video
Thư viện
Tài trợ
Lịch sử đảo quốc Ireland
05 Nov, 2016
A concise Irish History Documentary which I hope will be somewhat helpful to Irish History students at all levels.
Vào thế kỉ 6 TCN, các bộ lạc người Celt là những cư dân đầu tiên trên đảo này. Ireland bị phân chia thành các vương quốc kình địch: Maeth, Ulster, Leinster, Munster và Connacht. Thánh Patrick bị bắt và bị đày sang đảo này làm nô lệ vào khoảng năm 401. Sau khi trốn thoát và cư trú ở Pháp một thời gian, Vị thánh này quay trở lại đây để truyền đạo năm 432.
Trong hai thế kỉ 6 và thế kỉ 7, Ireland chứng kiến sự phát triển rộng lớn của cả hai lãnh vực văn hóa và tôn giáo. Đầu thế kỉ 8, người Scandinavia bắt đầu xâm chiếm Ireland và cuộc bành trướng này bị Brian Boru chặn đứng năm 1014.
Năm 1171, cuộc xâm chiếm của người Anglo-Saxon và người Norman châm ngòi cho cuộc tranh chấp và bất ổn kéo dài gần 800 năm giữa Vương quốc Anh và Ireland. Năm 1175, Quốc vương Henry II của Anh áp đặt vương quyền lên lãnh thổ Ireland.
Năm 1542, Quốc vương Henry VIII tuyên bố trở thành "Quốc vương Ireland". Cuộc cải cách tôn giáo đã gây nên các cuộc nổi dậy của người Ireland phần lớn theo đạo Thiên Chúa.
Để trừng phạt cuộc nổi dậy của người Ireland, Henry VIII đã tịch thu đất đai của người Ireland và phân phát cho những người Anh theo đạo Tin Lành. Việc trưng thu đất đai tiếp tục diễn ra dưới triều đại Richard III của Anh và Elizabeth I của Anh. Trong hai thế kỉ 17 và 18, người Ireland dựa vào các đối thủ của Anh là Tây Ban Nha và Pháp để tổ chức các cuộc nổi dậy. Năm 1649, Oliver Cromwell tiến hành cuộc đàn áp đẫm máu chống lại người Ireland ủng hộ hoàng tộc Stuart. Năm 1690, người Ireland ủng hộ nhà vua James II của Anh bị quân đội của Quốc vương William III của Anh đánh bại trong trận Boyne. Từ đó, Ireland hoàn toàn bị giới quý tộc Anh cai trị. Sau cuộc nổi dậy bất thành năm 1798, Ireland bị sáp nhập vào lãnh thổ vương quốc Anh. Năm 1800, chính phủ Anh bỏ phiếu thông qua Đạo luật Liên hiệp và Thủ tướng Pitt tuyên bố thành lập Liên hiệp Vương quốc Great Britain và Ireland. Quốc hội Ireland bị giải tán. Nạn đói (1846- 1849) đã hoành hành khắp nơi trên đảo khiến cho khoảng 1 500.000 người chết và 1.000.000 người đã di cư.
 |
| Trim Castle, Co Meath, Ireland, at sunrise. Photo courtesy Andrew Parnell. |
Năm 1902, Michael Collins thành lập đảng Sinn Fein với mục đích đấu tranh đòi quyền độc lập. Năm 1916, những người theo chủ nghĩa quốc gia cực đoan nổi dậy vào dịp lễ Phục sinh ở Dublin nhưng bị đàn áp dã man. Năm 1918, đảng Sinn Fein, dưới sự dẫn dắt của Eamon De Valera, đã thắng cử và đảng này tuyên bố độc lập năm 1919. Hiệp ước London (1921) thừa nhận sự ra đời của Nhà nước Tự do Ireland, nhưng vùng Bắc Ireland (Ulster), nơi có đa số những người theo đạo Tin Lành, vẫn thuộc phần lãnh thổ vương quốc Great Britain. Năm 1922, cuộc nội chiến giữa chính quyền lâm thời với những người phản đối sự phân chia lãnh thổ Ireland bùng nổ. Hiến pháp mới được thông qua, Ireland đổi tên là Eire (năm 1937) và trở thành Cộng hòa Ireland (năm 1948).[3]
Từ năm 1969, Ireland phải đương đầu với vấn đề Ulster trong đó có những quan tâm về những yêu sách của người Thiên Chúa giáo ở Belfast và sự thống nhất Ireland. Ireland không tán thành chủ nghĩa khủng bố của Quân đội Cộng hòa Ireland (IRA). Ireland gia nhập Cộng đồng Kinh tế châu Âu năm 1973. Năm 1985, Dublin và London kí kết một hiệp ước về vấn đề Bắc Ireland.
Năm 1990, bà Mary Robinson đắc cử chức vụ Tổng thống. Năm 1994, Lực lượng IRA công bố lệnh ngừng bắn toàn diện sau khi cả hai chính quyền London và Dublin đề nghị tổ chức Sinn Fein tiến hành đàm phán. Tiến trình hòa bình trở nên bấp bênh sau khi các cuộc đàm phán thất bại và lực lượng IRA lại tiến hành các cuộc mưu sát năm 1996. Sau khi lên cầm quyền (từ năm 1997), Thủ tướng Anh Tony Blair tiến hành các cuộc đàm phán mới. Năm 1998, người Tin lành và người Thiên Chúa giáo đã kí kết một hiệp định được thông qua bởi cuộc trưng cầu ý dân ở cả hai miền Ireland. Cuộc bầu cử quốc hội bán tự trị của Bắc Ireland (Ulster) đã diễn ra. Chức Thủ tướng thuộc về một người Tin lành, David Trimble. Tuy nhiên, Trimble này đã phải từ chức vào cuối năm 2000 vì không thể thực hiện được việc giải trừ vũ khí của lực lượng IRA.
Post a Comment