáo buộc của Đảng Cộng hòa về tính chuyên chế của chính phủ đi ngược lại những cam kết của nhiều thế hệ về phục vụ công như một phần của các ứng cử viên tổng thống thuộc đảng của họ. Samuel Prescott Bush, người từng làm việc trong chính phủ trong Thế chiến I, đã thiết lập một triều đại, sản sinh ra một thượng nghị sĩ bang Connecticut, Prescott Bush; một nghị sĩ bang Texas và tổng thống, George Herbert Walker Bush; một thống đốc bang Texas và tổng thống, George W. Bush; và một thống đốc bang Florida, Jeb Bush. John McCain, như chúng ta đã thấy, là người thừa hưởng truyền thống gia đình làm việc trong quân đội. Mitt Romney, cựu thống đốc bang Massachusetts, là con của George Romney, người từng làm thống đốc bang Michigan.
Câu chuyện này còn sâu sắc hơn nhiều. Vào thế kỷ 19, Đảng Cộng hòa được thành lập bởi Abraham Lincoln và những người cùng chí hướng, cống hiến cho lý tưởng “người lập thân” của Henry Clay. Nhưng bất chấp những lời hùng biện về doanh nghiệp nhỏ, chính sách kinh tế chính thống của Đảng Cộng hòa hiện nay không thúc đẩy lợi ích của các doanh nhân khởi nghiệp hay chủ nghĩa tư bản công nghiệp. Thay vào đó, nó thúc đẩy lợi ích kinh tế của các nhà tư bản thực lợi (rentier) -- những gia đình có tài sản thừa kế và các nhà đầu tư Phố Wall -- những người “kiếm tiền cả khi ngủ” như nhà kinh tế học tự do cổ điển thế kỷ 19 J.S. Mill khinh thường nói.
Đảng Cộng hòa tổ chức một cuộc vận động lớn để bãi bỏ thuế tài sản – "thuế thừa kế" -- không có tác dụng gì cho doanh nghiệp Mỹ nói chung, kể cả khi nó chủ yếu làm lợi cho các quỹ ủy thác đầu tư của con cháu của số ít gia đình siêu giàu. Mức thuế suất thấp hơn đối với lợi nhuận từ vốn so với thuế thu nhập đồng nghĩa với việc những người giàu có nhàn hạ này, và các giám đốc quỹ phòng hộ -- những người quản lý tài sản và bị đánh thuế theo mức thuế suất lợi nhuận từ vốn, chỉ phải trả một mức thuế thu nhập thấp hơn nhiều so với đa số người Mỹ kiếm sống từ lương hay phí dịch vụ. Những nhà khởi nghiệp tự thân ư? Khó mà nói vậy.
Các chính sách kinh tế của Đảng Cộng hòa cũng không phục vụ lợi ích các nhà lãnh đạo doanh nghiệp lớn. Nếu chương trình kinh tế của Đảng Cộng hòa được soạn thảo bởi các CEO đến từ các công ty có trụ sở tại Mỹ thực sự sản xuất, chứ không phải tái phân bổ vốn, nó không nhất thiết phải chiều theo những người theo chủ nghĩa tự do nhưng sẽ không hề giống với các kế hoạch thân thiện với nhóm tư bản thực lợi được thúc đẩy bởi quyền lợi ở Phố Wall. Lẽ ra cần tập trung vào áp dụng tín dụng thuế vĩnh viễn cho nghiên cứu phát triển, giảm thuế doanh nghiệp, trợ cấp khấu hao, đầu tư vào cơ sở hạ tầng công cộng, chính sách giảm chi phí năng lượng và các đầu vào khác, phá giá đồng đô-la Mỹ và các chính sách khác để thúc đẩy việc đưa sản xuất quay trở lại nước Mỹ. Các lãnh đạo doanh nghiệp đích thực sẽ không ưu tiên giảm thuế tài sản và thuế lợi nhuận từ vốn thấp hơn vì lợi ích của các quỹ ủy thác đầu tư như của các thành viên gia tộc Bush và gia tộc Romney.
Kết luận không thể nào khác hơn. Đảng Cộng hòa không hề là một đảng ủng hộ giới doanh nghiệp. Mà nó là một đảng giàu có ủng hộ chế độ cha truyền con nối. Nền tảng của đảng này phục vụ lợi ích của số ít người Mỹ được sinh ra trong nhung lụa và tìm cách bảo toàn tài sản của mình, chứ không phải những người bắt đầu khởi nghiệp hoặc phát minh ra công nghệ mới. Đương nhiên, do đó, ngày nay các ứng cử viên tổng thống được đảng tuyển chọn từ tầng lớp tinh hoa trong xã hội, cha truyền con nối, dòng dõi quý phái, những người hưởng lợi chính từ các chính sách của đảng này.
Vậy thì, làm thế nào mà một đảng của các gia đình danh gia vọng tộc lại thành công trong việc giành lá phiếu của những người làm công da trắng kể từ thời Nixon và Reagan? Để hiểu vì sao điều này có thể xảy ra, chúng ta chỉ cần nhìn vào lịch sử nước Mỹ.
Trong thế kỷ 19, liên minh của những người theo chủ nghĩa Jacksonian, khi đó được xác định là những thành viên Đảng Dân chủ bắt đầu từ Andrew Jackson, giống như Đảng Cộng hòa ngày nay, dựa trên một liên minh của người da trắng miền Nam và Tây Nam với tầng lớp lao động da trắng ở miền Bắc. Giống như các thành viên Đảng Cộng hòa theo đường lối dân túy Jacksonian mới ngày nay, những người theo chủ nghĩa Jacksonian ban đầu thể hiện mình là những người đấu tranh vì lợi ích của người dân bình thường, phản đối kịch liệt sự chuyên chế và đặc quyền của chính phủ.
Nhưng những lời đao to búa lớn vì lợi ích của người dân bình thường theo chủ nghĩa dân túy Jacksonian chỉ là sự ngụy trang cho lợi ích của nhóm tinh hoa tư bản thực lợi ăn bám nhất trong lịch sử nước Mỹ: đó là những chủ nô lệ ở miền Nam, bao gồm cả chính Andrew Jackson. Những nhà tư bản thực lợi của miền Nam dựa trên kinh tế trang trại đã liên minh với nhóm tư bản thân hữu ở miền Bắc – các doanh nhân và các chủ nhà băng -- những người tìm cách tước đoạt đất công bằng cách ngày nay chúng ta gọi là “tư nhân hóa.” Đó là lý do vì sao chính quyền Jackson vô hiệu hóa Ngân hàng Trung ương Hoa Kỳ, một cơ quan bán công và là tập đoàn lớn nhất cả nước, và xâu xé và chia chác các tài sản tài chính của nó vào các "ngân hàng con cưng" liên minh với Jackson và các chiến hữu của ông ta. Sự kiện tương đồng ngày nay có lẽ là việc tư nhân hóa An sinh Xã hội và Medicare (Bảo hiểm sức khỏe cho người già) và chuyển hướng nguồn thu khổng lồ đó vào tay tư nhân, điều hẳn nhiên là trọng tâm chương trình nghị sự kinh tế của Đảng Cộng hòa dành cho nước Mỹ.
Dù cũ hay mới, chủ nghĩa dân túy Jacksonian luôn kết hợp việc tỏ ra chống đối đặc quyền của những người theo chủ nghĩa quân bình với thực tế thống trị của tầng lớp thượng lưu thực lợi và các nhà tư bản thân hữu. Thế kỷ 21 cũng như thế kỷ 19, các đầu sỏ chính trị theo chủ nghĩa dân túy Jacksonian đánh lạc hướng chú ý của các đảng viên là tiểu điền chủ (yeoman) khỏi những gì đang thực sự diễn ra bằng chủ nghĩa sô vanh hiếu chiến về quân sự (Jackson lớn tiếng về Pháp, các đảng viên Cộng hòa ngày nay đe dọa Iran). Điều cốt lõi trong truyền thống chủ nghĩa dân túy Jacksonian là lợi dụng sự sợ hãi không có thật về quyền lực quá mức của liên bang, kết hợp với trào lưu ngầm, đen tối về phân biệt chủng tộc (hãy xem cáo buộc gần đây của Ron Paul về Đạo luật Quyền Dân sự và uyển ngữ về người-da-màu-nhận-trợ-cấp đầy cay độc của Gingrich và Santorum.)
Liệu chiêu bài tranh thủ sự ủng hộ của tầng lớp lao động da trắng của những người theo chủ nghĩa dân túy Jacksonian nhằm phục vụ các danh gia vọng tộc truyền đời và chủ nghĩa tư bản thân hữu có hữu hiệu một lần nữa hay không? Sao lại không cơ chứ? Nó đã từng hữu hiệu trước đây mà.
Phương Anh
Salon.com
Tags: book
Post a Comment