Tiền ảo Bitcoins: đệ ruột của các băng nhóm tội phạm?
By Stephen Mihm / Thanh Hằng dịch, Sơn Phạm (hiệu đính)
Cho đến gần đây, đồng tiền ảo bitcoins có thể chỉ được coi là một trào lưu nhất thời trên Internet (anh em sinh đôi Winkelvoss trong sự nổi tiếng của Facebook, có thể đóng một vai trò nhất định). Nhưng khi cơ quan thực thi pháp luật liên bang đóng cửa the 'Silk Road' (Con đường tơ lụa), trang web chợ đen trên mạng, có thể được ví như Amazon cho các đồ phi pháp như cần sa, súng... sử dụng Bitcoin như đồng tiền giao dịch, các chính trị gia và các nhà hoạch định chính sách đã phải chú ý. Những kẻ tội phạm, hóa ra, rất ưa thích bitcoins, vì nó có thể sử dụng để thanh toán cho các mục đích bất chính trên thế giới mạng đen, hoàn toàn ẩn danh và, có vẻ như, không thể bị trừng phạt.
Việc chuyển sang sử dụng tiền ảo báo hiệu một sự thay đổi lớn đáng lo ngại trong hành vi của những kẻ tội phạm, khi trong nhiều thập kỷ qua đã ưa thích tiền mặt, đặc biệt là đồng đô la như phương tiện trao đổi. Đối với chúng ta, tình hình đáng báo động như nào sẽ là một trong những chủ đề của cuộc điều trần hôm nay tại Ủy ban An ninh Quốc gia và Vụ Chính phủ Thượng Viện Mỹ.
Tuy nhiên, một bài học lại về lịch sử mối quan hệ giữa tội phạm và tiền mặt có thể là nơi tốt để bắt đầu.
Hãy thử nghĩ như một kẻ tội phạm trong giây lát. Bất kỳ giao dịch tài chính nào để lại dấu vết cũng sẽ để lại bằng chứng về tội lỗi của bạn. Vì lý do này, tiền mặt là vua. Trong nhiều năm qua, bất kỳ kẻ tội phạm nào, từ sát thủ cho đến con buôn ma túy, phải vận chuyển các va li đầy tiền USD để buôn bán hàng cấm và các phi vụ bất hợp pháp.
Tuy nhiên, trong những năm 1960, những kẻ buôn bán ma túy ở Mỹ đã phải đối mặt với những khó khăn trong việc chuyển tiền mặt này. Hàng hóa của chúng chỉ được trả bằng những đồng tiền mệnh giá nhỏ. Nhưng làm thế nào để chuyển tiền về cho một trùm ma túy ở Columbia chẳng hạn? Một lựa chọn là chuyển lậu số lượng lớn tiền mặt này, cách thức đang ngày càng trở nên nguy hiểm. Thay vào đó, các băng nhóm bắt đầu thuê những "kẻ đưa tin" để gom tiền từ dân buôn lậu địa phương và gửi vào các ngân hàng trong vùng. Sau đó, những đồng tiền này có thể dễ dàng được "rửa" thông qua việc chuyển đến các tài khoản ở nước ngoài.
Dòng tiền này được các ngân hàng chào đón vì chúng giúp họ có dự trữ để dành cho các khoản vay lợi nhuận cao, rủi ro thấp. Như nhà báo David Andelman sau này cho biết: 'Các ngân hàng đang làm ngơ về nguồn gốc của sự giàu có này. Họ không bao giờ đặt nghi vấn về việc những quầy bán cá và rau quả nhỏ lẻ có thể có doanh thu nửa triệu đô la tiền mặt một ngày, tất cả đều là những đồng tiền mệnh giá nhỏ.'
Năm 1970, Quốc hội đã thông qua đạo Luật Bảo mật Ngân hàng (BSA), trong nỗ lực nhằm khiến cho việc rửa tiền không thể được thực hiện thông qua hệ thống ngân hàng Mỹ. Theo quy định của Luật, các ngân hàng phải báo cáo các giao dịch tiền mặt vượt quá 10.000 USD thông qua Báo cáo Giao dịch Tiền tệ. Tuy nhiên, chỉ một số ngân hàng tuân thủ quy định này. Cuối những năm 1970 và đầu những năm 1980, các viên chức thực thi pháp luật liên bang, Sở Thuế Vụ và Hải quan đã thành lập các tổ công tác nhằm đấu tranh với hình thức rửa tiền này. Đầu tiên trong số đó là, 'Chiến dịch Đồng bạc xanh' (Operation Greenback), đã truy tố cả những kẻ rửa tiền và các ngân hàng vi phạm BSA. Sau đó là các chiến dịch nổi tiếng khác.
Tuy nhiên, những nỗ lực này hầu như không làm suy chuyển hàng tỷ đô la đang được "rửa" qua các ngân hàng Mỹ. Tệ hơn nữa, những kẻ buôn bán ma túy dạo đã nhanh chóng lách luật của BSA bằng cách mở các tài khoản nhỏ tại ngân hàng để rửa tiền. Mỗi ngày, "người đưa tin" cấp thấp - hay còn gọi là 'smurfs' - sẽ chỉ gửi khoảng 9.900 USD vào các tài khoản này để tránh phải 'Báo cáo Giao dịch Tiền tệ' cho chính phủ liên bang.
Quốc hội đã khắc phục vấn đề này trong từng giai đoạn các năm sau đó. Sửa đổi quan trọng nhất, đó là vào năm 1986, đạo Luật Kiểm soát Rửa tiền đã đặt ra các hình phạt nghiêm khắc hơn nữa đối với những hành vi lách luật BSA. Đạo Luật mới cũng cho phép các ngân hàng cung cấp thông tin khách hàng cho chính phủ liên bang mà không vi phạm luật riêng tư. Ngày càng có nhiều ngân hàng chọn phương thức hợp tác hơn là có nguy cơ bị truy tố, và vào cuối thập niên 1980, việc rửa tiền đã hầu như không thể thực hiện được trong nước Mỹ.
Tuy nhiên, với các ngân hàng ở nước khác, điều tương tự không xảy ra, đặc biệt là những nơi với lịch sử nhận tiền gửi mà không đặt bất kỳ câu hỏi nào. Bọn tội phạm, đặc biệt là những kẻ buôn bán ma túy, ngày càng tập trung nỗ lực chuyển lợi nhuận bất hợp pháp bằng tiền mặt ra khỏi nước Mỹ để có thể "rửa" ở những địa điểm khác thuận lợi hơn, "khuyến khích" bí mật ngân hàng: Venezuela, Quần đảo Cayman, và những nơi khác không ai để ý đến.
Nhưng, một lần nữa, việc chuyển tiền mặt ra khỏi nước Mỹ thật sự là một thử thách quan trọng, trong một số vụ còn khó hơn cả mang ma túy vào nước Mỹ. Nói một cách đơn giản, lượng tiền bất chính rất nặng. Năm 1997, Bộ Tư pháp ước tính rằng mỗi pound cocaine được bán trên đường phố sẽ mang lại 6 pound tiền mặt, mỗi pound heroin mang lại 10 pound giấy bạc mệnh giá nhỏ. Đây rõ ràng là một vấn đề, đặc biệt khi BSA yêu cầu mà bất cứ ai ra khỏi nước Mỹ với hơn 5.000 USD trong người phải khai báo với chính phủ. Đối mặt với trở ngại này, các băng đảng ma túy đã dùng nhiều mưu kế, nhét tiền vào các đồ gia dụng từ lò nướng bánh đến máy giặt và vận chuyển chúng ra khỏi nước Mỹ.
Có thể ngẫu nhiên hoặc không, số lượng đôla lưu hành bên ngoài nước Mỹ bùng nổ trong những năm 1990 và đầu những năm 2000, từ 86 tỷ USD năm 1980 lên đến 401 tỷ USD trong năm 1999, tới hơn 500 tỷ USD ngày nay. Hầu hết sự gia tăng này có thể do nhu cầu ngày càng tăng đối với đồng 100 USD. Các nhà kinh tế đã không giải thích được lý do vì sao như vậy, nhưng câu trả lời có thể là những hoạt động kinh tế bất hợp pháp. Thực tế việc đồng đôla được chấp nhận trên toàn thế giới, và dễ dàng được chuyển đổi sang các đồng tiền khác, rất thích hợp cho hoạt động tội phạm quốc tế.
Mặc dù vậy, các vấn đề cũ vẫn còn đó. Vấn đề càng trở nên tồi tệ sau vụ tấn công 11 tháng Chín, khi việc gia tăng giám sát các giao dịch ngân hàng quốc tế khiến cho việc rửa tiền trở nên nguy hiểm hơn không chỉ trong mà còn ngoài nước Mỹ. Trong quá trình này, tiền mặt trở thành mắt xích yếu trong nền kinh tế tội phạm quốc tế. Đó là do tiền mặt khá cồng kềnh, khó cất giấu, và gây nên sự nghi ngờ: bất cứ ai có hàng triệu đôla tiền mặt sẽ đương nghiên bị coi như một nghi phạm.
Chính vì vậy, tiền kỹ thuật số dần xuất hiện và đóng vai trò trong cuộc chơi. Trong những năm gần đây, những kẻ tội phạm bắt đầu thử nghiệm với các hệ thống thanh toán trực tuyến. Thành công nhất trong số này là bộ xử lý thanh toán của Costa Rica tên là Liberty Reserve (Dự trữ Tự do). Hệ thống thanh toán này chấp nhận tiền gửi từ các đồng tiền "bẩn", chuyển chúng thành một loại tiền tệ kỹ thuật số (Liberty Reserve đôla) và sau đó chuyển một lần nữa thành tiền sạch. Hệ thống rửa tiền trực tuyến này diễn ra sau một bức màn nặc danh. Nó đã kịp "rửa" 6 tỷ USD thành tiền sạch trước khi bị đánh sập. Ngày 31 tháng Mười, Vladimir Kats, một trong những người sáng lập Liberty Reserve đã nhận tội rửa tiền và thực hiện kinh doanh chuyển tiền không giấy phép.
Không giống như Liberty Reserve, các giao dịch Bitcoin không thật sự vô hình. Nhờ kiến trúc phần mềm phức tạp đằng sau 'đồng tiền mã hóa' này, ta có thể nhìn thấy mạng lưới các trao đổi liên quan đến Bitcoin. Nhưng không thể nhìn được ai đang sử dụng chúng, và mua gì. Không phải ngẫu nhiên mà bitcoins có lượng khách hàng là những kẻ tội phạm ngày càng tăng, đặc biệt trong thế giới trực tuyến âm u, không thể kiểm soát "Deep Web."
Chính phủ Mỹ gần đây đã áp đặt việc kiểm soát hoạt động rửa tiền đối với các doanh nghiệp hợp pháp sử dụng bitcoins, và một nghiên cứu gần đây kết luận rất khó có thể sử dụng bitcoin để rửa tiền trên quy mô lớn, tuy nhiên FBI lại không đồng ý như vậy.
Bitcoin cũng có thể có một tương lai tươi sáng trên thế giới thật. Trong các bức thư gửi tới Ủy ban Thượng viện tổ chức buổi điều trần hôm nay, Bộ Tư pháp và Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ cho rằng tiền ảo là một phương tiện tài chính hợp pháp, cũng giống như bất kỳ hệ thống thanh toán trực tuyến nào khác, mang lại cả lợi ích cũng như nguy cơ.
Trong khi đó, các nhà đầu cơ đang "bỏ phiếu bằng ví" của mình. Giá trị đồng tiền này tăng vọt kể từ khi trang web chợ đen Silk Road bị đóng cửa khiến mọi người chú ý.
Và với tốc độ mà bitcoins được sử dụng trong các thương mại bất hợp pháp, có vẻ như những kẻ buôn bán ma túy và các loại tội phạm quốc tế khác sẽ vứt bỏ tiền mặt cũ kỹ thay bằng tiền kỹ thuật số. Bạn đừng bất ngờ về điều này. Khi chuyển những món lợi bất chính, gõ một vài phím trên máy tính xách tay rõ ràng thuận tiện hơn hẳn phải vận chuyển hàng trăm máy nướng bánh mì nhồi đầy tiền mặt.
(Stephen Mihm, Phó giáo sư môn lịch sử tại Đại học Georgia, và là người viết bài cho The Ticker.)
Bloomberg
Tags: economics
Được giới thiệu vào 2008 bởi một lập trình viên hay một nhóm lập trình viên tên gọi Satoshi Nakamoto, Bitcoin không được hỗ trợ bởi ngân hàng trung ương nào, nhưng ngày càng phổ biến trong giao dịch ngoại hối và chi trả cho mọi hàng hóa online, từ gấu Gummi đến điện thoại di động.
...Lưu lượng giao dịch hàng ngày của BTC China là khoảng 1.100 Bitcoin trong tháng 1, giờ đây số lượng giao dịch là khoảng 90.000 mỗi ngày cho đến tháng 11.
Loại đồng xu Bitcoin này do anh chàng Mike Caldwell làm ra và chào bán trên trang web Casascius. Cách làm là yêu cầu bất kỳ ai có tiền Bitcoin trong ví ảo, cứ gởi cho Caldwell, anh này sẽ đúc đồng xu, bên trong khắc dãy mã số bí mật dùng để mở ví mà xài. Dãy mã số này nằm đằng sau một băng giấy bảo mật gỡ ra xem coi như không còn “gin” nữa. Đồng tiền xu Bitcoin như trong hình vì vậy chủ yếu là để làm kỷ niệm vì chỉ cần xài một lần coi như mất gin rồi thì không còn giá trị gì nữa.
Anh chàng này tính tiền công đúc Bitcoin chừng 50 đô-la mỗi đồng. Mệnh giá mỗi đồng thì tùy, từ 1 Bitcoin đến 10, 25, 100, và 1000 Bitcoin. Trước nay anh ta đúc được 90.000 đồng thì bị chính quyền Mỹ buộc dừng vì họ cho là anh chàng này đang chuyển ngân mà không có giấy phép.
-----
Paralelní Polis, which in Czech means “Parallel World,” is known mostly for being perhaps the world’s first bitcoin-only cafe. (Here’s my photo essay of what it’s like to buy coffee in the shop.) All transactions — from wages to point of sale — are processed virtually, using one of the most well-recognized cryptocurrencies. More broadly though, the recently-renovated space, which includes a co-working room and hacker space, was conceived as way to demonstrate on a micro level how an entirely decentralized society might function.
There is more here, and supposedly there is no hierarchy among the employees either.
chưa kể các chi phí khác liên quan đến phần cứng, bộ vi xử lý, xử lý hình ảnh, vi mạch v.v...
-----
Bitcoin miners, just like gold miners, use real resources to produce bitcoins. How much? In April when bitcoins traded for around $100 the electricity consumption of bitcoin miners was an astounding 1000 MGW hours a day, enough to power about 31,000 US homes or some $150,000 in daily expenditure.
As the price of bitcoin rises, so do the mining costs. Thus, today with bitcoin trading around $1000 the costs are much higher. According to BlockChain’s Bitcoin Statistics, miners are currently using 98,000 MGW hours or $14 million dollars of electricity a day to mine bitcoins. (One wonders, whose electricity?) And that is just the electricity costs, miners are also spending on hardware which has evolved from CPUs, to graphics processors to field-programmable gate arrays (FPGAs) and now to application-specific integrated circuits (ASICs).
Unlike the resource costs of a gold standard, which Milton Friedman once (over?) estimated at some 2.5% of GDP ever year forever, bitcoin mining may slow once the bitcoin limit of 21 million bitcoins is reached. Even that is tricky, however, because bitcoin mining currently subsidizes transaction costs so these will rise as bitcoin mining declines. Transaction costs are a necessary cost for a useful purpose so not all the mining is a net cost. Printing money is cheaper than gold or bitcoin mining but don’t forget that moving around fiat currency, by Brink’s truck or electronically, also has resource costs.
-----
Upon examination of the marketplace and many discussions with Justin O’Connell (TDV Newsletter & Gold Silver Bitcoin), as well as another key strategic partner of ours, I have decided to move forward with what I believe could be the next multi-billion dollar business venture: Bitcoin ATM.
But that isn’t all. It is wholly our intention at Bitcoin ATM to put the company in the right position to open its very first ATM in Cyprus. If we did this now, and we are moving quickly to make this so, we would be the only functioning ATM on the island.
That is from “The Dollar Vigilante",
vì các nhà thiết lập game, server ở nước ngoài, kiếm tiền ở nhật bản, dân nhật chơi nộp tiền thật (tiền yen, tương đương hàng chục triệu usd) -> cần xác định và tính toán, nộp thuế chẳng hạn...
doanh thu từ ngành game mobile của Nhật Bản tăng gần gấp 3 từ năm 2012 lên 8,6 tỷ usd vào năm 2016
-----
Japan’s Financial Services Agency is nearing a landmark decision on the status and securitisation of PokeCoins, the virtual currency used to breed rare monsters in the highly successful mobile game Pokémon Go.
The FSA, which has not formally disclosed when it will make its ruling, is debating the issue with Pokémon Go’s US-based creator, Niantic. The outcome, according to lawyers scrutinising the matter, could oblige domestic Japanese and overseas companies whose games are available in Japan to secure the virtual money they have sold to local gamers with substantial deposits of real-world yen.
Analysts say that while the FSA is focused on PokeCoins, the regulatory time-bomb could threaten the magic stones of Puzzle & Dragons, the green gems of Clash of Clans and the rainbow orbs of Monster Strike.
The FSA is so far the only regulator in the world weighing the measure, but its decision looms over Japan-based pools of cash worth tens of millions of dollars, according to industry consultants. Yen-denominated sales of virtual currencies are especially high in Japan because of its status as the world’s most valuable mobile games market.
According to SuperData Research, annual revenues from mobile games in Japan have nearly tripled since 2012 to an estimated $8.6bn in 2016 — much of that, say analysts, driven by sales of virtual currency.
Pokémon Go, the Nintendo smartphone game that was launched in Japan in July and surged at record speed to the top of the accumulated revenue charts, has made the sale of its virtual currency especially appealing to players eager to complete the full collection of monsters. One hundred PokeCoins, costing Y120 ($1.16), will buy a monster lure while 500 will buy eight lucky eggs.
Nhưng có lẽ Satoshi không ngờ rằng BTC càng ngày càng giống vàng ở điểm giá trị của nó không phải ở "medium of exchange" mà là "store of value". Số transaction bằng BTC không tăng đáng kể (mà có lẽ phần lớn transaction là speculation giá BTC chứ không phải để mua bán hàng hóa thực sự) nhưng giá BTC tăng không ngừng, bất chấp những bất cập của hệ thống này đã dẫn đến vụ fork thành BTC và BCH vừa rồi.
Bởi vậy giá trị của BTC chỉ phụ thuộc vào niềm tin của những người muốn "get rich quick" chứ không phải lợi ích mà nó đem lại cho xã hội. Cống hiến lớn nhất của Satoshi Nakamoto cho nhân loại là công nghệ blockchain chứ không phải bitcoin, dù bitcoin là ứng dụng đầu tiên của blockchain và là xúc tác rất mạnh để giới công nghệ quan tâm và đầu tư vào các ứng dụng khác của blockchain. Tôi đã bớt lạc quan đi nhiều so với mấy năm trước về tương lai của các cryto-currencies nhưng vẫn tin blockchain sẽ thay đổi nhiều lĩnh vực kinh tế xã hội.
PS. Vụ fork BTC thành 2 nhánh vừa rồi làm tôi nhớ đến một trao đổi cách đâu khá lâu về vàng vs fiat money. Tôi cho rằng fiat money dù tệ hại đến đâu cũng vẫn do một entity do dân bầu ra quản lý (dù có thể chỉ là danh nghĩa) trên cơ sở "one person one vote". Trong khi đó supply của vàng và bây giờ là BTC do những miners quyết định, dù tự do đến mấy cũng sẽ tuân theo nguyên tắc "one dollar one vote". Nên nhớ hiện tại 60% BTC được mined ở TQ.