"Không muốn làm bò có khi lại làm cừu đấy"
-----
"Nếu thời bao cấp, sách báo, phim ảnh vô cùng hiếm hoi nhưng đa phần dân chúng đều mong mỏi được tham gia, bất kể tuổi tác hay thu nhập. Một cuốn sách hay sẽ được mượn đến cũ nát và mọi người sôi nổi bàn tán về bộ phim mới ra ngoài rạp, so sánh nó với những cảnh đời xung quanh.
Sách báo, phim ảnh lúc ấy không chỉ để giải trí mà thực sự là món ăn tinh thần...
Trái lại, vào thời mở cửa, thu nhập của người dân tăng lên nhưng đến các rạp chiếu phim hay ra hàng sách, ta sẽ thấy chủ yếu là thanh niên đến với mục đích giải trí. Các kiệt tác văn học, những cuốn phim có nội dung nghiêm túc chiếm tỷ lệ rất nhỏ ở Việt Nam.
Thậm chí khi tôi hỏi lớp với cả trăm sinh viên hàng đầu Việt Nam, cũng chỉ có 2-3 em có đọc sách, còn lại là toàn đọc truyện tranh".
-----
Bài trước: Nếu bạn có ít bạn bè, thì là tại sao?
Tags: idea
1. con nhà có điều kiện
2. xuất thân từ đám gà chọi có tố chất đặc biệt được đào tạo riêng để thi đấu quốc gia hay quốc tế (chuyên lý, chuyên hóa, chuyên toán, chuyên ngữ)
3. chế độ thi tuyển 1 chọi 10
4. ĐH NT có quan hệ quốc tế tốt để đổi mới chương trình dạy theo hướng quốc tế mà ít trường có
Quay trở lại thập niên 199x, mọi người sẽ thấy các công ty luôn coi đám sinh viên ngoại thương là đám có thể làm bất cứ cái gì giao cho chúng. Năm 1998, kỉ niệm 30-32 năm thành lập trường gì đó, đám cựu sinh viên bò về trường: ai ko đi ô tô bị xem là ko thành công. Cả sân trường biến thành bãi đỗ xe của họ. Có những lớp đến 1/2 làm giám đốc hay phó giám đốc chỉ sau 2-3 năm rời trường.
Nhưng sau đó thì ưu thế đó qua rất nhanh. Ngoại ngữ bão hòa, các công ty XNK bão hòa, tính độc quyền của một số công ty vận tải-giao nhận bị xóa bỏ, sinh viên FTU ko còn hiếm do mở rộng tuyển ồ ạt từ K36, đám học sinh có tố chất nhất cũng tìm cách đi du học. Giờ đây FTU vẫn tìm cách ăn mày dĩ vãng lol
Chỉ dám nhìn thôi vì vé quá đắt và vì không có trang phục đẹp để vào nhà hát. Đến các công sở, tôi lại nghe các nhân viên bàn nhau chuyện đặt mua vé vào nhà hát từ hàng tháng trước, háo hức mỗi khi có ca sĩ hay chương trình opera mới nhưng phải ngượng ngùng tránh đi vì không biết gì về chủ đề họ đang nói.
Khi ấy tôi tự nhủ sau này có tiền, tôi dứt khoát phải mua vé đi xem cho biết.
Lúc ấy mỗi lần về nhà tôi rất thương cảm cho người Việt."
-> thương cảm cho phận MÌNH nghèo hèn thì được, việc gì phải thương cảm cho người Việt, làm như mình là lãnh tụ vậy...
------------
Thậm chí khi tôi hỏi lớp với cả trăm sinh viên hàng đầu Việt Nam, cũng chỉ có 2-3 em có đọc sách, còn lại là toàn đọc truyện tranh.
Tình trạng như chị nêu ko mới, ko ít người nhìn ra vấn đề, than thở bao năm nay nhưng nó vẫn chẳng khá lên được!
Cần hiểu ý tác giả bài viết ở mức khái quát, vượt qua các tiểu tiết, hiện tượng đc nêu làm ví dụ trong bài thì mới thấy đc cốt lõi là gì!
Ở đây có lẽ tác giả muốn đề cập đến tình trạng nghèo nàn đơn điệu, sự cằn cỗi nông cạn trống rỗng vô phương trong đời sống tinh thần của xh VN hiện nay! Nền GD chỉ nặng về đào tạo chuyên môn, định hướng này nọ, vắng bóng các mối quan tâm trong các lĩnh vực khác, các tư tưởng khác... khiến VN chỉ nhận đc cái gọi là các chuyên gia ''chó nghiệp vụ'' (mượn lời Einstein), thần dân hơn là các công dân đúng nghĩa!
Nền văn minh p. Tây mà ta coi là đáng học tập, là kết quả đóng góp của bao thế hệ tinh hoa học thuật, của tầng lớp hữu sản! Bao di sản vật chất-tinh thần: Bảo tàng, nhà hát, nhà thờ, lâu đài, tranh tượng, thi ca, các học thuyết v.v... đều chẳng phải do tầng lớp này tạo ra hay sao? Nó ko chỉ là xe hơi, máy bay, Iphone, Ipad, tiện ích... mà còn nhiều thứ khác hơn thế!
Sẽ chẳng bao giờ có điều kỳ diệu nào để khoe khoang, tự hào, mở mày mở mặt sánh vai với TG dưới khẩu hiệu, tư tưởng chủ đạo ''Trí, Phú, Địa, Hào: Đào tận gốc, trốc tận rễ!''; ''Trí thức ko bằng cục phân, vì phân còn có thể bón ruộng!'' (Mao); ''3 anh thợ da còn hơn 1 Gia Cát Lượng''.
Sự tiêu diệt tầng lớp tinh hoa ở thượng tầng, thay vào là ''Bần cố nông, ba đời ở đợ'' nghênh ngang quản lý đất nc, chính là sự hủy diệt lâu dài và hoàn hảo tiền đồ 1 dân tộc! Một Nhà nc bần nông (PPS-Poor Peasant State) tương tự IS!
Sự đảo lộn cấu trúc thượng tầng dẫn tới sự đảo lộn các giá trị trong xh: Lịch sự kiểu cách, galant nịnh đầm, sạch sẽ ngăn nắp, quan hệ, sính ''Tây'', thái độ hoài nghi, lập trường ko vững... từng 1 tg dài bị lên án, khinh bỉ và thậm chí đe dọa an nguy của bản thân, gia đình vì đó là cặn bã, tàn dư ''đế quốc, thực dân, tiểu tư sản''!...
Người ta ko nhất thiết phải đến bảo tàng để xem tranh, vào nhà thờ để cầu Chúa, đi Nhà hát để xem ba lê... Bởi những thực thể này còn dạy ta nhiều thông điệp hơn thế, dù đã tồn tại hàng trăm năm!
Đó là các tinh hoa vật thể của cả 1 nền văn minh. Nó âm thầm tiết lộ khả năng tổ chức, huy động tài lực-vật lực, sự trân trọng nhân tài, kỹ thuật xd & thiết kế âm thanh, tình cảm với xứ sở, sự nghiêm túc, trau chuốt, tỉ mỉ trong công việc, là dấu ấn phong cách-thời đại, là các tư tưởng-biểu tượng triết học, là năng lực thẩm mỹ ở mức hoàn hảo v.v...
Và đó mới chính là điều mà ''đời sống tinh thần'' của chúng ta cần ''làm phong phú, cần ngộ ra'' vì xem ra, ta chẳng có thứ gì ngang cơ họ cả, quá khứ cũng như ngay cả lúc này đây, năm 2016, VN ta cũng ko làm nổi!
Sẽ mãi ko rửa đc nhục nhược tiểu nếu vẫn tiếp tục ''selfie'' từ TW đến địa phương, từ cá nhân đến hội đoàn, tập thể nếu chưa ''ngộ'' đc tinh thần của bài viết!
Nhưng điều quan trọng nhất là dân ta vẫn còn rất nghèo. Có lẽ cái nghề của em nó làm em có cái bệnh là nhìn đâu cũng thấy người nghèo. Đi bám chân chuyên gia về nông thôn làm khảo sát. Dịch phóng sự về nạn nhân chất độc màu da cam. V..v.. Đi và nhìn mới thấy dân ta quá nghèo để mà dám mong mỏi một chút tận hưởng tinh thần. Có một chuyện chúng ta cần lý trí nhiều hơn cảm tính, đó là phải nhìn vào nhg con số khảo sát để biết dân ta giàu hay nghèo chứ ko phải ở TP và nghĩ rằng chúng ta đã khá lên thật. Chỉ một ví dụ nhỏ thôi: nếu ở nông thôn, một gia đình nghèo nuôi đc con ăn học rồi thành đạt, gia nhập vào tầng lớp trung lưu thành thị thì nếp sống tằn tiện của gia đình đó liệu có ảnh hưởng tới suy nghĩ, nhu cầu được thụ hưởng của người con đã thành đạt hay ko? Có. Đương nhiên là có. Vậy nếu phần lớn người thành thị hiện nay thực ra là xuất thân từ nông thôn, chúng ta cần rất nhiều thời gian để thực sự thay đổi nếp nghĩ và văn hoá ăn-mặc-ở thành văn hoá sống-tận hưởng của họ. Để rồi, họ giáo dục con cái khác đi mà chúng ta có thế hệ sau thích ballet và viện bảo tàng.
Em cũng ko đồng ý với nhận định của cô rằng ngày xưa (mà ko rõ cô xác định ngày xưa là từ năm nào, thời kỳ nào! ai cũng thanh thản. Hoặc bố em trải qua thời kỳ bao cấp với cảm nhận rất khác cô.
Đây có thể là một bài về cảm nhận cá nhân thôi. Về mặt phản ánh xã hội, e ko nghĩ nó phản ánh đúng bản chất mà chỉ nêu hiện tượng dựa trên cảm nhận khá chủ quan của cô. Nếu dựa trên phản ánh này để làm giải pháp thì ko hiệu quả. Để buồn thì đc :) nhg để làm thì ko đc.
"Và chị tự hỏi: “Phải chăng nỗi ám ảnh về cái nghèo và những năm tháng trí thức ít được coi trọng đã khiến nhiều bậc cha mẹ quên gói ghém trong hành trang du học của con tinh thần ấy”?"
Cô cũng nên đọc kỹ cmt của e cho dù nó dài vì ng khác cũng đọc kỹ bài của cô cho dù nó dài. E ko lấy cái nghèo để nói cta ko làm đc, e nói cái nghèo là nguyên nhân khiến đến giờ cta vẫn chưa làm đc, thưa cô. Cái nghèo là cái ám ảnh trong tư tưởng của thế hệ trc vô tình vô ý dây sang thế hệ sau khiến nền VH của con người trong thời đại công nghiệp gấp gáp càng ngày càng bị bào mòn. Và để thay đổi chuyện đó cần rất nh tgian và thế hệ. Cũng như nghiên cứu.
Cô có đọc kỹ cmt của e vậy ko ạ?
Nếu được mình sẽ dùng từ "bần cùng hoá" của Nam Cao. Chứ ko dùng từ "lười".