Thách thức của ngoại giao trong kỉ nguyên mới
Cựu ngoại trưởng Hilary Clinton (trong 4 năm đã đi hàng triệu cây số, tới thăm 112 nước) đã có buổi 'exit interview' với đài NBC, ngoài nhiều vấn đề, có nói đến 'thử tưởng tượng làm sao có thể như Kissinger hơn 40 năm trước "sneak off" (lén lút) đi Bắc Kinh được khi thế giới hiện nay có điện thoại di động, twitter, facebook, web, everything else...'
-------
Đọc thêm đoạn kể về chuyến đi của Kissinger ở Wikipedia:
Ngày 27 tháng 4/1971, Đại sứ Pakistan chuyển cho Henry Kissinger 1 thông điệp của Chu cho biết "Chính phủ Trung Quốc xác nhận lại sự sẵn sàng đón tiếp công khai ở Bắc Kinh 1 phái viên đặc biệt của Tổng thống Mỹ hoặc Ngoại trưởng hoặc thậm chí bản thân Tổng thống Mỹ".
Để dọn đường cho chuyến thăm chính thức của Tổng thống Nixon, Kissinger mau chóng thu xếp 1 chuyến đi tiền trạm bí mật sang Bắc Kinh nhằm chuẩn bị chương trình và trao đổi quan điểm về tất cả các vấn đề 2 bên quan tâm. Ngày 2 tháng 6, Chu Ân Lai chính thức chấp nhận đề xuất của Mỹ và không lâu sau đó, phi cơ chở Kissinger cất cánh ngày 1/7 năm 1971.
Trạm dừng đầu tiên của Kissinger là Nam Việt Nam và sau đó là Ấn Độ trước khi tới Pakistan ngày 8/7. Tại đây, ông cáo bệnh và lui về nơi nghỉ mát của Tổng thống Pakistan Yahya Khan rồi sau đó lại lén chuồn lên phi cơ của Pakistan và bay thẳng đi Bắc Kinh.
Trong hai ngày rưỡi, ông tiến hành các cuộc họp với Chu Ân Lai và các quan chức cao cấp khác của Trung Quốc. Kissinger cho rằng Chu là "một trong hai hay ba người đầy ấn tượng nhất mà tôi đã từng gặp. Lịch sự, kiên nhẫn một cách dứt khoát, thông minh một cách khác thường, tế nhị, ông ta đã tiến hành các cuộc thảo luận với 1 vẻ uyển chuyển, nhẹ nhàng thấm sâu vào thực chất mối quan hệ mới của chúng tôi."
Cuối cùng, 2 bên trao đổi quan điểm về tất cả các vấn đề nổi bật và ấn định cho cuộc họp cấp cao giữa Nixon và bộ đôi Mao-Chu là năm 1972. Khi rời Bắc Kinh, đánh điện về Mỹ ông Kissinger chỉ ghi 1 chữ duy nhất "Eureka"...
Hồi ký Hillary Clinton
Tags: idea
Nhưng bà nói rằng lý tưởng của đời bà là tăng quyền cho giới phụ nữ:
“Thật là điên rồ khi một chính quyền cố xây dựng một nền kinh tế vững mạnh, hoặc nền dân chủ ổn định nhưng lại đối xử với phân nửa nhân dân mình như công dân hạng hai, hoặc tệ hơn nữa, như một chủng loại khác. Vậy mà đó chính là điều mà phụ nữ đang bị đối xử ở nhiều nơi, họ không có hoặc có rất ít quyền chính trị, họ là đối tượng của các vụ bạo lực tệ hại, sức khỏe họ, thậm chí cuộc sống họ bị coi thường.”
[youtube]http://youtu.be/7hqYGHZCJwk[/youtube]
Trong lịch sử 4000 năm, chưa bao giờ Việt Nam trải qua một thời kỳ khó khăn đến như vậy. Tuynhiên theo nhận định lạc quan của cựu Đại Sứ Pete Peterson thì, “Giữa lúc đôi bên năm nay (2015) kỷ niệm hai thập niên bình thường hóa quan hệ, vị sứ giả có công hàn gắn bang giao hai nước cựu thù cũng dự đoán rằng trong 20 năm kế tiếp, chắc chắc Việt-Mỹ sẽ trở thành đồng minh mạnh mẽ ở Đông Nam Á.”
Và Ô. Pete Peterson cũng phải công nhận rằng, “Hoa Kỳ không (ngấm) ngầm muốn thay đổi ý thức hệ trong lòng Việt Nam, một trong những yếu tố được xem là thách thức lớn nhất cho quan hệ song phương kể từ khi chiến tranh kết thúc năm 1975 tới nay.”
Ô. Pete Peterson nhận định đúng. Nếu phía Việt Nam phác giác ra Hoa Kỳ lợi dụng mối bang giao để tìm cách lật đổ họ thì mối quan hệ đổ vỡ ngay lập tức. Mà Việt Nam sẵn sàng làm như vậy vì ở vào thời điểm này dù có cắt đứt quan hệ ngoại giao với Hoa Kỳ họ vẫn không chết. Nhật Bản, Âu Châu, Ấn Độ và nhất là Nga vì quyền lợi của mỗi nước cũng sẽ tiếp tục trợ giúp Việt Nam và khi đó Hoa Kỳ trở nên cô lập. Dĩ nhiên cả Hoa Kỳ và Việt Nam đều không muốn tình thế đó xảy ra vì chẳng có lợi gì cho hai bên trong khi hiểm họa Trung Quốc sờ sờ ra đó.
Hoa Kỳ nổi tiếng và dạy dỗ cả nhân loại về tình thần “thực tiễn” tức “quyền lợi là trên hết” trong khi họ lại luôn luôn đề cao “lý tưởng”. Mà hễ đã lý tưởng thì không thể thực tiễn…cho nên Hoa Kỳ chơi trò chơi “Hai Mặt” (Double Standard) - tức chỗ nào cần “lý tưởng” thì nói “lý tưởng”, chỗ nào “vì quyền lợi” thì quẳng “lý tưởng” đi. Cho nên “đi” với Hoa Kỳ rất khó. Khi nào vì quyền lợi thì - sống chết Hoa Kỳ cũng nhào vô. Khi nào không còn quyền lợi thì Hoa Kỳ giở “lý tưởng” ra để sinh sự. Cho nên ngoại giao với Hoa Kỳ phải “biết” như cái “biết” của Lão Tử, nếu không sẽ “chết không kịp ngáp”.
Kinh nghiệm thực tế, ít nhất 40 năm qua, sau Chiến Tranh Việt Nam đã dạy cả thế giới một bài học là nếu đi với Mỹ thì phải đi với một đại cường khác để cân bằng ảnh hưởng của Mỹ. Nếu chỉ ôm một trụ Mỹ, khi Mỹ bỏ hoặc o ép, không chết thì cũng mất hết chủ quyền. Các quốc gia Đông Nam Á như Nam Dương, Mã Lai, Thái Lan, Miến Điện và Việt Nam đã học được bài học này cho nên họ theo chính sách ngoại giao đa phương để không bị lệ thuộc vào bất cứ siêu cường nào.
Khi bạn bị một người nào đó sai bảo, “Mày không được chơi với người này. Mày không được chơi với người kia.” thì người đó là cha mẹ của bạn hoặc là “boss hay chef” của bạn.
Năm 2009, khi Đệ nhất phu nhân Hoa Kỳ Michelle Obama thoáng đặt tay lên lưng của Nữ hoàng trong một buổi tiếp tân, giới truyền thông Anh đã ồ ạt lên tiếng rằng người ta không bao giờ được chạm vào Nữ hoàng trừ khi bà chủ động chìa tay ra.
George W. Bush cũng đã bị chỉ trích vì nháy mắt về phía Nữ hoàng sau một câu phát biểu sai năm 2007 (Có lẽ chỉ có hoàng đế Nhật Bản mới đòi các lãnh đạo nước ngoài tuân theo các nghi thức lễ tân một cách cẩn thận hơn vậy.)
Dù sao thì còn có những trường hợp hành xử khiếm nhã hơn trong những cuộc gặp cấp nhà nước.
Tổng thống Nga Vladimir Putin nổi tiếng với việc cho phép chú chó giống Labrador màu đen to lớn của mình vào phòng và ngồi sát vào người nổi tiếng nhát chó là Thủ tướng Đức Angela Merkel tại cuộc hội đàm đầu tiên của họ.
Các bức ảnh chụp lại cuộc hội đàm đó cho thấy Putin đã cười ngoác mang tai giống như một cậu học sinh chuyên đi bắt nạt ở trường học trước hành động có tính hăm dọa này.