video
Thư viện
Tài trợ
Bộ mặt mới của người con cừ khôi của nước Mỹ
11 Oct, 2023
bài bình sách của Janet Maslin,
ngày 10 tháng 10, năm 2017.
Hình ảnh của Ulysses S. Grant trên bìa cuốn tiểu sử mới và chứa rất nhiều thông tin thiết
yếu của Ron Chernow đã được chỉnh sửa đẹp hơn bản gốc. Mái tóc của Grant nhìn gọn gàng, dù trong ảnh gốc nom như bị sói gặm. Trang phục của ông sẫm màu và trang nghiêm; trong ảnh gốc, màu sắc sáng đến mức thấy rõ các nếp nhăn cũ kỹ. Việc phục chế màu cho bức ảnh đen trắng này đã khiến đôi mắt ông có màu xanh sáng quắc. Sự tô điểm nghệ thuật trên trang bìa phản ánh những gì Chernow đã viết trong sách.
"Grant" là một cuốn sách nữa (giống như "American Ulysses" của Ronald C. White năm ngoái) có mục đích sửa lại những hiểu biết thông thường về Grant: rằng ông là một chỉ huy đầy lý tưởng, một tổng thống xứng đáng, một người đồng hành chậm hiểu và là một kẻ say xỉn. Quan điểm vị tư lệnh lý tưởng vẫn đúng đối với Chernow, nhưng tác giả mạnh mẽ phản bác các ý kiến còn lại. Trong một cuốn sách ra đời đúng thời điểm, tác giả đã đặt trọng tâm vào thái độ của Grant đối với chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, chống Do thái, tham nhũng
chính trị và nghiện rượu, trong khi vẫn đi vào mọi trận đánh Grant đã từng chiến đấu. Với 959 trang sách, tác giả có chỗ cho tất cả những điều đó và nhiều hơn thế nữa.
chính trị và nghiện rượu, trong khi vẫn đi vào mọi trận đánh Grant đã từng chiến đấu. Với 959 trang sách, tác giả có chỗ cho tất cả những điều đó và nhiều hơn thế nữa.
"Grant" sống động hơn nhiều so với cuốn "Alexander Hamilton" của chính tác giả. (Nếu bạn không phải Lin-Manuel Miranda, cuốn sách đó sẽ là một cuộc vật lộn vất vả.) Grant đã không viết bất kỳ Luận cương Thể chế Liên bang nào và có vẻ là người chẳng quan trọng, nhưng ông đã có cuộc đời sôi nổi và có ảnh hưởng mang tính chuyển đổi đối với lịch sử đất nước. (Một ấn phẩm mới, có chú giải của cuốn hồi ký của Grant về Nội chiến cũng sẽ ra mắt vào tháng này.) Chernow rõ ràng có mục đích tìm kiếm những phẩm chất chưa được khám phá trong câu chuyện về Grant, và tác giả đã thành công; tác giả cũng đã tìm thấy những bi kịch kỳ lạ chưa từng thấy trước đây. Thời đại của Grant có nhiều điểm giống thời đại chúng ta một cách kỳ lạ.
Thật đáng kinh ngạc khi đọc và biết rằng chiến thắng của phe Union trong Nội chiến hóa ra là sự khởi đầu chứ không phải là kết thúc; làm thế nào nó dẫn đến sự gia tăng đột biến các nhóm thượng tôn da trắng và những nỗ lực của các nhóm này trong việc ngăn cản người da đen đi bầu cử; làm thế nào các tổng thống kế nhiệm Lincoln, Andrew Johnson, dường như quyết tâm xóa bỏ thành công của Union; làm thế nào quyền bỏ phiếu cho nô lệ nam giới đã được giải phóng vốn được bảo đảm bởi Tu chính án thứ 15 lại được cho phép bị xóa bỏ; làm thế nào một Grant thanh liêm giờ đã bắt đầu đi lại với những người bạn giàu có và bị cuốn vào bê bối tài chính khi ông đạt được quyền lực tổng thống.
Cũng đáng kinh ngạc là cách chính trị gia Grant đánh giá cao lòng trung thành hơn lý tưởng, và những câu chuyện về hành động tàn bạo của Ku Klux Klan đã bị người miền Nam coi như là "chuyện cổ tích" — tức là tin vịt. Rồi có một thực tế là khi Grant chuyển đến Nhà Trắng, ông đã cho dỡ bỏ bức tượng của Thomas Jefferson, chủ nô lệ, ra khỏi bãi cỏ phía bắc và gửi tới Capitol.
Tất nhiên, không phải mọi điều được kể trong "Grant" đều mang nhiều âm hưởng và trọng lượng như thế này. Chernow thích nghiên cứu kỹ lưỡng hết mức; nếu một danh nhân thời Nội chiến bị bệnh trĩ, bạn có thể đọc được ở đây. Đây cũng ít nhất là cuốn sách thứ hai của tác giả quan tâm đến răng giả. Đối với "Washington", tác giả thực sự đã dành thời gian tới Mount Vernon ngắm nhìn hàm răng của nhân vật chính. Ở đây tác giả kể câu chuyện về việc Grant để lại răng của mình tại một khách sạn và một bồi bàn đã ném chúng đi. Không rõ chuyện gì đã xảy ra sau đó.
Nhưng "Grant" là cuốn sách bao quát và toàn cảnh theo cách những người mê lịch sử sẽ thích. Sách có tầm cỡ viết bởi tác giả cỡ Chernow là rất hiếm, và điều này đủ tiêu chuẩn để ta coi là một sự kiện lớn. Chernow phải vật lộn với số lượng tài liệu rất lớn, luôn hết sức tập trung. Tác giả đã thành công trong việc đặt mình vào cái nhìn của Grant và giải quyết chủ yếu với vai trò của một người lính trong quân đội, và vai trò của một nhà lãnh đạo trong cuộc nội chiến. Và sau đó là vai trò của một tổng thống — với danh tiếng là nhà chính trị nghiệp dư — dẫn dắt một quốc gia vẫn đang bị phân hóa sâu sắc.
Trưởng thành ở Ohio và học tại West Point, Grant có sự khiêm tốn để làm bất kỳ loại công việc nào ông có thể tìm được, và có được một gia đình để làm động lực cho ông tiếp tục làm việc. Cha của ông, Jesse, không bao giờ ngừng bóc lột Ulysses, từ việc bắt ông làm trong một xưởng thuộc da khi còn nhỏ (công việc phát tởm đối với ông) hoặc sử dụng chức Tổng thống của Grant như mánh lới quảng cáo tiếp thị cho việc kinh doanh của mình. Mẹ của ông, khi chào đón con trai, vị tướng chiến thắng, đã nói thẳng thừng: "Ulysses, con đã trở thành một người đàn ông tuyệt vời, phải không?" Và rồi bà trở lại làm việc nhà.
Việc uống rượu của Grant được nhắc lại nhiều nên đôi khi bạn có thể thấy hơi nhàm. Thời trẻ, ông đã uống nhiều đến mức bị buộc phải thôi việc chỉ huy quân đội chỉ sau năm tháng. Chernow cho rằng Grant từng uống một cách vô độ — một cách để Grant thư giãn khi ông không cầm quân chiến đấu — nhưng sau đó ông đã học cách kiểm soát vấn đề này. Bằng chứng bao gồm vô số câu chuyện, trong đó Grant yêu cầu úp ly của ông xuống trong bữa tối. Và cả vợ của Grant, Julia (người thích kiểu trang phục có nơ đằng sau), và một người giám sát được chỉ định đã cố gắng theo dõi hành vi của ông.
Cuốn sách kể ra rất nhiều trường hợp Grant phá vỡ quyết tâm kiêng cữ rượu của bản thân, nhưng Chernow đã hết lòng với nhân vật chính của cuốn sách, luôn sẵn sàng biện hộ về thói uống rượu và các hành vi phiền hà khác của Grant. Grant từng ban hành một lệnh trục xuất người Do Thái khỏi một khu quân sự miền Nam, nhưng Chernow nghĩ rằng điều này có thể có liên quan đến cơn thịnh nộ kiểu Oedipal chống lại cha ông, người từng đến Mississippi với ba thương nhân trồng bông Do Thái - những người đã... (có cần biết chi tiết này không nhỉ)? Cuốn sách chỉ ra rằng Grant cũng từng tham gia buổi lễ nhà thờ Do thái và ngồi nghe giảng bằng tiếng Do Thái.
Câu chuyện đó rất nổi tiếng. Nhưng Chernow cũng tìm thấy nhiều câu chuyện khác từ những nguồn mới tuy có phần hơi mơ hồ. Tác giả cũng kể thêm những điều ông thấy thú vị trong các cuốn tiểu sử trước đây về Grant: "một sự liên quan có hệ thống trong các mối quan hệ của ông với bốn triệu nô lệ, những người ông đã giúp giải phóng, nuôi ăn, cho ở, cho việc làm, và trang bị cho họ vũ khí trong chiến tranh, sau đó bảo vệ họ khỏi bị tổn hại khi họ trở thành công dân Mỹ".
Dĩ nhiên, nỗ lực của Grant trong việc bảo vệ các cựu nô lệ đã không khiến họ tránh được đau khổ sau chiến tranh, trong cuộc phản đối chống lại Tái thiết. Và Grant cũng gặp rắc rối tự bảo vệ mình, khi phải đối mặt với những vấn đề tài chính trầm trọng sau khi thành tổng thống. Cuốn sách không thể thiếu được của Chernow, dù đã cố gắng nhìn nhận cuộc đời của Grant như một thành công, cũng đầy những bi kịch.
Quỳnh Anh
NYTimes
-----
The Mexican War of 1846-1848, largely forgotten today, was the second costliest war in American history in terms of the p ercentage of soldiers who died. Of the 78, 718 American soldiers who served, 13, 283 died, constituting a casualty rate of 16.87 percent. By comparison, the casualty rate was 2.5 percent in World War I and World War II, 0.1 percent in Korea and Vietnam [TC: you’ll find better but still lower estimates here], and 21 percent for the Civil War.
That is from American Ulysses: A Life of Ulysses S. Grant, by Ronald C. White,