Ảnh hưởng ngoại hiện

Thị trường tư nhân thường có thể giải quyết vấn đề ảnh hưởng ngoại hiện bằng cách dựa trên lợi ích riêng của các bên tham gia. Đôi khi giải pháp này tồn tại dưới dạng lồng ghép các loại hình kinh doanh khác nhau. Ví dụ, chúng ta hãy xem một người trồng táo và một người nuôi ong ở gần nhau. Mỗi ngành kinh doanh này đều đem lại ngoại ứng tích cực đối với ngành kia: Bằng cách thụ phấn cho cây, đàn ong có thể giúp vườn cây ra nhiều quả hơn. Đồng thời, đàn ong sử dụng mật hoa mà chúng lấy từ vườn táo để làm mật. Tuy nhiên, khi người trồng táo quyết định số cây mà anh ta trồng và người nuôi ong quyết định số ong mà anh ta nuôi, thì họ lại không tính đến ảnh hưởng ngoại hiện tích cực này. Vì vậy, người trồng táo có thể trồng quá ít táo và người nuôi ong có thể nuôi quá ít ong. Những ảnh hưởng ngoại hiện có thể được nội hiện hóa nếu người nuôi ong mua vườn táo hoặc nếu người trồng táo mua đàn ong. Cả hai hiệu ứng này sau đó sẽ xảy ra trong cùng một doanh nghiệp và doanh nghiệp duy nhất này lựa chọn được số cây táo và số đàn ong tối ưu. Vấn đề nội hiện hóa ảnh hưởng ngoại hiện là một lý do khiến một số doanh nghiệp tiến hành đồng thời nhiều loại hình kinh doanh khác nhau. P 233

TẠI SAO XĂNG LẠI BỊ ĐÁNH THUẾ CAO NHƯ VẬY?

Ở nhiều nước, xăng là một trong những hàng hóa bị đánh thuế cao nhất. Ví dụ, gần một nửa số tiền mà các lái xe ở Mỹ phải trả khi mua xăng là tiền thuế. Ở nhiều nước châu Âu, thuế thậm chí còn lớn hơn và giá xăng cao gấp ba hoặc bốn lần so với ở Mỹ.

Tại sao loại thuế này lại phổ biến như vậy? Một trong những câu trả lời ở đây là: thuế xăng là một khoản thuế Pigou nhằm điều chỉnh ba ảnh hưởng ngoại hiện tiêu cực liên quan đến việc lái xe:

- Sự tắc nghẽn: Nếu bị kẹt xe trong một hàng dài nối đuôi nhau, có lẽ bạn mong rằng đường có ít xe hơn. Thuế xăng góp phần làm giảm sự tắc nghẽn bằng cách khuyến khích mọi người sử dụng phương tiện giao thông công cộng đi xe chung thường xuyên hơn và sống gần nơi làm việc hơn.

- Các vụ tai nạn: Khi ai đó mua một chiếc xe hơi cỡ lớn hay chiếc xe thể thao, anh ta được an toàn hơn, song anh ta lại chuyển rủi ro sang người bên cạnh. Theo Cục an toàn giao thông quốc gia, thì khi một người lái chiếc xe hơi thông thường bị chiếc xe hơi thể thao đâm vào, anh ta có nguy cơ tử vong cao gấp năm lần so với trường hợp bị chiếc xe hơi khác đâm phải. Thuế xăng là một biện pháp gián tiếp buộc mọi người phải chi trả khi sử dụng những chiếc xe hơi lớn, tốn xăng và gây ra rủi ro cho người khác. Khoản thuế này buộc họ phải tính đến rủi ro khi chọn mua loại xe nào.

- Sự ô nhiễm: Hầu hết mọi người đều tin rằng việc đốt cháy nhiên liệu, ví dụ xăng, là một nguyên nhân của hiện tượng nóng lên toàn cầu. Các chuyên gia không thống nhất với nhau về mức độ nguy hiểm của hiện tượng này, song không ai nghi ngờ việc thuế xăng có thể làm giảm rủi ro thông qua tác động cắt giảm mức sử dụng xăng của nó.

Do vậy, thuế xăng không gây ra tổn thất tải trọng như hầu hết các khoản thuế khác, mà làm cho nền kinh tế vận hành tốt hơn. Nó có nghĩa là ít tắc nghẽn giao thông hơn, đường xá trở nên an toàn hơn và môi trường trong sạch hơn. P 238

Principles of Economics

Ai chịu thuế đánh vào hàng xa xỉ?
Mối lợi từ thương mại
Tổn thất tải trọng
Ảnh hưởng ngoại hiện
Sinh mạng con người đáng giá bao nhiêu?
Tại sao bò không bị tuyệt chủng?
Thuế!
Chi phí cơ hội
Độc quyền kim cương DeBeers
Định giá
Tình trạng lưỡng nan của người tù
Quảng cáo và giá mắt kính
Tác động của dịch chuyển lao động
Phân biệt đối xử với lao động
Luật tiền lương tối thiểu
Phúc lợi
Thuế thu nhập âm