Bằng cách sử dụng tia laser, các nhà khảo cổ lập bản đồ tàn tích của các thành phố cổ rộng lớn ở Amazon.

-----

The Amazon valley (thung lũng) looked like so many others, with a muddy river (dòng sông bùn) snaking through dense forest (khu rừng rậm rạp), except that this one had earthen mounds rising  (ụ đất nhô, gò đất mọc lên) at clear right angles and ditches (mương) carving (khắc) long straight lines through the soil (đất).

In this rainforest, archaeologists (nhà khảo cổ) say, lay the bones of sprawling ancient cities (dấu vết của những thành phố cổ rộng lớn): earthworks (công trình đất từng) that were once roads, canals (kênh), plazas (quảng trường) and platforms for homes where thousands of people had lived for centuries, long before Europeans ever tried to chart (lập bản đồ) South America.

The cluster of interconnected cities (cụm các thành phố kết nối với nhau) was only recently mapped in the Upano Valley of eastern Ecuador, a research team reported this month in the journal Science, working off decades (hàng thập kỉ) of research and laser-mapping technology that has helped to revolutionize (cách mạng hóa) archaeology.

With the technology, called lidar, researchers were able to pierce (khoan, xuyên qua) the forest cover and map the ground below it, documenting (ghi lại) five major settlements (khu định cư) and 10 secondary sites (địa điểm phụ) across more than 115 square miles.

source: nytimes,