video
Thư viện
Tài trợ
Chuyện xưng hô giữa người dạy và người học
20 Apr, 2020
shared from fb Hoàng Trung Dũng,
-----
Tôi quen một anh doanh nhân cỡ lớn, điều ấn tượng nhất với tôi là mỗi lần anh ấy xưng hô dù với bất kỳ ai, anh ấy đều xưng Em. Mà rất tự nhiên, chứ không phải cố ép. Nhã nhặn, khiêm nhường. Đôi khi được gọi là Anh tôi cũng thấy phát ngại. Nhưng anh ấy bảo: Em thấy mình còn kém cỏi lắm, nên coi những người như các Anh đều có nhiều cái hay để học tập, các Anh đều là tiền bối cả nên Anh cứ để Em xưng hô như vậy..."
Tôi cũng quen với nhiều Giáo sư, Tiến sỹ, Bác sỹ, Luật sư lão làng trong nghề, nhưng gần như tôi chưa bao giờ nghe thấy họ dùng những danh xưng này trong giao tiếp, kể cả giao tiếp trong công việc. Ví dụ, tôi chưa nghe họ nói: "Để Giáo sư nói cho em biết", hay "Thế anh đã hiểu Luật sư giải thích chưa" hoặc "Bác sỹ đã xem xét rồi, chị cứ an tâm". Họ đều xưng Tôi cả. Hoặc ở Việt Nam với hệ thống xưng hô đa dạng thì tuỳ tình huống họ nói: Tôi, Anh, Chị, Em, Chú, Bác... Nhưng thật sự rất hạn chế lôi những mỹ từ cao đạo ra xưng. Mà nếu giờ mình nghe bác Trump nói: "Đề nghị cho Tổng thống một lon Coca" khi bác dùng bữa thì vui nhỉ 🙂
Vậy nhưng, ở nước ta hiện nay, đây là một căn bệnh khá đáng quan ngại, đặc biệt là hay rơi vào các ông Thầy (Thầy giáo, thầy cúng, thầy thuốc). Nếu các ông dùng trong phạm vi hẹp phù hợp, ví dụ thầy giáo với học trò trong lớp, bác sỹ với bệnh nhân trong bệnh viện, thầy cúng trong buổi lễ gọi hồn..., thì thôi, ok. Nhưng đằng này thấy các Thầy dùng danh xưng này trong các giao tiếp thông thường trong phạm vi rộng, ví dụ trên mạng xã hội FB thì đúng là có vấn đề. Ví dụ: "Hôm nay Thầy về nhà mới, mọi người thấy nhà thầy đẹp không?" Người vào đọc đa phần không phải học trò của thầy, nhưng vẫn vào khen: "Nhà Thầy đẹp thật đấy". Thích nhỉ!
1 số người theo mình biết cũng là thầy thật. Nhưng nhiều ông bà cũng mới đi chia sẻ gì đó trên mạng, cũng mở được một vài hội nhóm gì đó thôi nhưng danh xưng Thầy đã trở thành một nỗi ám ảnh. Nhìn nhiều chú (à quên, Thầy) mặt non choẹt mà xưng Thầy mình thấy hơi tội. Thầy còn đỡ, nhiều em gái 1 xưng Cô 2 xưng Cô mới thấy nó... vui vui.
Chẳng phải ngẫu nhiên mà trong tiếng Anh, đại từ nhân xưng I luôn luôn được viết hoa dù xuất hiện ở đâu trong câu. Tôi là tốt nhất, là trường tồn và đáng trân trọng nhất. Còn thầy bà gì thì cũng chỉ là thoáng qua. Xưng Tôi đi mọi người ạ!
Thế mọi người thấy Thầy Dũng nói thế có đúng không? :-)
Tags: columnist
Có một cô giáo vẫn hay lên tháp Nhạn tập thể dục với nhóm bạn của mình và gặp mình trên đó, người này tầm 47-48 tuổi, hơn mình chỉ 7-8 tuổi thôi. Gặp nhau thì cũng hàn huyên tám chuyện: chuyện đời, chuyện nghề, chuyện trên trời dưới biển...
Trong lúc nói chuyện mình luôn xưng hô với người ấy là Cô, xưng mình là Em nhưng không hiểu sao cô ấy cứ gọi mình là CON ( con không biết, con có biết cái này không...?) giống như mấy cô giáo tiểu học và mầm non xưng hô với học sinh của mình, mình nghe thấy rất phản cảm, biết cô có cái tôi lớn nên nghĩ rằng mình mà góp ý trực tiếp chắc họ sẽ tự ái.
Học trò mình, nhỏ hơn mình hơn 15 tuổi, lúc đi học thì gọi thầy xưng em nhưng bây giờ các em đã ra trường đi làm, về mặt kiến thức thì bây giờ có khi các em đã vượt hẳn mình và có khi mình còn phải học lại từ các em ấy. Cho nên mình tự hỏi có nên bỏ cách xưng hô thầy trò với các em học sinh này không mà thay vào đó là anh/ em thôi?
Viết lên đây mong Cô đọc được mà thay đổi cách xưng hô cho phù hợp, ai đó biết Cô có thể góp ý nhẹ nhàng với Cô.