Vì sao đảng Cộng Hòa có thể chiếm đa số ghế tại Thượng Viện năm nay?

Riding the Lame Duck to the Fiscal Cliff. Photo courtesy DonkeyHotey.

Tổng thống Barack Obama vốn đã khá vất vả với một Hạ viện do đảng Cộng Hòa kiểm soát, thế nhưng đảng Dân chủ có lẽ sẽ phải đối mặt với nguy cơ thất bại trong cuộc tranh cử vào Thượng viện tháng Mười Một tới đây. Nếu điều này thực sự xảy ra thì hai năm còn lại của Obama tại Nhà Trắng sẽ khó khăn hơn nhiều so với thời kỳ đầu nhiệm kỳ Tổng thống. Nếu đảng Cộng Hòa chiếm đa số trong Thượng viện, điều này hoàn toàn có thể, đồng nghĩa với việc đảng Cộng Hòa sẽ kiểm soát cả hai viện Quốc hội và khi đó Obama hoặc (phải) hợp tác hoặc bị cho ra rìa.

Khả năng đảng Cộng Hòa sẽ thắng trong cuộc tranh cử tháng Mười Một lớn dường nào? Đảng Cộng Hòa cần phải chiếm được thêm số ghế tương đối lớn là 6 ghế, tuy nhiên mọi việc có vẻ thuận lợi (the winds are blowing in their favour). Đó là do một vài nguyên nhân liên quan đến tâm trạng chung của công chúng: nền kinh tế phục hồi chậm chạp và nhiều người Mỹ cảm thấy vô cùng chán nản. Tổng thống Obama không có tên trên lá phiếu nhưng danh tiếng của ông cũng có ý nghĩa quyết định phần nào. Lý do quản lý yếu kém việc triển khai (roll-out) chương trình cải cách y tế do Obama đề xướng đã làm sứt mẻ danh tiếng về năng lực (như thể họ có vậy) của đảng Dân chủ. Tỷ lệ ủng hộ khá thấp dành cho Obama (43% theo khảo sát của RealClearPolitics) cũng sẽ “đè nặng” lên uy tín của đảng này.

Ngoài ra còn có các nguyên nhân khác liên quan đến cơ chế bầu cử. Có 100 thượng nghị sĩ – mỗi bang có 2 người, bất kể dân số bang đó là bao nhiêu. Nhiệm kỳ của các thượng nghị sĩ là 6 năm. Cứ 2 năm một lần thì 1/3 số ghế sẽ được bầu lại. Trong cuộc bầu cử năm 2008, đảng Dân chủ đã thắng lớn (đây cũng là năm ông Obama lần đầu đắc cử Tổng thống), vì vậy họ giành được đa số ghế ở những bang mà thông thường họ không mấy được ủng hộ. Điều này có nghĩa là năm nay đảng Dân chủ sẽ phải bảo vệ rất nhiều ghế mà họ cảm thấy khó có thể giữ được. Bốn thành viên đảng Dân chủ là Mark Begich ở Alaska, Mark Pryor ở Arkansas, Mary Landrieu ở Louisiana và Kay Hagan ở North Carolina đang phải nỗ lực để bám trụ tại những bang mà Mitt Romney giành thắng lợi vào năm 2012.

Ngoài ra 5 thượng nghị sỹ của đảng Dân chủ chuẩn bị nghỉ hưu hoặc đã rời ghế, trong đó có 3 người đến từ các bang mà ông Obama thua với tỷ lệ 10% năm 2012 (South Dakota, West Virginia và Montana). Chỉ có 3 thượng nghị sỹ của đảng Cộng Hòa sẽ về hưu và tất cả đều thuộc các bang mà đảng của họ chỉ thua nếu hành động như trẻ nít (moronic). Thế nhưng, điều này không phải là không thể xảy ra. Các cử tri trong cuộc bầu cử sơ bộ chọn đại diện của Đảng ra ứng cử đôi khi chọn đại biểu dựa trên tư tưởng của họ thay vì khả năng được bầu. Thực tế, 6 ghế thượng nghị sĩ của đảng Cộng hòa đang vấp phải những thách thức từ cánh hữu. Tuy nhiên, nhiều người dự đoán (crystal ballgazer) rằng đây sẽ là một năm thành công của đảng Cộng hòa và thật sự gây đau đầu cho người đứng đầu Nhà Trắng.

Phương Thùy
The Economist

Tags: idea

1 Comments

Tin liên quan

    Tài chính

    Trung Quốc