Vì sao các công ty công nghệ đang cố gắng để trở thành trợ lí cá nhân của bạn?

Photo courtesy Johan Larsson.

Cho đến gần đây, trợ lí cá nhân là điều xa xỉ chỉ dành cho các giám đốc điều hành thành đạt và những người đủ giàu để trả lương cho một người khác giúp mình sắp xếp cuộc sống. Điều đó có thể thay đổi, nếu các công ty công nghệ có cách riêng. Gần đây Amazon, Apple, Facebook, Google và Microsoft đã đầu tư rất nhiều vào việc phát triển phần mềm có thể bắt chước một số chức năng của trợ lí cá nhân, chẳng hạn như đặt chỗ tại nhà hàng, cập nhật thông báo về giao thông và thời tiết và nhắc lịch các cuộc họp sắp tới. Tuần trước, Apple tuyên bố công ty sẽ đưa phần mềm trợ lí ảo của họ, Siri, vào tivi. Vì sao các công ty công nghệ đang cạnh tranh gay gắt để cung cấp trợ lí cá nhân ảo?

Đi cùng với sự phát triển của điện thoại thông minh, các công ty có thể đi sâu vào cuộc sống của người tiêu dùng hơn bao giờ hết. Phát triển các phần mềm hữu ích có thể giúp tạo khác biệt trong tâm trí khách hàng và khiến họ càng trung thành với nền tảng công nghệ của công ty. Ví dụ, các công ty đối thủ Apple, Google và Microsoft đều có dịch vụ điện thoại thông minh khác nhau và cũng cung cấp trợ lí cá nhân khác biệt tương ứng là Siri, Google Now và Cortana. Amazon có một thiết bị độc lập trông giống như một chiếc loa, gọi là Echo, có thể thực hiện một số chức năng như đọc sách nói và sắp xếp lại các mặt hàng thông qua Amazon. Trợ lí thông minh cũng có thể trích xuất thông tin mới về người dùng, điều sẽ rất hữu ích đối với việc thúc đẩy các khoản thu trong tương lai. Với phần mềm của mình, các công ty biết được mọi người tìm kiếm những gì, dự định đi đâu và nhiều chi tiết khác. Gần đây Facebook đã ra mắt "M", một dịch vụ trợ lí cá nhân trong ứng dụng Tin nhắn của họ, có thể thay thế người dùng mua và sắp xếp mọi thứ, giúp Facebook nắm rõ các giao dịch thương mại của người dùng mà họ sẽ không thể biết nếu không có dịch vụ này.

Những dịch vụ này chắc chắn sẽ trở nên phổ biến hơn. Theo hãng nghiên cứu công nghệ Gartner, khoảng 38% người tiêu dùng Mỹ đã sử dụng các dịch vụ trợ lí ảo trên điện thoại thông minh trong thời gian gần đây, và ước tính đến cuối năm 2016 khoảng hai phần ba người tiêu dùng ở các thị trường phát triển sẽ sử dụng các ứng dụng này hằng ngày. Trợ lí ảo đại diện cho một làn sóng "tìm kiếm" mới, theo đó những người tìm kiếm thông tin không phải viết những gì họ đang tìm kiếm vào hộp tìm kiếm rồi lướt qua từng kết quả. Thay vào đó, họ có thể ra lệnh cho điện thoại hoặc các thiết bị khác và được đáp lại bằng một kết quả duy nhất. Trên lí thuyết, điều này mang lại cho các công ty đối thủ cơ hội phá hoại hoạt động kinh doanh cốt lõi của Google; người dùng sẽ truy cập các trang web chuyên về tìm kiếm trực tuyến ít thường xuyên hơn.

Để trợ lí ảo thông minh thực sự chứng minh được giá trị của mình và đến một lúc nào đó thay thế thư kí thật, chúng phải thực hiện công việc của mình tốt hơn. Mọi dịch vụ vẫn gặp vướng mắc với việc nhận dạng giọng nói. Google Now không nhận diện được khoảng 8% số từ, mặc dù điều này đã là bước tiến lớn so với 25% số từ nó không hiểu được trong năm 2012. Trợ lí ảo cũng chưa thể thực hiện trọn vẹn các yêu cầu phức tạp. Nếu ai đó yêu cầu trợ lí ảo từ điện thoại thông minh của mình đặt một chuyến bay thì họ sẽ nhận được một trang kết quả tìm kiếm chứ không phải là một thư điện tử xác nhận vé máy bay đã được đặt. Để cải tiến hơn nữa, trợ lí cá nhân sẽ cần phải nhận biết tốt hơn thói quen và sở thích của người dùng. Điều này mới chính là mục đích thật sự của các trợ lí ảo và của các công ty công nghệ.

Phương Thùy

The Economist

Vì sao các công ty công nghệ tài chính sẽ không thể "đánh bại" được các ngân hàng?

Vì sao vẫn chưa có luật kiểm tra lí lịch đối với người mua súng trên toàn nước Mỹ?

Vì sao vẫn chưa có luật kiểm tra lí lịch đối với người mua súng trên toàn nước Mỹ?

WonderCon 2015 - Steampunk cosplay. Photo courtesy William Tung.

Trong bài phát biểu trước các trưởng cảnh sát quốc tế vào ngày 27 tháng 10 tại Chicago, Tổng thống Barack Obama nói ‘tại nhiều khu phố, mua một khẩu súng còn dễ hơn cả mua một cuốn sách hay một mớ rau tươi’. Ông Obama đã một lần nữa kêu gọi kiểm tra lý lịch đối với người mua súng trên cả nước, điều ông đã cố gắng thuyết phục Quốc hội bỏ phiếu thành luật liên bang từ nhiều năm qua, nhưng không thành công. Hai năm trước, ông đã gần đạt được mục tiêu này, nhưng dự luật lưỡng đảng Manchin-Toomey nhằm mở rộng kiểm tra lí lịch đối với người mua súng qua internet và tại các hội chợ súng đã bị Thượng viện bác bỏ.

Các cảnh sát đứng về phía tổng thống. Công việc của họ sẽ dễ dàng hơn nhiều nếu ít súng được lưu hành và tất cả những người mua súng phải qua kiểm tra lí lịch, đặc biệt là tiền án và tiền sử sức khỏe tâm thần. Họ cho rằng việc sử dụng súng phổ biến là một trong những lí do dẫn đến bạo lực gia tăng ở nhiều thành phố Mỹ trong năm nay. Quy định hiện hành về kiểm tra lí lịch chỉ áp dụng đối với đại lí súng có giấy phép nhưng 40% lượng súng bán ra tại hội chợ súng hoặc qua internet, hai hình thức này không yêu cầu kiểm tra như vậy. Đại đa số công chúng Mỹ cũng đứng về phía Tổng thống. Theo một cuộc thăm dò được Trung tâm nghiên cứu Pew tiến hành vào tháng Tám, 85% số người được hỏi ủng hộ kiểm tra lí lịch chặt chẽ hơn đối với chủ sở hữu súng. Gần 80% ủng hộ luật ngăn chặn người mắc bệnh tâm thần mua súng và 70% ủng hộ việc hình thành một cơ sở dữ liệu liên bang để theo dõi tất cả lượng súng bán ra. Vậy vì sao cho đến nay vẫn chưa có luật liên bang về kiểm tra lí lịch?

Vị thế chính trị lớn mạnh của Hiệp hội Súng trường Quốc gia và các nhóm ủng hộ súng khác phản đối kiểm tra lí lịch và thực tế là bất kì luật nào có thể hạn chế việc bán súng. Họ viện dẫn Tu chính án thứ Hai (1791), trong đó bảo vệ "quyền của người dân được giữ và sử dụng vũ khí". Và họ lập luận rằng súng giúp ngăn chặn tội phạm. Sau một vụ xả súng hàng loạt đặc biệt nghiêm trọng, giết hại 20 trẻ em và sáu người lớn tại Trường tiểu học Sandy Hook ở Connecticut vào năm 2012, Chủ tịch Hiệp hội Súng trường Quốc gia Wayne Lapierre tuyên bố rằng nhân viên nhà trường cần phải được vũ trang vì "cách duy nhất ngăn chặn một kẻ xấu cầm súng là một người tốt có súng".

Khi Hiệp hội Súng trường Quốc gia và các tổ chức ủng hộ súng khác dường như có thể đe dọa Quốc hội đến mức độ họ sẽ không tiếp tục cố gắng thông qua một đạo luật thắt chặt luật kiểm soát súng đạn trong tương lai gần thì nhiều bang đã thông qua luật quản lý súng chặt chẽ hơn của riêng họ. New York, California, Massachusetts, Illinois, Rhode Island và Maryland là những bang có luật lệ kiểm soát súng chặt chẽ nhất cả nước. Một số bang yêu cầu kiểm tra lí lịch các giao dịch tư nhân. Và mặc dù nhiều nghiên cứu cho thấy tỉ lệ các vụ giết người và tự tử ở các bang áp dụng luật sử dụng súng nghiêm ngặt là thấp hơn, tình hình ở những bang này vẫn có thể tốt hơn nếu các bang lân cận có luật sử dụng súng ít lỏng lẻo. Ví dụ, Illinois tiếp giáp với Wisconsin và Indiana, hai bang gần như không có bất kì quy định nào liên quan đến hạn chế mua bán súng. Tại Chicago, bang có luật sử dụng súng đặc biệt nghiêm ngặt, hơn một nửa số súng cảnh sát tịch thu được là mua ở ngoài bang. Vì vậy chẳng ngạc nhiên khi cảnh sát trưởng Chicago là một trong những người ủng hộ lớn tiếng nhất luật kiểm tra lí lịch đối với người mua súng trên cả nước.

Phương Thùy

The Economist

Bài trước: Vì sao lượng người di cư đến châu Âu tăng khi mùa đông cận kề?

Vì sao lượng người di cư đến châu Âu tăng khi mùa đông cận kề?

Aylan Kurdi Body. Photo courtesy Freedom House.

Mùa hè vừa qua, khi tranh luận về cuộc khủng hoảng di cư trở nên gay gắt, các chính trị gia châu Âu hi vọng họ sẽ có thời gian nghỉ ngơi vô cùng cần thiết trong những tháng mùa đông. Những năm trước, lượng người mạo hiểm vượt qua Địa Trung Hải giảm mạnh khi nhiệt độ giảm. Năm 2014, số người di cư bằng thuyền giảm một phần ba trong khoảng tháng Chín và tháng Mười, khoảng thời gian khi cuộc hành trình trở nên nguy hiểm hơn. Tháng Mười năm nay, điều ngược lại đã xảy ra. Có tới 218.953 người di cư đã đến Châu Âu, một mức kỉ lục, tăng 27% so với tháng Chín. Những người di cư phải vật lộn với biển động, tình trạng hạ thân nhiệt, rủi ro lật thuyền ngày càng tăng và gian khổ nói chung khi thực hiện chuyến đi vào mùa đông. Vậy vì sao lượng di cư đến châu Âu lại tăng chứ không giảm khi những ngày lạnh, tăm tối đến gần?

Năm ngoái, hầu hết người di cư đến châu Âu phải trải qua một chặng đường nguy hiểm dài 300km từ Libya đến hòn đảo Lampedusa của Italia trên Địa Trung Hải. Nhưng thời tiết mùa đông khiến cho chuyến đi khó khăn và nguy hiểm hơn. Lượng người di cư trong tháng Một chỉ bằng 10% so với tháng Chín năm ngoái. Tình huống đó cũng diễn ra trong năm nay. Biển động, thiếu thuyền khiến cho lượng người tới Italia giảm một nửa so với tháng trước xuống còn 8.500 người (tương đương 4%). Nhưng người di cư hiện nay chọn tuyến đường đông Địa Trung Hải từ tây Thổ Nhĩ Kỳ đến các đảo của Hy Lạp. Biển Aegean thường rất động và gió lớn vào tháng Mười, nhưng với hành trình ngắn chỉ 10km - có thể nhìn thấy đích đến qua ống nhòm – người di cư ít bị chùn bước trước thời tiết khắc nghiệt. Ngay cả khi điều kiện xấu đi, thuyền vẫn có thể đi lại được trong những ngày mùa thu lặng sóng. Vào những ngày biển động nhất, một số người di cư chờ thời tiết tốt hơn. Những người khác, bị thuyết phục bởi mức giá giảm từ những tàu buôn lậu, đánh liều một chuyến.

Khi mùa đông gần kề, người di cư có thể muốn hoãn hành trình của họ tới mùa xuân.

Nhưng năm nay, có vẻ như thái độ "bây giờ-hoặc-không-bao-giờ" đã thắng thế. Lo ngại rằng châu Âu sẽ thắt chặt biên giới trong tương lai gần và mỗi tuần chậm trễ thì chuyến đi qua Địa Trung Hải càng thêm nguy hiểm. Hơn nữa, những cuộc tàn sát ngày càng tồi tệ ở Afghanistan đã đẩy lượng người Afghanistan đến Hy Lạp tăng từ 27.500 trong tháng Chín (16% tổng số) lên đến 64.000 trong tháng Mười Hai (30%) (xem biểu đồ). Những kẻ buôn lậu đang hoan hỉ lợi dụng những người di cư đang tuyệt vọng. Hoạt động này mang về hàng trăm triệu đôla và đang ngày càng trở nên tinh vi hơn.

Lượng nhập cư giảm cũng sẽ làm nhẹ bớt áp lực cho giới chức châu Âu. Hệ thống giải quyết yêu cầu xin tị nạn đang yếu kém. Nhiều người di cư phải đối mặt với việc chờ đợi hàng năm trời mới được xử lý đơn yêu cầu. Nhu cầu nhà ở đang tăng nhanh hơn lượng cung, ngay cả khi nhiệt độ giảm. Mùa đông tạm lắng sẽ cho phép chính quyền thiết kế lại hệ thống trước khi mùa xuân đến, thời điểm mà lượng người di cư một lần nữa gia tăng. Nếu số lượng di cư không giảm, các quốc gia quá tải có thể tìm cách cưỡng chế tái lập trật tự - như Đức và Thụy Điển đã báo hiệu tuần vừa qua. Tin tức về các chính sách khắc nghiệt có thể lọt tới những người vẫn mắc kẹt ở Afghanistan và Syria, ngăn cản họ thực hiện chuyến đi. Dù họ đi hay ở, một mùa đông khắc nghiệt vẫn đang đến gần.

Phương Thùy

The Economist

Bao nhiêu người di cư đến châu Âu là những người tị nạn?

Vì sao Exxon Mobil ủng hộ thuế carbon?

Vì sao Exxon Mobil ủng hộ thuế carbon?

Photo courtesy Beta-J.

"Tôi nghĩ đánh thuế carbon không phải là giải pháp" John Watson, ông chủ của công ty dầu khí Mỹ Chevron, khẳng định trong một phát biểu được tờ Financial Times đưa tin hồi tháng Sáu. "Tôi chưa bao giờ thấy một khách hàng nào đến gặp tôi và yêu cầu được trả giá cao hơn cho dầu mỏ, khí đốt và các sản phẩm khác." Chắc là tất cả các doanh nghiệp dầu mỏ và khí đốt đều chung quan điểm không ủng hộ như vậy. Suy cho cùng, khoản thuế đối với carbon dioxide, dù thông qua hệ thống cap-and-trade (mua bán hạn ngạch ô nhiễm) theo hệ thống thương mại phát thải của Liên minh châu Âu, hay thông qua thuế carbon, đối với ngành dầu khí thì việc này được chào đón cũng như như gà tây đón chờ Giáng sinh vậy. Tuy nhiên, kể từ năm 2007, Exxon Mobil, công ty dầu khí niêm yết công khai lớn nhất thế giới, đã đề xuất một mức thuế carbon và tự đặt mức giá bóng trên mỗi tấn CO2 do họ thải ra. Và trong thời gian đến khi hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu được khai mạc ở Paris vào cuối tháng này, sáu ông lớn của ngành dầu khí châu Âu đã ủng hộ hệ thống định giá carbon. Liệu họ có thật sự nghiêm túc? Nếu vậy, vì sao lại có sự nhượng bộ này?

Những người hoài nghi cho rằng đây chỉ là một nước cờ quan hệ công chúng, chứ không phải một cam kết để thế giới từ bỏ các loại nhiên liệu hóa thạch - vẫn chiếm đến 87% cơ cấu năng lượng toàn cầu. Họ cho rằng các công ty dầu khí ủng hộ định giá carbon đẩy việc thực hiện chính sách này cho chính phủ, trong khi thừa hiểu rằng giá xăng dầu tăng cao sẽ làm mất phiếu bầu của nhiều chính trị gia ứng cử viên ở nhiều quốc gia trên thế giới. Và họ chỉ ra rằng ngành công nghiệp này đã bị phân hóa. Các công ty dầu khí quốc doanh cũng hoài nghi như ông Watson. Và cũng giống như Chevron, Exxon Mobil từ chối đứng chung với sáu công ty năng lượng châu Âu kí thỉnh nguyện thư gửi tới Liên Hợp Quốc.

Nhưng càng phân hóa, ngành công nghiệp này càng có ít ảnh hưởng tới vận động hành lang. Và có những lí do cho thấy ủng hộ thuế carbon có thể sẽ làm lợi cho ngành dầu khí. Đầu tiên, thuế này cho phép các công ty dầu khí phát động cuộc tấn công ngầm đối với than - nhiên liệu hóa thạch bẩn hơn nhưng rẻ hơn. Bob Dudley, ông chủ của BP - công ty đầu khí lớn của Vương quốc Anh, nói rằng chỉ cần chuyển 1% năng lượng sản sinh từ các nhà máy nhiệt điện đốt than sang sản xuất tại các nhà máy chạy bằng khí tự nhiên cũng giúp cắt giảm một lượng khí thải CO2 toàn cầu tương đương với việc gia tăng sản lượng năng lượng tái tạo tới 11%. Ngành công nghiệp đang chú trọng khí đốt tự nhiên hơn so với dầu (ví dụ BP đang gia tăng tỉ lệ khí so với dầu từ 50:50 lên 60:40). Các nhà máy nhiệt điện đốt than đang bị xóa sổ ở hầu khắp các nước phát triển. Hơn thế nữa, giá carbon cao có thể giúp các nhà đầu tư dễ dàng quyết định nơi đầu tư trong tương lai. Giống như Exxon Mobil, nhiều công ty dầu khí đưa ra các quyết định đầu tư dựa trên giá carbon ước tính . Thế nhưng mức giá nằm trong khoảng dưới 5 USD một tấn C02 đến hơn 150 USD; rủi ro bất định rất lớn và không lường được.

Cuối cùng, ngành dầu khí cần chủ động thực hiện sáng kiến thách thức biến đổi khí hậu, dù công tác PR mang lại nhiều động lực đến đâu. Các cổ đông đang đe dọa thoái vốn từ các doanh nghiệp than. Nhiều lo ngại cho rằng phong trào "loại bỏ carbon" có thể khiến các công ty hàng đầu mắc kẹt với khối lượng lớn trữ lượng tồn đọng hoặc không thể đốt cháy. Tuy nhiên, định giá carbon là một chuyện và thực hiện nó lại là một chuyện khác. Năm 2009, Exxon Mobil phản đối dự luật cap-and-trade (mua bán hạn ngạch ô nhiễm) ở Mỹ vì cho rằng thuế carbon sẽ tốt hơn. Cho đến nay, Mỹ vẫn chưa có hệ thống nào. Và mặc dù các công ty lớn tiếng kêu gọi đánh thuế carbon, họ ít khi hối thúc việc ra đời luật định giá carbon, như American Carbon Fee Act - đạo luật nhằm áp thuế "chi phí xã hội" carbon với mức khởi đầu là 45 USD một tấn. Những dự luật đó càng ít được ủng hộ công khai, động lực cần thiết để định giá carbon có thể được áp dụng toàn cầu càng giảm.

Phương Thùy

The Economist

Bài trước: Các hãng hàng không cắt giảm chi phí như thế nào?

Vì sao giá dầu thấp sẽ không gây tổn hại cho doanh số bán hàng của ôtô điện?

Vì sao giá dầu đang giảm?

Mối nguy cạn kiệt dầu luôn bị thổi phồng

Màn biểu diễn ảo thuật "hư cấu" cấp độ cao của Shin Lim

Magician Shin Lim astounds Penn and Teller with his incredible sleight of hand and misdirection.

Lịch sử tôn giáo

Hinduism, Buddhism, Christianity, Judaism, and Islam are five of the biggest religions in the world. Over the last few thousand years, these religious groups have shaped the course of history and had a profound influence on the trajectory of the human race. Through countless conflicts, conquests, missions abroad, and simple word of mouth, these religions spread around the globe and forever molded the huge geographic regions in their paths.