Ai thực sự là chủ?
FEDEX, Walmart and McDonald’s là ba trong số các tập đoàn thuê nhiều lao động nhất ở Mỹ, tuy nhiên, các nhân viên này, lái xe chở hàng FedEx, sắp xếp hàng hóa ở siêu thị Walmart, hay phục vụ bánh hamburger ở cửa hàng McDonald's không phải nhân viên trực tiếp của các tập đoàn này, mà là làm cho các nhà thầu phụ, nhượng quyền, hay cho chính bản thân họ.
Thống kê lực lượng lao động này khó, vì dữ liệu không đồng nhất và nhiều định nghĩa khác nhau. OECD ước tính, hơn 10% lao động Nhật Bản và hầu hết châu Âu là lao động thời vụ, chưa có dữ liệu đối với thị trường Mỹ, nhưng thống kê năm 2005 khoảng 1,8 tới 4,1% là nhân viên dự phòng, hơn 10% trong tổng số 4 triệu đại lý ở Mỹ là cửa hàng nhượng quyền, tuyển dụng 8 triệu lao động (số liệu năm 2007).
Mỹ đang siết chặt hoạt động này, Ủy ban Quan hệ Lao động Quốc gia Mỹ, cơ quan giám sát quan hệ giữa các công đoàn và giới chủ, ra dấu hiệu họ có thể coi các tập đoàn và các công ty thầu phụ cho họ là một, ví dụ, ngày 29/7/2014, đã yêu cầu McDonald's phải cùng liên đới chịu trách nhiệm với các cửa hàng nhượng quyền khi bị buộc tội trả đũa các công nhân biểu tình phản đối tập đoàn. Các công đoàn vui mừng với điều khoản này, vì sẽ làm việc trực tiếp với công ty lớn thay vì với nhiều công ty nhỏ khác nhau.
...FedEx coi các lái xe của họ là các thầu phụ độc lập, những người phải cung cấp và duy trì xe tải của chính họ, chứ không phải là nhân viên (những người nhận lương giờ, tiền ngoài giờ, tiền ăn, và bồi thường cho các chi phí liên quan đến công việc). Nhưng ngày 27/8/2014, tòa án liên bang ở Oregon phán quyết rằng FedEx kiểm soát chặt chẽ điều kiện lao động của các thầu phụ này đến mức thực chất họ chính là nhân viên.
Các quy định điều tiết và phán quyết của tòa án sẽ ảnh hưởng đến nhiều doanh nghiệp (ví dụ trong các ngành giao nhận, lắp đặt thiết bị gia dụng, dịch vụ xe đưa đón hạng sang v.v..., những ngành bắt chước mô hình kinh doanh của FedEx), buộc nhiều doanh nghiệp phải xem xét lại mối quan hệ lao động thầu phụ và lao động nhượng quyền, nhưng chắc chắn không thể loại bỏ họ. Đạo luật chăm sóc y tế Obamacare đã tăng chi phí (của doanh nghiệp) đối với các nhân viên toàn thời gian trong biên chế, kể cả khi công nghệ như thị trường tìm việc trên mạng và phần mềm sắp xếp ca làm việc giúp tuyển dụng nhân viên thời vụ và bán thời gian một cách linh động hơn. Thị trường lao động của Mỹ chưa đến mức phân cực như ở Nhật Bản hay châu Âu, nhưng đang "lao" về tình trạng như vậy.
Thanh Hằng
The Economist
-----
Measuring irregular work is hard. Data are spotty; definitions vary. The OECD reckons more than 10% of workers in Japan and most of Europe are on temporary contracts. No comparable data for America exist, although a 2005 tally (kiểm, đếm) suggested that 1.8% to 4.1% of workers were on “contingent” (ngẫu nhiên, bất ngờ) arrangements.
On July 29th NLRB staff said McDonald’s should be jointly responsible with franchisees for allegedly retaliating against workers demonstrating against the company. Unions are delighted: they would rather deal with a single big firm than many small ones.
Franchising is immensely popular: it enables companies to expand with limited capital and gives entrepreneurs, in return for a fee, access to an established brand with the supporting know-how and marketing. More than 10% of America’s roughly 4m business outlets are franchises, employing nearly 8m people (in 2007, the latest year available).
FedEx considers its drivers independent contractors who must supply and maintain their own trucks, rather than employees, who typically receive hourly wages, overtime, meal breaks, and compensation for work-related expenses. But on August 27th a federal court in Oregon concluded that FedEx so closely governs the contractors’ working conditions that they are in fact employees. For example, FedEx requires trucks to be painted “FedEx white” and be marked with the FedEx logo, requires drivers to wear a FedEx uniform, and checks whether they meet performance standards: such as placing the keys on the “pinky finger” of the “non-writing hand” after locking the vehicle.
Obamacare has raised the costs of permanent full-time staff, even as technology such as online task markets and scheduling software offer more flexible ways to hire temporary and part-time workers. America’s labour market is not as polarised as Japan’s or Europe’s, but may be heading that way.
Tags: work
-----
Sau khi tốt nghiệp ra trường, Nam và Long đầu quân về cùng một công ty, cả hai đều rất siêng năng, tận tâm trong công việc.
Sau nhiều năm công tác, Long được đề cử giữ chức vụ Điều hành kinh doanh trong khi Nam vẫn giữ nguyên vị trí Nhân viên kinh doanh. Một ngày kia, Nam đã đệ đơn xin từ chức và than phiền rằng sếp không coi trọng những nhân viên làm việc chăm chỉ mà chỉ đề cử người biết nịnh bợ.
Biết rằng Nam đã làm việc rất chăm chỉ trong nhiều năm, nhưng để giúp Nam nhận ra sự khác biệt giữa anh và Long, ông chủ đã yêu cầu Nam đi ra chợ xem có người bán dưa hấu hay không. Nam quay trở về và trả lời có. Ông chủ hỏi thêm bao nhiêu tiền một ký dưa? Nam lại quay trở lại chợ để hỏi và trả lời cho ông chủ là 12 đồng/ký dưa.
Ông chủ bèn nói với Nam rằng: “Khi tôi hỏi Long cùng một câu hỏi, Long đã đi về và trả lời: "Ở chợ chỉ có một người bán dưa với giá 12 đồng/ký, 100 đồng/10 ký. Trên bàn có 58 quả dưa, mỗi quả nặng 15 ký được mua từ miền Nam cách đây 2 ngày. Tất cả đều tươi, đỏ ruột và rất ngon.
Nghe xong Nam cảm thấy rất thấm thía và nhận ra được sự khác biệt giữa anh và Long. Anh quyết định không nghỉ việc nữa mà tiếp tục ở lại để được học hỏi từ Long.
Một cá nhân có thể đạt được thành công nổi trội là khi họ có óc quan sát bao quát, suy nghĩ sâu sắc và thấu hiểu sự việc cặn kẽ hơn so với các cá nhân khác trong cùng một tập thể. Cùng một sự việc, người mang tiềm năng thành công sẽ lường trước cả một tương lai dài hạn khi mà người khác chỉ thấy được ngày mai. Hãy luôn nỗ lực rèn luyện quan sát, rút kinh nghiệm từ thực tế công việc để phát triển bản thân và đạt được những thành tựu rực rỡ trên con đường sự nghiệp hiện tại...