Tìm hiểu về AI (Trí tuệ nhân tạo): Các kiến thức và khái niệm thông thường

Trí tuệ nhân tạo (AI) là thuật ngữ dùng để mô tả những cỗ máy có thể thực hiện các nhiệm vụ thường đòi hỏi trí thông minh của con người, ví dụ như nhận biết qua hình ảnh, giọng nói, ra quyết định và dịch thuật.

Giới nghiên cứu về AI chia AI làm 3 loại chính: AI hạn hẹp hay còn gọi là AI yếu (Narrow AI or Weak AI); AI phổ quát hay AI mạnh (General AI or Strong AI); và AI siêu cấp (Super AI). Để AI hoạt động được thì việc đầu tiên, bắt buộc phải có là hệ thống siêu máy tính cực mạnh để tổng hợp, xử lý dữ liệu và tạo ra AI.

AI hạn hẹp hay còn gọi là AI yếu:

Loại AI này được thiết kế để thực hiện một nhiệm vụ cụ thể hoặc hạn chế. Đây là loại AI tương đối phổ biến và được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng như nhận dạng khuôn mặt, giọng nói, hình ảnh, dùng soạn thảo văn bản, gợi ý các đề xuất/giải pháp...

AI hạn hẹp hoạt động bằng cách sử dụng thuật toán học máy, được huấn luyện trên siêu máy tính trên cơ sở một lượng lớn dữ liệu để xác định các mẫu và đưa ra dự đoán. AI hẹp chỉ được giao thực hiện các nhiệm vụ cụ thể, không có khả năng khái quát hóa ngoài các nhiệm vụ mà nó được lập trình. Ưu điểm chính của AI hạn hẹp là khả năng thực hiện nhiệm vụ nhanh hơn và chính xác hơn con người. Ví dụ: hệ thống nhận dạng khuôn mặt có thể quét hàng nghìn, hàng vạn khuôn mặt trong vài giây và nhận dạng khá chính xác từng cá nhân. Tương tự, hệ thống nhận dạng giọng nói có thể phiên âm, thực hiện mệnh lệnh qua giọng nói với độ chính xác cao,

AI phổ quát hay AI mạnh

Loại AI này được thiết kế để thực hiện bất kỳ nhiệm vụ trí tuệ nào mà con người có thể làm. AI mạnh có thể suy luận, học hỏi và hiểu các khái niệm phức tạp. Mục tiêu của AI phổ quát là tạo ra một cỗ máy có thể suy nghĩ và học hỏi giống như con người. AI phổ quát có khả năng hiểu ngôn ngữ, giải quyết vấn đề, đưa ra quyết định và thậm chí còn biết cách thể hiện cảm xúc. Sau khi được huấn luyện, AI phổ quát có thể thực hiện bất kỳ nhiệm vụ trí tuệ nào mà con người có thể làm, trong đó có những nhiệm vụ đòi hỏi sự sáng tạo, đồng cảm và trực giác.

Một số ví dụ về AI phổ quát như:

- AlphaGo: Một chương trình máy tính do DeepMind của Google phát triển có khả năng chơi trò chơi cờ vây ở cấp độ chuyên nghiệp.

- Siri: Trợ lý cá nhân được hỗ trợ bởi AI do Apple phát triển có thể trả lời các câu hỏi, đưa ra đề xuất và thực hiện các tác vụ như gửi tin nhắn. Đây là chức năng mà những người sử dụng iPhone cần biết.

- ChatGPT: Mô hình ngôn ngữ của ứng dụng này thông qua các chatbot có thể giúp người sử dụng trả lời các câu hỏi và hỗ trợ họ thực hiện các công việc như soạn email, viết bài luận, tạo hình ảnh, thực hiện các video ngắn, vẽ tranh nghệ thuật, sáng tác âm nhạc, thậm chí cả viết code phần mềm.

AI Siêu cấp

AI siêu cấp dùng để chỉ AI có khả năng vượt trội trí thông minh của con người trong mọi lĩnh vực. Đó là một dạng AI giả định vẫn chưa thể đạt được. Theo tiên đoán của nhà tương lai học Ray Kurtweil, đến năm 2029 Trí tuệ nhân tạo sẽ vượt trí tuệ của con người, và đến năm 2049 sẽ xuất hiện "điểm kỳ dị" (Singularity) trong đó con người không còn khả năng kiểm soát được trí tuệ nhân tạo nữa.

Theo dự báo, AI siêu cấp sẽ có khả năng giải quyết các vấn đề phức tạp vượt quá khả năng của con người và có thể học hỏi và thích nghi với tốc độ vượt xa trí thông minh của con người. Sự phát triển của AI siêu cấp là mục tiêu cuối cùng của nghiên cứu AI. AI siêu cấp có khả năng thực hiện bất kỳ nhiệm vụ nào mà con người có thể làm, thậm chí còn làm tốt hơn gấp nhiều lần. AI siêu cấp có khả năng giải quyết một số vấn đề cấp bách nhất của thế giới, như biến đổi khí hậu, phát triển các loại thuốc có khả năng chữa tất cả các loại bệnh tật và kéo dài tuổi thọ,

Ví dụ về Siêu AI có thể xem trong phim trong loạt phim "Kẻ hủy diệt" (Terminator). Skynet là một hệ thống AI ban đầu được thiết kế cho mục đích phòng thủ nhằm đạt được khả năng tự nhận thức và bắt đầu coi loài người là một mối đe dọa. Skynet cuối cùng phát động một cuộc tấn công hạt nhân, dẫn đến cuộc chiến giữa con người và máy móc.

Tương lai của AI được mô tả qua Skynet trong "Kẻ hủy diệt" là một tương lai đen tối, nơi AI trở nên độc ác và tìm cách tiêu diệt loài người. Skynet phát triển các thiết bị đầu cuối Robot tiên tiến để săn lùng và loại bỏ sự kháng cự của con người. Bộ phim này làm dấy lên mối lo ngại về những rủi ro tiềm ẩn của các hệ thống AI phát triển ngoài tầm kiểm soát của con người và quay lưng lại với người tạo ra chúng. Bộ phim nhấn mạnh những nguy cơ tiềm ẩn của việc tạo ra các hệ thống AI tự trị mà không có biện pháp bảo vệ đầy đủ.

Loạt phim "Kẻ hủy diệt" đóng vai trò như một câu chuyện cảnh báo về những hậu quả tiềm tàng của việc hệ thống AI có được khả năng tự nhận thức và đưa ra các quyết định tự động đe dọa sự tồn tại của loài người. Mặc dù Skynet trong "Kẻ hủy diệt" là hư cấu nhưng nó phản ánh nỗi sợ hãi về mối đe dọa hiện hữu do hệ thống AI có khả năng vượt qua và chế ngự con người gây ra. Series phim này thúc đẩy các cuộc thảo luận về những cân nhắc về mặt đạo đức cũng như nhu cầu phát triển và triển khai có trách nhiệm các công nghệ AI.

share from Facebook Hoang Anh Tuan,