Đế chế Alibaba của Jack Ma

Đế chế Alibaba của Jack Ma
Tác giả: Duncan Clark

Cuộc cách mạng máy tính cá nhân và Internet bắt đầu vào cuối thế kỷ 20
đã bủa vây phần lớn thế giới, nhưng những kẻ tham gia cuộc chơi nổi bật nhất là Amazon, Apple, eBay, Google, Microsoft—đều là của người Mỹ. Trong thế kỷ 21, cuộc cách mạng Internet bắt đầu ở Trung Quốc là điều không khó hình dung.

Khả năng đó, cũng như nhiều khía cạnh của Trung Quốc, là hệ quả của quy mô. Alibaba, một thị trường số ngày càng mở rộng, theo một số tính toán, đã lớn hơn cả Amazon. Chỉ riêng công cụ thanh toán Alipay của Alibaba đã chiếm 1/3 trong số 2,5 nghìn tỷ USD của thị trường thanh toán trực tuyến toàn cầu. Sự tăng trưởng chóng mặt của công ty này là một phần quan trọng trong sự trỗi dậy của Trung Quốc như một cường quốc kinh tế toàn cầu, và nếu bạn chưa bao giờ nghe nói về công ty này, hãy yên tâm rằng rồi bạn cũng sẽ biết tới nó. Năm ngoái, khi người sáng lập Alibaba, Jack Ma, xuất hiện trên sân khấu hội nghị thượng đỉnh tại Manila với Barack Obama, ông Obama đã phỏng vấn Jack Ma.

Chúng ta thường nghĩ đến những CEO thành công trong lĩnh vực công nghệ đi lên từ vị trí những lập trình viên quèn, như Bill Gates, nhưng theo như cuốn "Alibaba", cuốn tiểu sử hấp dẫn của Duncan Clark giải thích, xuất thân khiêm tốn của Ma không nói lên điều gì về tương lai của ông ấy— thêm vào đó, ở Trung Quốc những năm 1970, chính ý tưởng một người bản địa trở thành một giám đốc điều hành một doanh nghiệp công nghệ là không thể tưởng tượng được. Sinh năm 1964, là con của một
nhiếp ảnh gia và một công nhân nhà máy, Jack Ma đã lớn lên như một học sinh bình thường ở thành phố Hàng Châu. Nhưng điều duy nhất khiến Jack Ma khác biệt chính là việc ông học tiếng Anh; Jack Ma thực hành tiếng Anh bằng cách nói chuyện với khách du lịch ghé qua quê nhà của ông. Một trong những khách du lịch đó, một người Úc Cộng sản đang đi nghỉ, đã trở thành một ân nhân hào phóng, người thậm chí đã giúp người thanh niên Jack Ma và vợ mua một căn nhà.

Sau một thời gian dạy tiếng Anh, Jack Ma bắt đầu mở một công ty dịch thuật nhỏ (Hope Translation)
, tập trung vào các công ty Trung Quốc — bắt đầu phất lên dưới thời Đặng Tiểu Bình (Deng Xiaoping) — và tìm cách làm ăn với phương Tây. Trong chuyến thăm Mỹ lần đầu tiên vào giữa những năm 1990, một người bạn ở Seattle đã đưa Jack Ma vào mạng Internet, và ý tưởng niêm yết trực tuyến các công ty Trung Quốc đến với ông. Nếu nghĩ về việc những người tiên phong phát triển web ở Mỹ gặp khó khăn khi thuyết phục các nhà đầu tư và khách hàng theo đuổi một thế giới mới đầy rẫy nỗi sợ hãi: thương mại điện tử, hãy tưởng tượng những thách thức mà doanh nghiệp khởi nghiệp của Jack Ma phải đối mặt: Hầu hết Trung Quốc chưa có mạng Internet, vì thế những khác hàng đầu tiên của Jack Ma đã giao cho ông hàng ngàn đôla để tạo ra những dịch vụ web mà bản thân họ không thể nhìn thấy. Jack Ma cho biết: “ Trong suốt 3 năm, tôi đã bị đối xử như một kẻ lừa đảo.”

Mặc dù vậy, chẳng bao lâu sau, khách hàng của Jack Ma đã trả lời điện thoại và thấy rằng có những khách hàng phương Tây hứng thú ở đầu kia đường dây. Vào cuối những năm 1990, khi chính phủ Trung Quốc bắt đầu một chương trình tinh tế về việc khuyến khích tăng trưởng Internet mà không từ bỏ quyền kiểm soát của nhà nước, công ty "China Pages" của Jack Ma và một số doanh nghiệp khác của Trung Quốc khác bắt đầu thu hút được sự quan tâm của các nhà đầu tư nước ngoài. Số tiền đầu tư đó, một phần đến từ tỷ phú Nhật Bản Masayosha Son, là một cú hích mạnh mẽ trong việc phát triển Alibaba, một hệ thống hậu cần-vận chuyển hàng hóa lớn cùng với các dịch vụ thương mại điện tử của công ty này. Khi Alibaba cổ phần hóa vào năm 2014, số tiền 25 tỷ USD mà công ty này thu được đã khiến nó trở thành đợt IPO (chào bán chứng khoán lần đầu ra công chúng) lớn nhất trong lịch sử thế giới (hai IPO lớn tiếp theo vô tình lại là các doanh nghiệp nhà nước của Trung Quốc).

Clark là một cố vấn đầu tư tại Trung Quốc và đã từng là chuyên gia tư vấn cho Alibaba; ông lưu ý rằng việc ông đã không thực hiện quyền chọn cổ phiếu làm thù lao đã trở thành sai lầm cướp đi của ông 30 triệu đôla. Việc ông có tiếp cận với công ty này đã đưa đẩy câu chuyện hóm hỉnh của ông hướng về công ty này hơn là tính cách của Jack Ma. Tuy nhiên, Jack Ma nổi lên như một nhà lãnh đạo chân thành, khiêm nhường, thích trích dẫn các tiểu thuyết võ hiệp và bộ phim "Forrest Gump". Tuy nhiên, rõ ràng, Jack Ma cũng rất khôn ngoan và cực kỳ nhiều động lực. Và công ty của ông đã tích lũy đủ giàu có để bắt đầu tái định hình thế giới kinh doanh phương Tây; Jack Ma đã công bố dịch vụ truyền video trực tuyến theo phong cách Netflix và giờ đây Jack Ma đã có hẳn một bộ phận điện ảnh để đầu tư vào các bộ phim bom tấn của Hollywood. Sự kiểm soát Internet của chính phủ Trung Quốc có thể khiến việc thể hiện bất đồng chính kiến gặp khó khăn, nhưng Jack Ma và một số người khác đã chứng minh rằng không có nhiều hạn chế trong việc xây dựng các công ty hàng đầu thế giới.

Tuấn Minh
NYTimes

-----
bỏ việc nhà nước ra ngoài tư nhân, ở Trung Quốc gọi là xia hai, hạ hải = nhảy xuống biển... (thuyền nát xuống thác :)
Tags: book

2 Comments

Tin liên quan

    Tài chính

    Trung Quốc