video
Thư viện
Tài trợ
Từ QE đến QEternity
17 Apr, 2013
langdu vừa dịch bài về tiết kiệm doanh nghiệp quá cao ở Nhật Bản, thì đọc được bài về phát súng của NHTW Nhật 'sẽ đánh thuế tiết kiệm dôi dư của doanh nghiệp', nên share với các bạn:
...
Hôm mùng bốn vừa qua, tân Thống đốc Ngân hàng Trung ương Haruhiko Kuroda lập tức bắn pháo lệnh: làm như cũ mà theo kiểu mới với cường độ vũ bão. Như cũ là tăng mức lưu hoạt tiền tệ có định lượng, gọi là Quantitative Easing hay QE. (in bạc bơm tiền, Nhật đã phát minh liều thuốc bất thường này từ năm 2001, dưới tên gọi "ryoteki kin'yu kawa".)
Thống đốc Kuroda công bố: "Nhật cố đạt lạm phát 2% trong hai năm tới; muốn vậy, mỗi tháng mua vào 70% lượng trái phiếu phát hành, bằng 1% của Tổng sản lượng; để nhân khối tiền tệ hơn gấp đôi, từ 29% lên 56% Tổng sản lượng; với hướng thiên về trái phiếu dài hạn và cả loại "biến phiếu" derivatives trên thị trường địa ốc; sẽ đánh thuế tiền tiết kiệm dư dôi của doanh nghiệp; và duy trì chính sách này cho đến khi hiệu quả."
Thống đốc Kuroda công bố: "Nhật cố đạt lạm phát 2% trong hai năm tới; muốn vậy, mỗi tháng mua vào 70% lượng trái phiếu phát hành, bằng 1% của Tổng sản lượng; để nhân khối tiền tệ hơn gấp đôi, từ 29% lên 56% Tổng sản lượng; với hướng thiên về trái phiếu dài hạn và cả loại "biến phiếu" derivatives trên thị trường địa ốc; sẽ đánh thuế tiền tiết kiệm dư dôi của doanh nghiệp; và duy trì chính sách này cho đến khi hiệu quả."
Sự thật bên dưới là Chính quyền Nhật vừa dọa là sẽ để lạm phát tăng 2% và sẽ làm hạ phân lời trái phiếu. Khi giá không tăng mà hàng năm còn giảm đều 0,2% từ 13 năm nay, biện pháp này là cú điện giựt: cứ ghim tiền trong túi mà không xài thì đồng tiền sẽ mất giá. Với giới đầu tư tài chánh, chính sách ấy khiến họ phải tìm phân lời cao hơn ở xứ khác, hoặc đầu tư vào bất động sản.
Bất thường hơn nữa là cường độ vũ bão: lượng tiền vĩ đại được trù tính bơm ra là 200 tỷ đô la một tháng, so với 85 tỷ mà Ngân hàng Trung ương Hoa Kỳ đã thông báo. Nhắc lại cho rõ, năm năm qua, ba đợt QE của Mỹ đã tăng khối tiền tệ khoảng 15% Tổng sản lượng Hoa Kỳ. Nhật tính chạy nước rút, làm gấp đôi, tăng 30%, nội trong hai năm tới. Và cho biết là sẽ còn làm hơn thế, nếu thấy cần thiết.
...
Đọc thêm giải thích của tác giả Nguyễn Xuân Nghĩa ở đây, để thấy thị trường chứng khoán Nhật tăng vọt, nhất là cổ phiếu của các quỹ đầu tư về địa ốc, đồng yen sụt mạnh (cứu nguy kinh tế nhờ hối suất thấp, bán hàng giá rẻ), ngón võ của Abe là mũi tên bắn ngược vào Nam Hàn, và các câu hỏi đặt ra về biện pháp này: nạn bể bóng cổ phiếu, địa ốc những năm 1990s liệu có lặp lại; có kịp đảo ngược chính sách khi đạt chỉ tiêu lạm phát? Và sau cùng là cải cách chế độ ruộng đất và phá vỡ thế lực bảo hộ của nông gia để đưa Nhật Bản vào vòng đàm phán tự do mậu dịch xuyên Thái bình dương TPP (rủi ro chính trị lớn vì xưa nay thành phần này là nhóm lợi ích đã nuôi và nắm đảng LDP trong tay).
Bài trước: Cách mạng chính sách chưa trọn vẹn ở Nhật Bản
...
Đọc thêm giải thích của tác giả Nguyễn Xuân Nghĩa ở đây, để thấy thị trường chứng khoán Nhật tăng vọt, nhất là cổ phiếu của các quỹ đầu tư về địa ốc, đồng yen sụt mạnh (cứu nguy kinh tế nhờ hối suất thấp, bán hàng giá rẻ), ngón võ của Abe là mũi tên bắn ngược vào Nam Hàn, và các câu hỏi đặt ra về biện pháp này: nạn bể bóng cổ phiếu, địa ốc những năm 1990s liệu có lặp lại; có kịp đảo ngược chính sách khi đạt chỉ tiêu lạm phát? Và sau cùng là cải cách chế độ ruộng đất và phá vỡ thế lực bảo hộ của nông gia để đưa Nhật Bản vào vòng đàm phán tự do mậu dịch xuyên Thái bình dương TPP (rủi ro chính trị lớn vì xưa nay thành phần này là nhóm lợi ích đã nuôi và nắm đảng LDP trong tay).
Bài trước: Cách mạng chính sách chưa trọn vẹn ở Nhật Bản
Có ai vẫn đang đầu tư ở Nhật Bản?
Bất bình đẳng thế hệ ở Nhật Bản
Nguyên nhân Nhật Bản chấp nhận giảm phát
Lời nguyền tỉ giá
Từ đỉnh cao tới vực sâu
Tags: japan
Ngân hàng trung ương của các nước văn minh không có quyền in bạc mua trái phiếu của nhà nước, tức là cho nhà nước vay tiền để tài trợ bội chi ngân sách. Khi nhà nước đã tăng chi quá trán nên mắc nợ ngập đầu và lãi suất đã hạ tới đáy mà kinh tế chưa nhúc nhích thì ngân hàng trung ương phải len vào ngả bất thường.
Đó là bơm tiền qua cửa gián tiếp là mua trái phiếu từ các ngân hàng và tá ghi vào bảng kết toán tài sản của hệ thống ngân hàng một lượng tiền nhất định để ngân hàng có thêm thanh khoản nên cho vay dễ hơn. Nhờ đó tài hóa có thể lưu thông và kinh tế phục hoạt. Nếu muốn thu hồi biện pháp này thì ngân hàng trung ương bán lại trái phiếu, thu vào tiền mặt để hút bớt khối tiền tệ lưu hành, thí dụ như khi kinh tế đã hoạt động mạnh nên bị nguy cơ lạm phát.
Gross cũng cho rằng, cả thế giới sẽ không chấp nhận đồng yen yếu đi chỉ để BOJ hoàn thành mục tiêu. "Tôi không chắc các nước G7 sẽ cho phép điều này xảy ra. Họ phải tìm cách kiểm soát ở một mức độ nào đó", Gross nói.
- Nhưng trong từng nước, chế độ tự do mới cũng đe dọa các khu vực ngành nghề xưa nay vẫn được bảo vệ hoặc đã có sẵn ưu thế, vì vậy kế hoạch này cũng bị phê phán hoặc chống đối vì những lý do cục bộ. Như New Zealand có chính sách nâng đỡ thổ dân Maori và chế độ trợ cấp dược phẩm là chuyện đi ngược quy định của TPP. Trái lại, xứ này có nền canh nông rất mạnh nên canh chừng Canada là nước có chính sách bảo vệ nông sản, như sữa trứng hay thịt gà.
- Một thí dụ khác là công nghiệp Nhật sẽ có lợi mà nông gia Nhật lại chống và tác động mạnh vào chính quyền đang muốn cải cách của ông Shinzo Abe vì họ muốn bảo vệ đặc lợi cố hữu về nông sản và thực phẩm. Ngược lại, kỹ nghệ xe hơi Mỹ thì hoài nghi vì sợ không bán được xe vào Nhật và nhiều xu hướng bảo hộ mậu dịch cũng chống vì quy định "tự do tiếp liệu" theo đó việc cung cấp hàng hóa hay thiết bị cho chính phủ phải được tự do chứ không thể là cơ quan công quyền Mỹ chỉ mua hàng của Mỹ... Ngoài ra, việc nâng tiêu chuẩn bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, quyền lao động, bảo vệ môi sinh hay xuất xứ hàng hóa cũng gây trở ngại cho nhiều nước đang phát triển, mà điển hình là Việt Nam.
- Mối lợi vô hình, thuộc về phẩm chất mà lâu dài hơn là sẽ cải thiện nhân quyền và quyền lao động tức là mở rộng quyền hạn của công nhân ra khỏi sự quản chế của công đoàn nhà nước, phải nâng cao tiêu chuẩn bảo vệ môi sinh, vệ sinh và an toàn thực phẩm, và thúc đẩy việc cải tổ cơ chế kinh tế để giảm thiểu vai trò của khu vực quốc doanh.
- Một lợi thế trước mắt là quyền đại diện Thương mại Mỹ Demetrios Marantis đã từng làm việc tại Việt Nam trong nhiều năm. Ông hiểu rõ những nhược điểm cần cải sửa và sẵn sàng thông cảm với yêu cầu viện trợ về kỹ thuật cho Việt Nam có thể cải cách mạnh hơn hầu nâng cao khả năng cạnh tranh sau này.
- Rủi ro trước mắt là nhiều ngành xuất khẩu của Việt Nam như dệt sợi, may mặc hay giày dép lại chỉ ở vào tình trạng làm gia công, là lấy sức lao động làm giá trị gia tăng cho nguyên vật liệu nhập từ xứ khác, chủ yếu là từ Trung Quốc. Khi hội nhập và bán hàng cho các nước trong khối TPP, người ta sẽ xét xem là sản phẩm hoàn tất mang nhãn hiệu "chế tạo tại Việt Nam" có bao nhiêu phần trăm là của Việt Nam và bao nhiêu là của xứ khác, thí dụ như của Trung Quốc?
- Nhìn cách khác, có lẽ hiệp định TPP còn góp phần kéo Việt Nam ra khỏi quỹ đạo Trung Quốc và cũng là một biểu hiện khác của việc Mỹ đang chuyển trọng tâm về Đông Á như đã thông báo từ năm 2011.
-----
Vũ Hoàng: Nếu nhớ lại thì sau cơn khủng hoảng, cổ phiếu Nhật sụt giá 50%, nay mới lấy lại có 25% và kinh tế qua bảy đợt suy trầm khiến sản lượng không tăng suốt 20 năm rồi bị Trung Quốc vượt mặt. Thưa ông, vì sao lãnh đạo Nhật Bản lại không giải quyết nổi bài toán này?
Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Câu hỏi này rất hay vì cũng là nỗi ám ảnh của Trung Quốc ngày nay. Nhật Bản bị ách tắc chính trị, không dám lấy loại quyết định quá mạnh với cái giá quá đắt để vượt cơn nguy khốn nên mới kéo dài tình trạng đình trệ cho đến ngày nay.
- Một cách cụ thể, đáng lẽ Nhật phải có can đảm xoá nợ, tức là chịu tổn thất vì sai lầm trong đầu tư, và chuyển tài sản từ doanh nghiệp và nhà nước qua cho các hộ gia đình nhờ tiến trình cổ phần hóa hay tư nhân hóa. Nếu như vậy thì họ đã có nền móng lành mạnh hơn để phục hồi, sau vài năm suy thoái. Nhưng vì không muốn uống liều thuốc đắng của vài năm suy thoái, họ tránh suy thoái mà bị suy trầm liên miên. Suy trầm là có đà tăng trưởng thấp hơn, suy thoái là không tăng trưởng mà còn sụt. Hậu quả của sự trì hoãn là nhà nước che giấu phần lỗ lã vì mất nợ, hạ lãi suất đến số không để giảm phí tổn đầu tư hầu các doanh nghiệp khỏi phá sản và vay tiền của dân để trang trải những chi phí này khiến nhà nước mắc nợ đến mức kỷ lục là 240% Sản lượng. Chìm sâu bên dưới là điều nguy ngập mà người ta cứ tưởng rằng hay: Nhật có tỷ lệ tiết kiệm quá lớn, tức là sức tiêu thụ quá ít.
- Chính quyền Shinzo Abe liều lĩnh phá vỡ vòng luẩn quẩn đó khi đòi đánh thuế trên tiết kiệm và khuyến khích tiêu thụ qua lời hăm dọa là sẽ gây lạm phát 2% khi ồ ạt bơm tiền vào kinh tế. Một cách kích thích tiêu thụ khác là đẩy lui phản ứng bảo hộ mậu dịch và đánh bung thế lực của hệ thống phân phối hầu dân chúng có thể mua hàng nhập khẩu từ bên ngoài. Đấy cũng là yếu tố giải thích vì sao, chỉ một ngày sau bầu cử Thượng viện, Nhật chính thức tham dự vòng đàm phán Hiệp định Đối tác Chiến lược Xuyên Thái Bình Dương TPP, dù rằng việc này sẽ đụng vào quyền lợi của nhiều nhóm lợi ích đã từng cản trở việc cải cách. Nôm na là Chính quyền đang bắt doanh nghiệp phải cạnh tranh với thiên hạ ngay trên thị trường Nhật và tìm cách khác nâng cao lợi tức của người dân. Nếu họ thành công thì đây là một cuộc cách mạng.
Ví dụ nếu tôi đặt lệnh mua 10 lot có notional amount là 1 triệu USD rồi giá vàng giảm 1% thì tôi bị mất 10,000 USD là số tiền thực sự được chuyển ra khỏi tài khoản của tôi. Bởi vậy một sàn vàng có thể có tổng giao dịch hàng chục triệu USD mỗi ngày nhưng số tiền thực sự chỉ vài phần trăm của con số đó. Điều này cũng đúng với tất cả các loại derivatives khác (vàng tài khoản là một dạng derivatives).