video
Thư viện
Tài trợ
Không sợ thiếu chỉ sợ không công bằng
21 Nov, 2025
 |
| photo courtesy: sergey kotenev, |
Mình rất thường được nghe khi lãnh đạo huấn dụ và nhiều người lấy làm tâm đắc câu này của Hồ Chủ Tịch. Trong thu nhập, chiến lợi phẩm, thành quả cách mạng, lợi ích thì vấn đề phân phối là cực kỳ quan trọng. Chia nhầm một chút là oán cả đời, nhẹ là phật ý, nặng thì không thèm nhìn mặt nhau luôn.
Mình cứ buồn cười mãi là không có ai dám quay lại hỏi ông Cụ: "thưa Bác, thế nào là chia công bằng?" Một vĩ nhân như Người hẳn sẽ có giải đáp. Nhưng tôi mường tượng một chính khách lão luyện từng bị giam trong nhà tù thực dân, bị Quốc tế Cộng sản nghi kỵ và đàn em trở mặt, sẽ nói: "Chia thế nào là việc của các chú!"
Cái khốn khổ nhất của bọn thi hành là cụ thể hóa nghị quyết, cương lĩnh hay chiến lược của lãnh đạo. Hay nói cách khác vẽ (vời) cái gọi là "tầm nhìn" (vision) là tương đối dễ, hay ít nhất cũng không thể khó bằng việc "hiện thực hóa" (actualize) ý đồ ấy.
Tôi sẽ không đi sâu phân tích khái niệm công bằng vì nó quá phức tạp chứ không đơn giản, mang tính triết học sâu sắc. Chỉ cần bạn thử suy nghĩ việc chia thịt cho nhà đông con thì rõ, bạn sẽ chia đều hay chia cho đứa có năng lực làm ra của cải hay chia cho đứa có tiềm năng làm ra của cải phần nhiều? Điều đó phụ thuộc vào quan điểm, ý thức hệ, tính đảng của bạn!
Trần Bình làm đến Thừa tướng nhà Hán -Thủ tướng chính phủ- của Lưu Bang, được phong tước hầu, con cháu tập ấm, cũng nhờ việc chia thịt không sai sót. Ở đây không nói đến công bằng mà việc "chia thịt" thỏa mãn các nhóm lợi ích, mang tính thỏa hiệp.
Đứng ra làm phép chia thật không đơn giản. Mà kẻ thực hiện phép chia có mưu đồ lại càng mang tai họa khôn lường. Lúc sinh thời, Trần Bình từng nói:
"Ta nhiều âm mưu, trong Đạo gia kiêng kị điều đó. Phú quý mà ta có, hết đời ta là thôi, đời sau không thể hưng khởi được nữa, đó là vì ta nhiều âm báo."
Quả về sau đứa cháu phạm tội cướp vợ người khác nên bị chém ở chợ, tước hầu bị xóa bỏ. Âu cũng là cái nghiệp của kẻ chia.
Bài học: Chia là bài toán khó. Nếu được thì đừng làm thằng chia mà làm người cho ý kiến chỉ đạo cách chia, càng mù mờ càng tốt!
shared from Facebook Đào Trung Thành,
Tags: columnist
Post a Comment