Hé lộ về Cuộc chiến thực phẩm 10.000 năm

Mark Kurlansky’s Milk!

Sữa của Mark Kurlansky

A 10,000-Year Food Fracas spills the beans

Hé lộ về Cuộc chiến thực phẩm 10.000 năm

When the world’s most famous historian of things, Mark Kurlansky, decided to tackle the history of milk he had a fair idea of what he was taking on because he titled his book Milk! A 10,000-Year Food Fracas.

Khi Mark Kurlansky – sử gia nổi tiếng nhất thế giới – quyết định nghiên cứu về lịch sử của sữa, ông đã thể hiện nhận thức đúng đắn của mình về đề tài này qua nhan đề sách “Sữa! Cuộc chiến thực phẩm 10.000 năm”.

His previous histories on cod, paper, salt and various other commodities read like historical romances in comparison to milk’s journey through human times and, most pressingly, its arrival in the centre of food politics today.

Những nghiên cứu trước đây của ông về lịch sử của cá tuyết, giấy, muối và các mặt hàng khác cũng chỉ như tiểu thuyết lịch sử lãng mạn khi so với cuộc hành trình của sữa qua các thời đại của loài người và nhất là khi nó đến trung tâm chính trị của ngành thực phẩm ngày nay.

We are in the time of milk wars and the skirmishes are all around us.

Chúng ta đang ở trong thời kỳ chiến tranh về sữa và những cuộc đụng độ đang xảy ra khắp nơi.

There are uprisings of advocates for raw milk; there has been a legal tussle between makers of A2 milk and milk that is both A1 and A2 and, more broadly, there’s the endless health debate between full cream milk, which has fat, and skim milk, which has sugar.

Một phong trào ủng hộ sữa tươi chưa thanh trùng trỗi dậy. Một cuộc tranh chấp pháp lý giữa các nhà sản xuất sữa chứa beta-casein A2 và loại sữa chứa cả beta-casein A1 và A2 đã nổ ra, và trên quy mô rộng hơn, là cuộc tranh luận không hồi kết về lợi ích sức khỏe của sữa nguyên kem chứa chất béo và sữa tách béo có đường.

For the record, TV food guru Michael Mosley is a supporter of full cream milk.

Công khai trên truyền hình, chuyên gia thực phẩm Michael Mosley thể hiện mình là người ủng hộ sữa nguyên kem.

But the real milk wars are being fought ­between makers of milk from cows and those who make milk from plants, which include soy, almond, coconut, rice, hemp, oats, hazelnut, cashews and lots of other stuff you can pull from the pantry.

Nhưng cuộc chiến thực sự về sữa đang xảy ra giữa các nhà sản xuất sữa bò và các nhà sản xuất sữa từ thực vật, bao gồm đậu nành, hạnh nhân, dừa, gạo, cây gai dầu, yến mạch, hạt dẻ, hạt điều và rất nhiều thứ khác bạn có thể lấy ra từ bếp.

And already the nomenclature is getting us into trouble.

Và ngay cả cách gọi tên chúng cũng khiến ta bối rối.

Belatedly, dairy groups around the world are fighting back over who gets fridge rights.

Gần đây, các công ty sản xuất sữa từ động vật đang chiến đấu để giành lại tình yêu mến của người tiêu dùng như thuở ban đầu.

For centuries, milk was the liquid that comes from the teats of female animals such as cows, goats, sheep, buffalo and any other animal that stands still long enough for someone to grab them by the teat.

Trong nhiều thế kỷ, sữa là chất lỏng lấy ra từ núm vú những con động vật cái như bò, dê, cừu, trâu và bất kỳ động vật nào khác có thể đứng đủ cao cho con người vắt sữa.

Then along came vegans and, like the Visigoths entering Rome in the fifth century, they upset everything.

Nhưng rồi những người ăn chay xuất hiện, như bộ tộc Visigoth tiến vào thành Rome ở thế kỷ 5, họ đã làm đảo lộn mọi thứ.

For a while, farmers were happy to see soy milk in the milk fridge because there were a lot of kiddies with digestion problems.

Người nông dân vui vẻ khi nhìn thấy sữa đậu nành trong tủ lạnh vì có rất nhiều trẻ em bị bệnh tiêu hoá do uống sữa động vật.

Then adults starting drinking plant milk and more of these adults became vegan and others just got freaked out by animal farming and, ­before you could ask “one sugar or two?”, cafes and restaurants began offering milk alternatives.

Rồi người lớn cũng bắt đầu uống sữa thực vật và nhiều người trong số họ trở thành người ăn chay, những người còn lại thì ghê sợ việc chăn nuôi. Các quán cà phê và nhà hàng bắt đầu cung cấp các sản phẩm thay thế sữa động vật trước cả khi bạn hỏi thêm một hoặc hai thìa đường.

Now economists predict that global sales of plant milks will reach 20 per cent of total milk sales within three years and a lot of dairy cows are facing a future as family pets or hamburger meat.

Các nhà kinh tế hiện dự đoán rằng doanh thu của sữa thực vật trên toàn cầu sẽ đạt 20% tổng doanh thu toàn ngành sữa trong vòng ba năm tới và rất nhiều con bò sữa đang đối mặt với tương lai trở thành thú nuôi trong nhà hoặc thịt trong hamburger.

Belatedly, dairy groups around the world are fighting back.

Gần đây, các công ty sữa trên thế giới đang chiến đấu chống lại xu thế này.

The tactics are interesting.

Chiến thuật của họ rất thú vị.

First, dairy farmers want plant liquids kicked out of the milk fridges at supermarkets on the basis that they don’t need refrigeration, they just like pretending they’re a milk.

Thứ nhất, người chăn nuôi bò sữa muốn các  thứ chất lỏng từ thực vật này phải bị đem ra khỏi tủ sữa ở các siêu thị với lý do các sản phẩm đó không cần bảo quản lạnh, nó chỉ giả dạng là sữa.

A wider front is being formed on the use of the word milk.

Cách sử dụng từ “sữa” còn đang hình thành một mặt trận rộng hơn.

Already authorities in Britain and the EU have ordered that the word milk ­refers only to liquid from animals and the local lobby, Dairy Connect, has launched a petition for a similar ban here on plants posing as milk.

Chính quyền ở Anh và Liên minh châu Âu đã ra quy định rằng từ “sữa” chỉ được dùng để chỉ sữa của động vật. Đồng thời, tổ chức vận động hành lang Dairy Connect đã kiến ​​nghị về một lệnh cấm tương tự đối với các loại cây tự cho là sữa.

The verbal stoush hasn’t stopped non-dairy drinks rebranding themselves as “mylk” or “m*lk” or “malk” but, to date, the fluids that have snuck into Australian milk fridges are still calling themselves milk.

Cuộc tấn công về cách gọi tên đã không thể ngăn các công ty sản xuất đồ-uống-không-phải-sữa đặt tên sản phẩm là "mylk" hoặc "m*lk" hoặc "malk". Và cho đến nay, các chất lỏng này xuất hiện trong tủ sữa ở các siêu thị Úc vẫn tự gọi mình là sữa.

Apart from branding tussles, there are serious stoushes about the merits of milk and non-dairy drinks.

Ngoài những cuộc xung đột về thương hiệu, còn có sự tấn công dữ dội vào uy tín của sản phẩm sữa và các đồ uống không phải là sữa.

Much of the alternative argument is about the treatment of dairy cows, the farting of dairy cows, the fat in cows’ milk, the use of land for animals and the tactics employed by Big Dairy to protect its industry.

Phần lớn chỉ trích là về việc đối xử với bò sữa, khí thải tạo ra từ chăn nuôi bò sữa, chất béo trong sữa bò, việc sử dụng đất cho động vật và các chiến thuật mà các ông lớn trong ngành sữa sử dụng để bảo vệ ngành của mình.

Most of the dairy promotion centres on the naturalness of milk (it’s just milk) compared with plant fluids that may be genetically modified or have additives such as sugar that give it a milky consistency.

Hầu hết các chương trình quảng cáo sữa đều tập trung vào tính tự nhiên của sữa (nó chỉ là sữa, không thêm gì) so với các chất lỏng thực vật có thể bị biến đổi gen hoặc có các chất phụ gia như đường để tạo vị giống sữa.

Recently, a low ball was thrown by our local dairy lobby when it revealed that The American Journal of Clinical Nutrition found kids who drank non-dairy milk were 1.5cm shorter than their milk-drinking friends.

Gần đây một nhà vận động cho ngành sữa đã công bố kết quả nghiên cứu của Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Hoa Kỳ (The American Journal of Clinical Nutrition) cho thấy những đứa trẻ uống  sản phẩm thay thế sữa sẽ thấp hơn 1,5 cm so với những đứa trẻ cùng trang lứa được uống sữa.

There is no milk of human kindness here.

Còn sữa uống để nhân văn hơn thì không có.

For those of us who are still debating skinny latte or regular latte, this is more fun than watching a food fight at a country fair.

Đối với những ai vẫn đang tranh luận về cà phê latte sữa tách béo hay cà phê latte thường, chuyện này còn thú vị hơn cả việc xem một cuộc chiến thực phẩm tại hội chợ nông sản.

But there’s a lot at stake here.

Nhưng còn rất nhiều đối tượng liên quan ở đây.

The milk war is a ­template for food fights of the 21st century.

Cuộc chiến về sữa sẽ là khuôn mẫu cho các cuộc chiến thực phẩm trong thế kỷ 21.

Trad­ition v innovation; farmers v environment­al­ists; land use disputes; diet debates; who owns the word; who owns the world; and who gets into the fridge at Coles.

Truyền thống và đổi mới; nông dân và nhà hoạt động môi trường; tranh chấp về sử dụng đất; tranh cãi về chế độ ăn kiêng; ai được quyền định nghĩa; ai sở hữu thế giới; và cái gì sẽ đặt trong tủ lạnh ở chuỗi siêu thị Coles.

This is serious stuff and it’s no surprise the historian guru has taken it on but, by the time his book arrives (early next month), he may want to change the title from Milk!

Đây là vấn đề nghiêm túc và không quá ngạc nhiên khi sử gia này nghiên cứu nó. Nhưng vào thời điểm cuốn sách của ông xuất hiện (đầu tháng sau), có thể ông sẽ muốn đổi tiêu đề “Sữa!

A 10,000-Year Food Fracas to Milk!

Cuộc chiến thực phẩm 10.000 năm” thành “Sữa!

A Four-Letter Word.

Một từ ba chữ”