video
Thư viện
Tài trợ
Những bài học thương mại quốc tế từ ngựa vằn
05 Jul, 2024
Hiếm khi có thể lồng ghép ngựa vằn vào một bài viết về thuế quan thương mại, nhưng trong bối cảnh của một cuộc chiến thương mại về xe điện, với cuộc bầu cử Mỹ, nền kinh tế Trung Quốc và khí hậu toàn cầu đang bị đe dọa, hãy thử xem. Chính quyền Biden đang áp thuế nặng lên hàng hóa Trung Quốc, đặc biệt là xe điện.
Tác Động Trung Hạn
Trong trung hạn, tác động sẽ là chặn các xe điện giá rẻ không vào được thị trường Mỹ, điều này không tốt cho hành tinh, không tốt cho người tiêu dùng Mỹ, và tuyệt vời cho bất kỳ ai khác muốn sản xuất hoặc bán xe điện tại Mỹ.
Tầm Nhìn Dài Hạn
Nhưng về lâu dài? Mục tiêu dài hạn là cố gắng thay đổi cơ cấu nền kinh tế Mỹ hướng đến sản xuất các công nghệ xanh như tấm pin mặt trời, pin và xe điện. Điều đó có thể hiệu quả không? Đây là lúc chúng ta cần đến ngựa vằn.
Mô Hình Savannah Đơn Giản
Hãy xem xét mô hình đơn giản của một thảo nguyên. Cỏ mọc dưới ánh mặt trời. Ngựa vằn ăn cỏ. Sư tử ăn ngựa vằn. Và vì mô hình sẽ không hoàn chỉnh nếu thiếu một thuật ngữ kỹ thuật, hãy giới thiệu một thuật ngữ: **mức độ dinh dưỡng** (trophic level). Mức độ dinh dưỡng của mặt trời là 0. Cỏ có mức độ dinh dưỡng là 1, ngựa vằn là 2 và sư tử có mức độ dinh dưỡng là 3.
Tất nhiên, mọi thứ sẽ phức tạp hơn. Lợn rừng ăn thực vật, nhưng chúng cũng có thể ăn xác ngựa vằn hoặc thậm chí xác sư tử. Vì vậy, một con lợn rừng có thể có mức độ dinh dưỡng là 2,1 chẳng hạn. Tất cả những điều này là những điều hữu ích để nghĩ đến nếu bạn đang mô hình hóa hệ sinh thái của thảo nguyên. Cũng hữu ích nếu bạn đang nghĩ về cấu trúc của một nền kinh tế.
Mức Độ Dinh Dưỡng Trong Kinh Tế
Hai nhà khoa học về sự phức tạp, James McNerney và Doyne Farmer, đề xuất tìm kiếm các phép tương tự với mức độ dinh dưỡng trong nền kinh tế. Không phải là nền kinh tế có chuỗi thức ăn hoặc kẻ săn mồi đỉnh cao. Nhưng các nền kinh tế có rất nhiều ngành công nghiệp phụ thuộc lẫn nhau, và toán học của mức độ dinh dưỡng cung cấp một cách tiếp cận hứa hẹn để phân tích chúng.
Trong bối cảnh kinh tế, hãy định nghĩa mức độ dinh dưỡng là 0 đối với cá nhân. Một ngành công nghiệp sản xuất widget chỉ sử dụng lao động con người có mức độ dinh dưỡng là 1. Một ngành công nghiệp sản xuất sprocket sử dụng tỷ lệ 50:50 giữa công nhân và widget có mức độ dinh dưỡng là 1,5, và cứ thế. Số liên kết trong chuỗi cung ứng của một ngành càng nhiều, mức độ dinh dưỡng của ngành đó càng cao. Điều này có nghĩa là các ngành có mức độ dinh dưỡng cao hơn là phức tạp hơn? Không hơn gì sư tử phức tạp hơn ngựa vằn. Nhưng mức độ dinh dưỡng có quan trọng.
McNerney, Farmer và đồng nghiệp sử dụng dữ liệu từ Cơ sở dữ liệu Đầu vào-Đầu ra Thế giới (World Input-Output Database) để tính toán mức độ dinh dưỡng của các ngành công nghiệp khác nhau ở Mỹ, Trung Quốc và các nước khác. Họ phát hiện ra rằng nền kinh tế Trung Quốc đầy rẫy các ngành công nghiệp có mức độ dinh dưỡng cao hơn 4, trong khi mức độ dinh dưỡng cao nhất của một ngành công nghiệp lớn của Mỹ là chế biến thực phẩm, chỉ hơn 3,5. Nhiều ngành công nghiệp lớn ở Mỹ, bao gồm y tế, bán lẻ và quốc phòng, có mức độ dinh dưỡng thấp khoảng 2. Các mức độ dinh dưỡng không cố định. Nông nghiệp Mỹ có mức độ cơ giới hóa cao và có mức độ dinh dưỡng trên 3, trong khi nông nghiệp Trung Quốc là một hoạt động lao động cường độ cao với mức độ dinh dưỡng dưới 2,5.
Định Hướng Chính Sách
Các nhà hoạch định chính sách ở Mỹ nói rằng họ muốn bảo vệ việc làm trong lĩnh vực sản xuất của Mỹ khỏi sự cạnh tranh của Trung Quốc. Có một số lý do an ninh hợp lý, và một số lý do không hợp lý, nhưng đây cũng là một nỗ lực để nâng mức độ dinh dưỡng của nền kinh tế Mỹ. Điều đó có đáng mong muốn không? Dù mức độ dinh dưỡng thấp, công dân điển hình của Mỹ vẫn có mức sống cao hơn nhiều so với những người ở Trung Quốc. Nhưng, như Farmer giải thích trong cuốn sách mới của mình "Making Sense of Chaos", có một lợi thế cho các ngành có mức độ dinh dưỡng cao. Chúng có xu hướng trở nên hiệu quả hơn nhanh hơn.
Lợi Ích Của Mức Độ Dinh Dưỡng Cao
Lý do đơn giản, gần như cơ học: một ngành không có nhà cung cấp chỉ có một nguồn cải tiến công nghệ có thể, là chính nó. Một ngành có chuỗi cung ứng sâu rộng sẽ có lợi khi bất kỳ công ty nào trong chuỗi đó cải tiến. McNerney phát hiện ra rằng, đối với một ngành điển hình, khoảng 2/3 cải tiến công nghệ đến từ các nhà cung cấp và chỉ 1/3 được thực hiện nội bộ.
Lý thuyết đơn giản này đưa ra một số giả định có thể sai, nhưng khi McNerney, Farmer và đồng nghiệp xem xét dữ liệu, họ thấy rằng bằng chứng phù hợp với lý thuyết. Các nền kinh tế có mức độ dinh dưỡng cao hơn đổi mới nhiều hơn và có xu hướng phát triển nhanh hơn. Lý thuyết cũng giải thích niềm tin mơ hồ, nhưng được chấp nhận rộng rãi, rằng có điều gì đó đặc biệt về ngành sản xuất. Điều đặc biệt là sản xuất thường có mức độ dinh dưỡng cao.
Tác Động Của Thuế Quan
Nhiều cử tri sẽ hoan nghênh các thuế quan mới của Mỹ đối với Trung Quốc. Có nên như vậy không? Farmer nói rằng “một chính sách công nghiệp hỗ trợ các ngành có chuỗi cung ứng sâu, nâng mức độ dinh dưỡng của nền kinh tế, sẽ dẫn đến tăng trưởng GDP nhanh hơn và tăng năng suất mạnh hơn”.
Điều đó để ngỏ câu hỏi liệu thuế quan có phải là cách đúng để nuôi dưỡng các ngành công nghiệp như vậy hay không. Hàng thập kỷ dẫn dụ về việc bảo vệ các “ngành công nghiệp non trẻ” đã cố che giấu thực tế rằng thuế quan thường bảo vệ các ngành cũ, đang suy tàn hơn là các ngành trẻ, đang phát triển. Những thuế quan mới này, ngược lại, đang bảo vệ các ngành thị trường trẻ, đang phát triển nhanh. Vì vậy, có lẽ lần này mọi thứ sẽ khác.
Tôi thực sự muốn tin rằng các thuế quan sẽ là bàn đạp cho sự cạnh tranh lành mạnh toàn cầu để tạo ra các công nghệ không phát thải. Nhưng ngay cả các nhà kinh tế cũng đôi khi dễ bị cuốn theo suy nghĩ lạc quan. Có lẽ tôi đã bị cuốn theo sự lãng mạn của thảo nguyên.
shared via undercover economist / tim harford,
Tags: economics
Post a Comment