Nên bỏ ngay kỳ thi học sinh giỏi

-----

...nói cho công bằng thì những giáo viên luyện thi học sinh giỏi và học sinh đi thi học sinh giỏi, được giải là những người về cơ bản khá hơn mặt bằng chung và có tố chất. Nhiều học sinh cũng nhờ cuộc thi hsg này mà sau đó có thể có được thành công sau này khi vào học trường này trường kia...

Nhưng điều đáng tiếc nằm ở chỗ nó chỉ là một sân chơi rất hẹp cho một thiểu số trong khi giáo dục phổ thông phải dành cho đa số và từng học sinh (không để học sinh nào lại phía sau). Giáo viên giỏi không phải chỉ là người có học sinh đi thi được giải hay thi được giải do vài ông giám khảo chấm một hai tiết dạy được luyện đi luyện lại hay diễn đi diễn lại.

Giáo dục cần đến môi trường hợp tác hơn là cạnh tranh và nó cần tạo ra con người biết khoan dung, hợp tác hơn là người đua tranh khốc liệt để rồi sớm có đầu óc tự mãn, hẹp hòi.

Các công trình kì vĩ trên thế giới về cơ bản ra đời từ sự hợp tác của nhiều người là vì vậy. Người Việt Nam hợp tác kém có một phần là do khi đi học đã không được "tắm mình" trong không khí khoan dung và hợp tác.

Ngoài ra, cái này cũng quan trọng.

Khi thi học sinh giỏi, giáo viên giỏi cuộc thi đã không thể khảo sát và đúng ra là không thèm khảo sát những năng lực, phẩm chất quan trọng cấu thành nên mục tiêu giáo dục.

Đó là lý do tại sao như ở trong bài này người Mỹ coi trọng thể thao và người Nhật, người châu Âu cũng thế. Đơn giản vì thể thao thúc đẩy tạo ra nhiều thứ cần thiết cho tất cả các học sinh như tinh thần hợp tác, sự khoan dung, khát vọng cống hiến, sự khơi gợi cảm hứng liên kết lớn lao vượt qua định kiến...

Và trên hết nó không chống lại chính triết lý giáo dục hiện đại có trong các bộ luật về giáo dục mà trường học phải tuân thủ.

Ở ta Luật giáo dục khi là giáo dục con người phát triển toàn diện nhưng thực tế thì các trường đa số phạm luật khi phân ra môn chính, môn phụ và có cái nhìn méo mó về giáo dục nghệ thuật, thể thao, văn hóa và giáo dục con người như một nhân cách riêng biệt và toàn diện (toàn diện ở ta đôi khi được diễn giải là học sinh nào cũng phải giỏi...như nhau. Vì thế có trường trên 50% học sinh đạt học sinh giỏi thậm chí xuất sắc).

P.s. Đó là lý do sau các cuộc thi học sinh giỏi, giáo viên giỏi, những người được giải vẫn tiến bộ và thăng tiến, có được thành công. Tuy nhiên đó là cuộc chơi đầu tư nhiều mà thu lãi ít. Chúng ta không có các nhà khoa học xuất chúng, các nhà hoạt động xã hội vĩ đại, những công dân tuyệt vời, những nhà giáo dục đủ sức cải tạo xã hội...từ sau các cuộc thi đó. Đấy là điều đáng tiếc. Nếu có môi trường tốt hơn, tư duy tốt hơn những người có tố chất ở trên hoàn toàn có thể thăng hoa hơn nữa trong sự nghiệp của mình.