Khủng hoảng dịch Covid-19: có cần cứu doanh nghiệp không?
giáo sư Arnold Kling nói rằng:
ko nên gọi là khởi động lại, mở lại hoạt động kinh tế, mà gọi là tái sinh lại, làm mới lại,
bỏ những gì đã học về tổng cầu/tổng cung đi, hãy nghĩ về nền kinh tế như một bức tranh phức tạp của các mô hình chuyên môn hóa và thương mại. Tất cả mọi thứ bạn thích với tư cách là người tiêu dùng là kết quả cuối cùng của hàng triệu nhiệm vụ khác nhau được thực hiện bởi hàng triệu người: ví dụ, ngũ cốc mà bạn ăn vào buổi sáng, cần có tài xế xe tải để giao nó đến cửa hàng, có nghĩa là phải có người chế tạo xe tải, có nghĩa là phải có người sản xuất thép, phải khai thác kim loại, v.v...
khủng hoảng virus đã phân loại các hoạt động kinh tế theo hai thước đo: sự cần thiết và mức độ nguy hiểm, và nền kinh tế, khu vực tư nhân sẽ tự định lượng rủi ro và mức độ cần thiết, để nới lỏng dần (việc tuân thủ) quy định cách ly, phục hồi lại hoạt động bình thường, (các hoạt động ít cần thiết nhiều nguy hiểm như thể thao, du lịch, hội nghị v.v... giảm; thực phẩm, y tế v.v... tăng)
lối sống, hoạt động v.v... của người dân, doanh nghiệp đã chuyển sang và phải thích ứng với nhu cầu mới hậu covid-19, (online/qua mạng...)
nếu cứu các doanh nghiệp "hiện tại" tức là thuộc về mô hình hiện tại mà rồi sẽ là quá khứ, ko phải tương lai, càng bơm tiền để cứu những doanh nghiệp "cũ" (mà có khi đã yếu kém từ trước covid-19) thì rồi chỉ có dẫn đến lạm phát,
vậy thì kệ thôi,
-----
The virus crisis has broken many patterns of specialization and trade. Think of two scales.
Necessity: the importance of the activity for basic health and safety. Food and urgent medical care are high in necessity.
Risk: the potential for the activity to spread the virus. Large gatherings and travel to different cities and different countries are high in risk.
The higher an activity is on the risk scale and the lower it is on the necessity scale, the less likely it is that we are doing it right now. It either has to be low risk, high necessity, or both.
...As worries about the crisis deepened, people curtailed activities that were lower on the risk scale and higher on the necessity scale. We increased teleworking. Colleges closed. Many of us sharply curtailed our social contacts. Again, most of these were private-sector decisions.
What recovery means is a gradual loosening of the necessity/risk matrix.
...We are never going to restore the pre-virus patterns of specialization and trade.
...I am very skeptical of phrases like “re-start” or “unfreeze” or “re-open” as applied to the whole economy. I would prefer a phrase like “regenerate” or “renew.”
...As time goes on, the attempt to restore pre-virus patterns will run into the need for more and more patches and fixes. The easiest way to do this is to enact spending bills. Government will act as if it has unlimited resources.
In fact, these policies will be counterproductive, because they will inhibit the private sector from undertaking the necessary regeneration and renewal. As a society, we will be spending a lot more money without a corresponding increase in productive capacity. Too much money chasing too few goods is the very essence of inflation.
Bài trước: Chỉ còn chân giá trị
Tags: economics
Những tin tức về Covid đang tấn công vào quân đội Mỹ cho thấy thế giới đúng là đang sống trong một bãi mìn. Khổ hơn cả chiến tranh, vì không nhìn thấy kẻ thù ở đâu.
Những hãng hàng không hôm trước vừa được ca ngợi như người hùng, bay vào tâm dịch cứu đồng bào đồng chí, hôm sau thành ngay tội đồ, tham tiền, mang tai mang hoạ. Dù cho họ chẳng khác gì, chỉ đơn giản là người vận chuyển.
Làm việc cũng chết, nghe hát cũng chết, ăn cũng chết, yêu cũng chết, xử toà cũng chết. Chiến hào ngay giữa mâm cơm.
Lại nói đến dò mìn, tôi đã từng kể về một dự án dò mìn ở Quảng Trị, có 2 chuyên gia người Anh. Một cậu tên là Mark, trông cực chuyên gia, nhưng thật ra chỉ ngồi làm báo cáo, vẽ hình, bơm vá xịt nước hoa cho những gì anh em đã thu hoạch được. Cậu kia quần xắn móng lợn, lúc nào cũng lồng lộn như một thằng điên, anh em gọi là Dave Điên, khi gọi bộ đàm cũng tự xưng là Dave Điên đây, mới là chuyên gia thực sự về dò mìn.
Nhìn các chính quyền địa phương mỗi nơi một phách, đắp đất, dựng rào, cho đi rồi lại không cho đi, cho bán rồi lại không cho bán, tiền hậu bất nhất tùm lum y hệt Dave Điên tôi tin Việt Nam đang chống dịch. Từ hôm anh Boris Johnson đi viện, thứ tôi sợ nhất không phải là virus mà chính là "chuyên gia" với những mô hình của họ. Thứ đáng sợ thứ hai là "nhất quán". Nhất quán với cái gì, có thông tin đâu mà nhất quán. Sáng cực đoan đã chết, mù cực đoan lại còn chết hơn.
Khái niệm đổi kinh tế lấy an toàn, đổi an toàn lấy kinh tế là một ví dụ của cực đoan, mà lại còn sai. Kinh tế và an toàn không phải là hai biến ngoại trừ mà là hai biến tương hỗ. Còn người còn của, còn của còn người. Sinh mệnh tạo ra sinh kế, sinh kế bảo toàn sinh mệnh. Không có con đường nào là con đường lựa chọn giữa hai thứ này, mà bắt buộc phải chọn cả hai.
Chống dịch hay làm ăn, hay quan hệ gia đình, xã hội, thật ra chúng ta đều đi trên con đường hướng tới điểm cân bằng, tránh phải nhảy từ cực này sang cực khác. Rất may là tác phong chậm chạp, tư duy rụt rè, quan hệ lằng nhằng, nể nang, thêm thêm bớt bớt, phong cách ngoại giao chưng hửng của Việt Nam lại là điểm cộng cho thời kỳ oái oăm này. Quân tử nhất ngôn là quân tử dại. Dò mìn nó thế.
Vào thời điểm này chúng ta đừng xét nét lẫn nhau về sự không nhất quán, cũng đừng khoác cho nhau anh hùng anh cheng gì cả. Đói thì hé ra một tý, nguy hiểm lại khép vào. Chống dịch kiểu nhà nghèo nó vậy. Ngu si hưởng thái bình cũng được. Sỹ diện mà hy sinh cả mình cả người khác thì không.
Chúc các anh chị em yêu quý cũng tìm được điểm cân bằng cho chính mình trong mùa dịch, vừa an toàn, vừa có tý tiền, vừa giữ được quan hệ. Tay súng tay cày đảm đang, việc nước việc nhà vẹn toàn, nắng mưa nhọc nhằn vẫn tươi duyên!
Tây nó không cách ly theo lịch sử dịch tễ (về từ vùng dịch và tiếp xúc người nhiễm) thì nó mới phải cách ly toàn xã hội. Và nó "cách ly toàn xã hội" (nghiêm túc, thời gian dài) thì nó mới phải có gói cứu trợ.
Việt Nam mình vừa cách ly theo lịch sử dịch tễ lại vừa cách ly toàn xã hội là thừa. Và cách ly có hai tuần, tiền cứu trợ vẫn còn nguyên, chưa nghĩ ra được cứu ai thì hết bố nó cách ly.
Cứu một xã hội đang cách ly và cứu một xã hội đang sống chung với dịch lại là hai khái niệm hoàn toàn khác, cần kịch bản khác, đối tượng khác.
Nên thôi tốt nhất là vứt bố nó cái kế hoạch cứu trợ này đi, đừng có nghe chuyên gia không lại đẻ ra một cái hâm thứ ba nữa. Xác định đến bao giờ mới ra được đối tượng hợp lệ, rồi lại chứng nhận, thanh tra, kiện cáo.
62 ngàn tỷ chia cho trăm triệu dân mỗi người được 600 ngàn, bằng tiền điện 3 tháng. Vậy tốt nhất nhà nước thông báo toàn dân miễn tiền điện ba tháng.
Rồi mỗi nhà làm một bữa liên hoan, tháng 5 đi làm. Nhà nước quy định thế nào để vừa có tiền lại vừa vệ sinh, phòng được COVID, sốt xuất huyết, viêm gan B, ho lao, ỉa chảy.
Thế là hết dịch.