Tự lấy làm khoan khoái

-----

Đức Khổng Tử đi chơi núi Thái Sơn gặp ông Vinh Khải Kỳ ngao du ở ngoài đồng, mặc áo cừu thắt lưng dây, tay gẩy đàn cầm, vừa đi vừa hát.

Đức Khổng Tử hỏi: 

- Tiên sinh làm thế nào mà thường vui vẻ thế?

Ông Vinh Khải Kỳ nói: 

- Giời sinh muôn vật, loài người quý nhất, mà ta được làm người, đó là một điều đáng vui. Trong loài người, đàn ông quý hơn đàn bà, mà ta được làm đàn ông, đó là hai điều đáng vui. Người ta sinh ra có người đui què, có người non yểu, mà ta hoàn toàn khoẻ mạnh, nay đã chín mươi tuổi, thế là ba điều đáng vui... Còn cái nghèo là sự thường của thế gian, cái chết là sự hết của đời người. Ta nay xử cảnh thường, đợi lúc chết, thì còn gì là lo buồn?

Đức Khổng Tử nói: 

- Phải lắm! Tiên sinh thế là biết cách tự làm cho khoan khoái mà hưởng sự vui vẻ ở đời.

Lời bàn:

Cái sung sướng ở đời thực không biết lấy gì mà đo lường, không biết ở đâu mà tìm được. Ông vua sang giàu nhất bậc, mà không biết sướng, người chăn dê, cái áo lót mình không có, mà lấy làm sung sướng, cũng như Vinh Khải Kỳ đây chỉ được làm người, sinh làm đàn ông, không ốm đau tàn tật, cũng đủ lấy làm sung sướng. Thế mới hay cái sướng không ở đâu xa, mà ở ngay trong mình, không ở sự giàu sang, mà ở trong tâm yên vui, hễ biết sung sướng thì được sung sướng, biết thoả cái số phận mình. Nói tóm một điều, biết "tri túc" ấy là sung sướng đó. Chớ những kẻ tham lam không chừng, mê man quá độ, thì bao giờ biết sướng thân được!

Bài trước: Cái đỉnh