Ông hoàng văn chương mới? Will Smith ra mắt một cuốn Hồi ký

The Fresh Prince of Belles-Lettres*? Will Smith Has a Memoir.

Ông hoàng văn chương mới? Will Smith ra mắt một cuốn Hồi ký

Fourth of July weekend, 1996. America has gasped en masse watching aliens detonate the White House in the movie “Independence Day” and, at 3 a.m. in Los Angeles, the telephone of its young star, Will Smith, jangles him awake.

Vào kỳ nghỉ lễ Độc lập 4/7/1996, cả nước Mỹ há hốc miệng kinh ngạc khi xem cảnh người ngoài hành tinh làm nổ tung Nhà Trắng trong bộ phim “Independence Day” (“Ngày độc lập”) và, vào lúc 3 giờ sáng tại Los Angeles, điện thoại của Will Smith – ngôi sao trẻ thủ vai chính trong bộ phim đó – reo vang khiến anh choàng tỉnh.

It’s his domineering father, calling from Philadelphia to crow about the boffo box office receipts.

Đó là ông bố độc đoán của anh gọi từ Philadelphia để ba hoa về doanh thu phòng vé cực khủng.

“Remember I told you!

“Hãy nhớ lại điều ta đã nói với con!

There’s no such thing as luck,” this man he calls Daddio reminds him several times.

Chẳng có gì là may mắn hết”, người đàn ông mà anh gọi là Daddio [bố] nhắc cho anh nhớ không chỉ một lần.

Smith is baffled.

Smith chẳng hiểu đầu cua tai nheo gì.

Then Daddio, piling on affectionate profanity, concedes he was wrong about being the creator of your own destiny, about success being the result of preparation meeting opportunity and all that.

Thế rồi Daddio tuôn ra hàng đống những lời tục tằn thân mật để thừa nhận rằng ông đã sai khi nói rằng phải là người tạo ra số phận của chính mình, rằng thành công là kết quả của sự chuẩn bị đón đầu cơ hội và tất cả những điều tương tự.

His son, a rapper-turned-sitcom actor and now overnight matinee idol, is just the luckiest man he has ever met.

Con trai của ông, một rapper chuyển ngạch sang làm diễn viên phim sitcom [phim hài nhiều tập trên truyền hình] và giờ đây bỗng chốc trở thành thần tượng được nhiều người ngưỡng mộ, chính là con người may mắn nhất mà ông ta từng gặp.

Titled simply “Will,” with all of that word’s felicitous double entendres of iron and resolve, Smith’s autobiography is indeed a fairy tale of dazzling good fortune — albeit one told by a narrator who admits by the second chapter that he is unreliable, a lifelong embellisher for whom “the border between fantasy and reality has always been thin and transparent.”

Được đặt tựa đề đơn giản là “Will” [tên riêng của tác giả, còn có nghĩa ý chí], với tất cả ý nghĩa kép rất khéo của từ này là sắt đá và quyết tâm, cuốn tự truyện này của Smith quả thực là câu chuyện cổ tích về vận may đáng kinh ngạc –  mặc dù là câu chuyện mà người kể chuyện đã thừa nhận ngay ở chương hai rằng anh không đáng tin cậy, là người suốt đời thêm mắm thêm muối mà đối với anh "biên giới giữa thực và ảo luôn mỏng tang và trong suốt."

The book is also intermittently a call to self-actualization:

Cuốn sách đôi chỗ cũng là một lời kêu gọi hiện thực hóa mọi tiềm năng của bản thân:

Written with Mark Manson, a mega-selling personal-growth author himself prone to profanity, it’s sprinkled with homilies like

Được viết cùng với Mark Manson, một tác giả viết thể loại sách phát triển bản thân bán được hàng triệu bản, thiên về dùng ngôn từ thô tục, cuốn sách được reo rắc đầy những câu thuyết lý như

“Living is the journey from not knowing to knowing. From not understanding to understanding. From confusion to clarity.”

“Sống là hành trình từ không biết đến biết. Từ không hiểu đến hiểu. Từ hỗn độn đến rõ ràng”.

A Fresh Prince of all media, Smith has so many “angels” to thank along this “journey,” he directs readers to his Instagram account rather than kill more trees with lengthy acknowledgments.

Là một Ông hoàng Mới của mọi phương tiện truyền thông, Smith có rất nhiều “thiên thần che chở” để cảm ơn trong suốt “cuộc hành trình” này, anh hướng người đọc đến tài khoản Instagram của mình hơn là tốn nhiều giấy mực để nói những lời cảm ơn dài dòng.

It’s more like a wild ride than a journey, however, one whose most valuable insights are to be gleaned not on Instagram but in a pre-web world of suburban basements, cassette decks, network TV shows, fax machines, party lines and playing outside.

Tuy vậy, nó giống như một chuyến đi hoang hơn một cuộc hành trình, một chuyến đi mà những hiểu biết trực quan có giá trị nhất được lượm lặt không phải trên Instagram mà là trong thế giới trước-khi-có-mạng của những tầng hầm ngoại ô, máy chạy băng cassette, chương trình truyền hình miễn phí truyền thống, máy fax, đường điện thoại dùng chung và vui chơi bên ngoài.

During Smith’s childhood in the Wynnefield neighborhood of West Philadelphia, Daddio was a hard-drinking self-employed refrigeration engineer of militaristic discipline but erratic temper.

Thời Smith còn thơ ấu sống tại khu Wynnefield ở Tây Philadelphia, Daddio là một kỹ sư điện lạnh làm việc tự do, uống như hũ chìm, kỷ luật kiểu quân phiệt song tính khí thất thường.

He once struck Smith’s mother, known as Mom-Mom — an office and then school administrator of her own considerable mettle — so hard she spit blood.

Ông ta đã có lần đánh mẹ Smith, bà được gọi là Mom-Mom – một nhân viên hành chính văn phòng và sau đó là nhân viên hành chính một trường học, rất có khí phách – nặng tay đến nỗi bà thổ máu.

Witnessing this at age 9, Will determined heartbreakingly that he was a “coward” for not intervening — a self-characterization that echoes throughout this story and, he theorizes later, drove him to compensate by powering through fear.

Chứng kiến điều này khi mới 9 tuổi, Will đau đớn xác quyết rằng anh là "đồ hèn nhát" vì không can thiệp – sự tự miêu tả tính cách bản thân đó lặp lại trong suốt câu chuyện này và, theo thuyết của chính anh sau này, đã đẩy anh đến chỗ bù lại bằng cách làm cho mình mạnh mẽ lên từ nỗi sợ.

(For his 50th birthday, he bungee-jumped backward out of a helicopter above the Grand Canyon.)

(Vào sinh nhật lần thứ 50 của mình, anh đã nhảy bungee từ một chiếc trực thăng bay phía trên Grand Canyon.)

Smith developed a work ethic bagging ice and laying bricks for the family business, but he felt safest when Daddio, a frustrated photography buff, was making home movies.

Smith ngày càng tỏ rõ cái đức siêng năng công việc khi đóng túi đá lạnh và xếp đặt gạch xây cho công việc kinh doanh của gia đình, nhưng anh thấy tuyệt nhất khi Daddio, một người hâm mộ nhiếp ảnh bất đắc chí, đang làm phim tại nhà.

The camera had no sound and so the little boy learned to ham it up, forever bursting into frame.

Chiếc máy quay không có âm thanh và vì vậy cậu bé học cách biểu cảm nhí nhố, luôn bất ngờ nhảy xổ vào khuôn hình.

“I invented photobombing,” he writes.

“Tôi đã phát minh ra cách bỏ bom những bức ảnh”, anh viết.

Years later, when his old man is confined to a wheelchair with heart disease, Smith confesses he contemplated pushing him down a staircase, like Richard Widmark’s character in the film noir “Kiss of Death”:

Nhiều năm sau, khi ông già anh phải dính chặt vào xe lăn vì bệnh tim, Smith thú nhận rằng anh từng ủ mưu đẩy ông xuống cầu thang, như nhân vật của Richard Widmark trong bộ phim đen trắng “Kiss of Death“ (“Nụ hôn tử thần”):

“My 911 call would be Academy Award level.”

“Cuộc gọi 911 của tôi sẽ ở cấp độ Giải thưởng Oscar.”

It’s a rare flash of darkness from a guy whose psychological adaptations were affability and popularity, the desire to make sure everyone around him was having a good time.

Đó là vùng tối hiếm hoi vụt hiện ở một anh chàng có khả năng thích ứng tâm lý rất hòa nhã và được mọi người yêu mến, thiết tha mong muốn làm mọi thứ để biết chắc mọi người xung quanh anh đều vui vẻ hài lòng.

In the rap world where he made his name, those traits weren’t always appreciated, and Smith’s reputation for being “soft” and “bubble gum” still rankles.

Trong giới nhạc rap nơi anh làm nên tên tuổi của mình, những nết đó không phải lúc nào cũng được đánh giá đúng và tiếng tăm của Smith về tính “ủy mị” và “nhạt nhẽo” vẫn còn day dứt lắm.

He encountered his share of violence outside as well as inside the home, solidly middle-class though it was.

Anh gặp quá đủ bạo lực bên ngoài cũng như bên trong gia đình, mặc dù đó chắc chắn là gia đình tầng lớp trung lưu.

In one early meeting with an annoyed television executive, he and his entourage were so sure a brawl was about to break out that his manager lifted a five-pound snow globe in anticipatory self-defense.

Trong một cuộc họp thời kỳ đầu với một giám đốc điều hành truyền hình khó chịu, anh và đoàn tùy tùng của mình tin chắc một cuộc ẩu đả sắp nổ ra đến nỗi người quản lý của anh đã nâng một quả cầu tuyết [lưu niệm] nặng 2,3kg lên để phòng thủ.

He tells of learning to appeal to white sensibilities at the Catholic school he attended, until his parents withdrew him after a racist incident at the football awards banquet; and of getting into what Mom-Mom calls “hippity-hopping” at Overbrook High, which was predominantly Black.

Anh kể về việc học cách khêu gợi tính đa cảm của người da trắng tại ngôi trường Công giáo mà anh theo học, cho đến khi cha mẹ anh rút anh khỏi đó sau một sự cố phân biệt chủng tộc tại bữa tiệc trao giải bóng bầu dục; và tham gia vào cái mà Mom-Mom gọi là "hippity-hoping" [nhảy hip-hop] tại trường Overbrook High, nơi đa phần là học sinh da đen.

Smith’s collaboration with Jeffrey Allen Townes, a.k.a. DJ Jazzy Jeff, a nerdy kid from another neighborhood who survived non-Hodgkin’s lymphoma, was so successful, with a hit song before graduation, that Smith decided against college.

Sự hợp tác của Smith với Jeffrey Allen Townes hay còn gọi là DJ Jazzy Jeff, một cậu bé mọt sách ở một khu phố khác sống sót sau căn bệnh ung thư hạch không Hodgkin, đã rất thành công với một bài hát nổi tiếng trước khi tốt nghiệp đến nỗi Smith quyết định không học đại học.

“We were seeking our sound,” he writes of their intense early partnership, “but we found ourselves.”

“Chúng tôi đang tìm kiếm âm thanh của chúng tôi,” anh viết về mối quan hệ hợp tác ban đầu rất mãnh liệt của họ, “nhưng chúng tôi đã tìm thấy chính mình”.

Scenes from tours with Public Enemy and 2 Live Crew are amazing 3-D postcards from the rosy dawn of the genre, including friction with local law enforcement in the South, onstage fellatio and the nightly “hanging” of a stuntman in a Ku Klux Klan hood.

Những phân cảnh từ các chuyến lưu diễn với các nhóm hip-hop Public Enemy và 2 Live Crew là những tấm bưu thiếp 3-D đẹp đến kinh ngạc từ buổi bình minh rạng rỡ của thể loại này, bao gồm cả sự va chạm với lực lượng thực thi pháp luật địa phương ở miền Nam, cảnh kích dục trên sân khấu và cảnh đêm đêm “treo cổ” một diễn viên đóng thế trong chiếc mũ trùm của hội kín Ku Klux Klan.

Smith squandered his earnings and neglected to pay taxes, only to get a lucky second break from Quincy Jones, his Obi Wan Kenobi, to star with Townes on a custom-built sitcom, “The Fresh Prince of Bel-Air.”

Smith đã vung phí khoản tiền anh kiếm được và chẳng để ý gì đến việc đóng thuế, chỉ để có được cơ may thứ hai từ Quincy Jones, vị sư phụ Obi Wan Kenobi của anh, được đóng vai chính cùng Townes trong "The Fresh Prince of Bel-Air" (“Ông hoàng mới ở Bel-Air”), một bộ phim sitcom được làm theo đơn đặt hàng.

Though Smith claims he didn’t read a book cover to cover until he was “well into” his 20s, he has the literary aplomb (thanks partly to Mom-Mom) and the trust in his manager’s discernment to turn down $10 million for an early project called “8 Heads in a Duffel Bag,” choosing instead Paul Poitier in John Guare’s “Six Degrees of Separation” for $300,000.

Mặc dù Smith tuyên bố rằng anh chưa từng đọc một cuốn sách nào từ đầu đến cuối cho đến khi anh “quá tuổi 20”, anh có sự đĩnh đạc về mặt văn chương (một phần là nhờ Mom-Mom) và lòng tin vào sự sáng suốt của người quản lý của mình để từ chối 10 triệu USD cho một dự án phim thời kỳ đầu có tên là “8 Heads in a Duffel Bag” (“8 thủ cấp trong chiếc túi vải bạt”), thay vào đó anh chọn vai Paul Poitier trong “Six Degrees of Separation” (“Sáu độ cách biệt”) của John Guare với cát-xê 300.000 USD.

Eventually he gorges on magical realism and mythology, falling in love with Paulo Coelho’s “The Alchemist” and Joseph Campbell’s “The Hero With a Thousand Faces.”

Rốt cuộc, anh ngấu nghiến chủ nghĩa hiện thực huyền ảo và thần thoại, phải lòng cuốn “The Alchemist” (“Nhà giả kim”) của Paulo Coelho và cuốn “The Hero With a Thousand Faces” (“Anh hùng ngàn khuôn mặt”) của Joseph Campbell.

Smith’s own hero’s quest, at first, is for more money (“sucking all the cash out of the weekend”), more fame, more global records, a house as palatial as the one he saw growing up on “Dallas” — no matter that his second wife, the formidable Jada Pinkett, doesn’t want to arrive at breakfast on a stallion the way Sue Ellen Ewing did.

Ban đầu, mục đích tìm kiếm của nhân vật anh hùng của Smith là để có nhiều tiền hơn (“hút sạch tiền từ kỳ nghỉ cuối tuần”), nổi tiếng hơn, nhiều kỷ lục toàn cầu hơn, một ngôi nhà nguy nga tráng lệ như ngôi nhà mà anh đã thấy hiện lên trên phim “Dallas” – bất chấp việc người vợ thứ hai của anh là nàng Jada Pinkett đáng nể không muốn cưỡi một con ngựa giống đến ăn sáng theo cái cách Sue Ellen Ewing đã đến.

As the book progresses, and Smith’s celebrity becomes more stratospheric and snow globe-like, the air grows thinner; he starts to gasp for breath and turns inward.

Khi cuốn sách tiến triển, và danh tiếng của Smith cao ngất trời mây và giống như quả cầu tuyết, bầu không khí trở nên loãng hơn; anh bắt đầu thở hổn hển và hướng vào nội tâm.

“Am I an addict?” he wonders during a period of introspection that includes meditation, a trip to Trinidad, the therapeutic identification of a persona called Uncle Fluffy and over a dozen ayahuasca ceremonies.

"Tôi có phải con nghiện không?" anh băn khoăn trong suốt quá trình tự xem xét nội tâm bao gồm thiền định, một chuyến đi đến Trinidad, việc đồng hóa thông qua trị liệu với một nhân cách được gọi là Uncle Fluffy (ông chú phù phiếm) và hơn một tá nghi lễ ayahuasca [của thổ dân ở lưu vực Amazon].

He’s not hooked on drugs, or drink, or “sex like some ghetto hyena.”

Anh không nghiện ma túy, rượu chè hay “tình dục như một số kẻ man rợ ở khu ổ chuột”.

Smith is a workaholic, and a win-aholic, those most virtuous and therefore invisible of vices.

Smith là người nghiện công việc và nghiện chiến thắng, đó là những ưu điểm xuất sắc nhất về mặt đạo đức mà cũng chính vì thế lại là những nhược điểm vô hình.

Writing a book that will probably blow up the charts, and publicizing it, may not be good for his recovery.

Viết một cuốn sách chắc hẳn sẽ làm nổ tung bảng xếp hạng và công bố nó có thể không giúp ích gì cho quá trình phục hồi [từ những chứng nghiện đó] của anh.

But one day at a time.

Song việc đến đâu hay đến đó thôi.