MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐÀNG TRONG VÀ ĐÀNG NGOÀI THỜI TRỊNH NGUYỄN PHÂN TRANH

Trước tiên, cần kể sơ lược lại quá trình hình thành lãnh thổ Đàng Trong. Nguyễn Hoàng xin được vào làm trấn thủ xứ Thuận Hóa, theo lời khuyên của trạng Trình "Hoành Sơn nhất đái. Vạn đại dung thân." Như vậy có nghĩa là đất Thuận Hóa là của nhà Lê. Tuy nhiên, con cháu của Nguyễn Hoàng có ý ly khai khỏi nhà Lê, bỏ nộp thuế, tự truyền ngôi chúa, tự định luật lệ...tóm lại là hoàn toàn độc lập khỏi Đàng Ngoài. Chính vì thế nên chúa Trịnh đã tấn công chúa Nguyễn nhiều lần bất phân thắng bại. Hai bên đều lấy danh nghĩa phù Lê diệt Trịnh/Nguyễn. Cuối cùng phải đình chiến, lấy sông Gianh làm giới tuyến.

Chúa Nguyễn yên được mặt Bắc thì mở rộng lãnh thổ vào Nam, định hình được lãnh thổ gần giống với miền Nam ngày nay. Tức là lãnh thổ lớn lên gấp nhiều lần, có lẽ khoảng 3-4 lần. Như vậy, nếu nói lãnh thổ từ Nam Thuận Hóa (từ đèo Hải Vân) vào đến Cà Mau là của nhà Lê thì rất chướng tai, thực tế đó là đất "khai hoang" hay xâm lược của chúa Nguyễn. Có thể nói lãnh thổ Đàng Trong là độc lập với Đàng Ngoài là như vậy, vì phần đất gốc là quá nhỏ so với phần khai hoang.

Chúa Nguyễn Phúc Chu đã từng xin nhà Thanh phong vương để độc lập hoàn toàn, nhưng nhà Thanh không chấp nhận. Sau khi chúa Trịnh xưng vương thì chúa Nguyễn cũng tự xưng vương, tự đúc ấn.

Đất Đàng Trong mà chúa Trịnh và vua Lê coi là của mình là chỉ có đất Thuận Hóa và Quảng Nam. Bằng chứng là khi Trịnh Sâm đánh Đàng Trong để diệt chúa Nguyễn thì chỉ đánh chiếm được Phú Xuân là dừng lại, do các quan can gián, coi đất nhà Lê chỉ tới đó. Phần còn lại chúa Trịnh để Tây Sơn đánh nốt.

Nguyễn Nhạc sau khi chiếm được Đàng Trong, thì không muốn đánh ra Bắc, chỉ Nguyễn Huệ được Nguyễn Hữu Chỉnh xúi thì mới đánh tiếp. Sau khi đánh được rồi thì Nguyễn Nhạc ra Thăng Long để gọi em về, với lý do Bắc Hà là đất của nhà Lê, không nên xâm phạm.

Nguyễn Nhạc ở Thăng Long thì "thiết triều" ở nơi đóng trại, cho vua Lê ngồi 1 bên, Nguyễn Huệ 1 bên, mình ngồi giữa (đấy là lấn át vua, coi vua Lê chỉ ngang NH). Nguyễn Nhạc nói rằng: “Vì họ Trịnh hiếp chế, cho nên chúng tôi ra giúp nhà vua; nếu bằng đất nước họ Trịnh thì một tấc cũng không để lại, nhưng mà của nhà Lê thì một tấc cũng không dám lấy. Xin mong nhà vua gắng sức làm việc, giữ yên cõi đất, để đời đời giao hiếu với nhau, ấy là cái phúc của HAI NƯỚC đấy”.

Như vậy vua Tây Sơn cũng đã xác định 2 Đàng là 2 nước rồi.

Khi anh em Tây Sơn rút quân, Lê Chiêu Thống có cắt đất Nghệ An, giáp Đàng Trong, để trả cho Tây Sơn công đánh Trịnh. Nếu là 1 nước sao lại phải cắt đất tặng nhau?

Có người cho rằng, người Việt đi mở cõi, nên đất đó là của Đại Việt! Việc mở cõi là do chúa Nguyễn, nhưng không phải hoàn toàn do dân Việt, còn do cả dân...Tàu! Vậy người Hoa cũng nhận đất miền Nam thuộc về TQ thì sao?

Vua Lê Chiêu Thống mà không coi Tây Sơn là giặc thì việc gì phải bỏ Thăng Long mà chạy theo Nguyễn Hữu Chỉnh? Hoặc lúc Chỉnh chết rồi sao không về Thăng Long mà tiếp tục làm vua? Vua sợ giặc thôi chứ sợ gì người giúp mình?! Hỏi tức là trả lời.

Theo mình thì 2 Đàng lúc đó giống hệt thời Tam quốc thôi. Chỉ là 1 nước trên lý thuyết. Nhưng khác thời Tam quốc ở chỗ đất 3 nước đó gốc gác đều của nhà Hán, còn đất Đàng Trong nhà Lê chỉ có tới Thuận Hóa, rất nhỏ. Về bản chất thì 2 Đàng đã độc lập rồi.

Đây mình chỉ viết 1 thực tế lịch sử, 100% đều theo sách sử. Sách chính thống lúc đó là cuốn ĐV SK tục biên do quốc sử quán nhà Lê viết. Đừng có vu cho mình chia tách đất nước. Mình chỉ viết sự thật bị che giấu thôi.

P/S: Lê Thánh Tông đã sáp nhập vùng đất của Chiêm Thành này là Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định vào Đại Việt. Nhưng vùng đó trước khi Nguyễn Hoàng vào trấn thủ thì rất hoang vu, ít người ở. Chúa Nguyễn bắt đầu lấn từ Phú Yên vào đến Cà Mau.