Mệt vì có quá nhiều bạn trên facebook


Năm 1992, nhà nhân chủng học và sinh vật học tiến hóa Robin Dunbar đề xuất giả thuyết con số Dunbar, về lý thuyết là giới hạn nhận thức (cognitive limit) số người chúng ta có thể duy trì mối quan hệ xã hội lâu dài (viable). Ông cho đó là khoảng 148, hoặc gần 150. Vậy thì, điều này giải thích thế nào về môi trường truyền thông xã hội ngày nay khi trên facebook ta có hơn 400 bạn - liệu có giúp chúng ta đánh bại con số Dunbar không?

Số lượng thời gian chúng ta đầu tư vào một mối quan hệ tỉ lệ thuận với chất lượng. Các mối quan hệ mà ta có thể gặp mặt nhau, đơn giản là không mối quan hệ trên mạng nào có thể đánh bại được. Dunbar nói "Một sự đụng chạm còn hơn 1000 lời nói mỗi ngày" (A touch is worth a 1000 words any day). Tất nhiên, giao tiếp trên mạng giúp làm chậm quá trình xấu đi của mối quan hệ.

"If you don't go to pub sooner or later, it will die". Nghĩa là nếu ta không nhậu với nhau, sớm hay muộn mối quan hệ sẽ không còn (thay bằng cà phê được không nhỉ?).

Thế còn những số lượng lớn bạn bè trên mạng, chúng không có nghĩa gì sao? Có lẽ đó là mối quan hệ họ hàng (kinship). Sự khác biệt giữa friendship và kinship là họ hàng (kin) không bị xa cách theo thời gian và không gian, "bạn có thể lạm dụng thân nhân của bạn và họ vẫn sẽ đến" (you can abuse your kin and they’ll still come), Dunbar nói.

Dunbar lập luận rằng có rất nhiều họ hàng có nghĩa là có ít bạn hơn. Hãy tưởng tượng ngân sách thời gian của bạn dành cho các mối quan hệ như chiếc bánh. Khi bạn bắt đầu chia chiếc bánh thời gian cho bạn bè mình, nếu có quá nhiều, sẽ không ai nhận được phần thích hợp. Quan hệ họ hàng giống các nhóm xã hội hơn, chung sở thích, vị trí địa lý, ở đó một người bạn, theo Dunbar, là người mà bạn có thể có mối quan hệ qua lại cá nhân và sẵn sàng giúp đỡ nhau.

Liệu con người có luôn xử lý được 150 mối quan hệ cá nhân? Dunbar giải thích rằng não của chúng ta đã phát triển theo thời gian để có thể xử lý được các mối quan hệ phức tạp hơn. Mối quan hệ mệt mỏi và đòi hỏi phải cố gắng nhất (taxing) chính là quan hệ lãng mạn (một vợ một chồng). Các loài cặp đôi (pair-bonded) thường có những bộ não lớn bất thường để làm tất cả công việc (to do all the work).

Liệu não chúng ta có tiếp tục tiến hóa để phù hợp với siêu kết nối này? Bộ não chỉ chiếm 2% trọng lượng cơ thể, nhưng sử dụng 20% năng lượng hàng ngày của bạn...

Mắc treo quần áo hiển thị số người 'likes' trên Facebook
Tags: idea

4 Comments

Tin liên quan

    Tài chính

    Trung Quốc