Làm vừa thôi 'người đàng ngoài' ơi

Đăng bởi lovebird21c - 04 May, 2019
Theo dõi journeyinlife.net trên
shared from Vu Trong Dai,
-----
Samuel Baron mang trong mình nửa dòng máu Việt, lại sinh ra ở Đàng Ngoài nên việc thâm nhập vào đời sống bản địa chắc chắn dễ dàng hơn nhiều người phương Tây khác. Mặt khác, Baron vẫn giữ được tư duy lí trí phương Tây và sự sắc sảo, nhạy bén, thậm chí là cơ hội của một thương nhân Hà Lan nên những xét đoán của ông về nhiều mặt chính trị, kinh tế, xã hội cho đến phong tục tập quán và con người nước ta vào cuối thế kỉ 17 đã vượt qua nhãn quan của thời đại. Đọc “Mô tả vương quốc Đàng Ngoài” của Baron, nếu bỏ hết những danh từ riêng của thời đại ấy, sẽ có cảm giác ông đang nói về một xã hội Việt có tính lịch sử (cho dù không phải đúng đến từng chi tiết, có những điểm mâu thuẫn và không tránh được sự nói quá lên thường thấy ở các mô tả của người phương Tây):

- Người Đàng Ngoài cần cù chịu khó, tính tình sôi động tuy lại hay sợ hơn là có bản chất dịu hiền.

- Khó mà giữ được sự yên lặng và hoà thuận nếu như không có một bàn tay thép quản lí bằng sự nghiêm khắc.

- Thường mưu phản và nổi dậy.

- Sự mê tín mà đám dân nghèo luôn mắc phải càng khiến cho vấn nạn nổi loạn thêm trầm trọng và đẩy họ vào tình thế hiểm nghèo. Những kẻ có địa vị, hay những vị quan có vai vế, rất ít khi vướng vào những vấn nạn này.

- Tránh được mê tín nhưng tầng lớp trên lại vướng vào những điểm xấu tệ hại khác, đó là sự ghen tị và độc ác. Họ không thích đi thăm thú các nước khác, cho rằng không đâu bằng vương quốc mình và cũng chẳng tỏ ra kính trọng những người đã đi ra nước ngoài.

- Người Đàng Ngoài có đầu óc và trí nhớ tốt, có khả năng làm việc tốt nếu được đào tạo bài bản. Họ ham học, nhưng không phải vì yêu thích nghiệp học mà coi việc học là cách để vinh thân phì gia.

- Người Đàng Ngoài có buôn bán nhưng lời lãi chẳng là bao do chi phí quá cao lại kèm thêm quà biếu cho đám hoạn quan - những kẻ quản lí các tuyến buôn bán.

- Bởi chính sách của triều đình là không để dân chúng giàu có, e ngại sự giàu có sẽ làm bọn họ sinh kiêu căng và có nhiều tham vọng, nên bản thân nhà vua không chỉ ngầm ủng hộ những thói ăn chặn của đám quan lại mà còn cho thu phí nặng và đánh thuế cao, đồng thời duy trì các chế độ nghĩa vụ lao dịch nặng nhọc. Nếu có kẻ nào đó giàu quá mức thông thường và để vua hay quan biết được thì chẳng chóng thì chày sẽ bị lột sạch sành sanh. Vấn nạn này khiến những người chăm chỉ cũng phải nhụt chí, đành cầm lòng chôn tiền giữ của mà chẳng dám vung tiền ra để kinh doanh sinh lợi.
........

Tags: book

1 Comments

Tin liên quan

    Tài chính

    Xem tất cả

    Trung Quốc

    Xem tất cả