Wirecard phá sản và dấu hỏi chất lượng kiểm toán
Wirecard, công ty công nghệ tài chính (fintech) từng có vốn hóa lớn nhất châu Âu, đã đệ đơn xin phá sản ngày 25/6/2020, chỉ vài ngày sau tin tức lượng tiền mặt 1,9 tỷ euro (khoảng 2,1 tỷ USD) đã “biến mất” khỏi bảng cân đối kế toán của công ty. Hai ngân hàng Phillippines mà Wirecard cho biết đang gửi số tiền này ở đó đã khẳng định là họ chưa bao giờ nhận số tiền đó.
-----
One year ago, Edo Kurniawan, a jovial (vui vẻ, vui tính) 33-year-old Indonesian who runs the Asia-Pacific accounting and finance operations (hoạt động kế toán và tài chính) for global payments (thanh toán toàn cầu) group Wirecard AG, called half a dozen colleagues into a Singapore meeting room. He picked up a whiteboard pen and began to teach them how to cook the books (xào nấu sổ sách).
His company would soon become one of Germany’s most valuable financial institutions (tổ chức tài chính giá trị lớn nhất nước đức), but as Mr Kurniawan spoke, the task at hand was to create figures (ngụy tạo số liệu) that would convince (thuyết phục) regulators (nhà điều tiết/quản lý) at the Hong Kong Monetary Authority to issue a licence (cấp giấy phép) so Wirecard could dole out (phát chẩn, bố thí, phát nhỏ giọt) prepaid bank cards in the Chinese territory.
The group was seeking to take over payment operations (tiếp quản, chiếm hoạt động thanh toán từ citigroup) from Citigroup, covering 20,000 retailers in 11 countries stretching from India to New Zealand. Regulatory approvals in every territory were crucial, even if it meant inventing numbers to be used in the Hong Kong licence application.
Mr Kurniawan then sketched out a practice known as “round tripping”: a lump of money would leave the bank Wirecard owns in Germany, show its face on the balance sheet of a dormant subsidiary in Hong Kong, depart to sit momentarily in the books of an external “customer”, then travel back to Wirecard in India, where it would look to local auditors like legitimate business revenue.
In isolation, Mr Kurniawan’s scheme might have appeared to be the act of a rogue (thằng đểu, xỏ lá, ba que, lừa đảo) employee in the provincial outpost (tiền đồn) of a little known financial group. But the account of what happened, in a preliminary report on the investigation by one of Asia’s most eminent legal firms, indicated it was part of a pattern of book-padding across Wirecard’s Asian operations over several years. Documents seen by the Financial Times show two senior executives in the Munich head office had at least some awareness of the round-tripping scheme: Thorsten Holten and Stephan von Erffa, respectively the company’s head of treasury and head of accounting.
Tags: finance
Trong quá trình làm việc, ông Huy Nhật đã cử ông Nguyễn Lương Hoàng, Giám đốc Công ty Horizon Việt Nam, nhiều lần tổ chức các buổi giới thiệu dự án ở nước ngoài, thuyết minh các chỉ số lợi nhuận của một bất động sản nghỉ dưỡng, cung cấp các báo cáo chi tiết về dự án, sản phẩm, doanh số bán ra.
Theo báo cáo thuyết minh dự án có quy mô 162 ha tại Lăng Cô (tỉnh Thừa Thiên Huế), với tổng vốn đầu tư 543,5 triệu USD, dự án được quảng cáo là có lời (EBIT) đến 36,3 triệu USD ngay từ năm thứ 3 hoạt động.
Nguồn số liệu trong báo cáo đều được ghi là “phân tích bởi bộ phận đầu - Tập đoàn Bất động sản Huy”. Sau này các nhà đầu tư xác minh lại, thì những thông tin trong báo cáo đều là giả mạo, kể cả việc sở hữu quyền sử dụng khu đất ở Lăng Cô.
“Toàn bộ câu chuyện do ông Huy Nhật đã vẽ nên nhằm mục đích dụ dỗ nhà đầu tư bỏ tiền vào các công ty của ông để thực hiện dự án không có thật, sau đó rút hết tiền mà không sử dụng cho dự án”, đơn tố cáo của bốn nhà đầu tư nêu vấn đề.
Bên cạnh vụ án lừa đảo về dự án bất động sản ở Lăng Cô, Huy Nhật và cộng sự hiện còn đối mặt với vụ kiện của nhóm cổ đông chuỗi nhà hàng Món Huế, với nhiều yếu tố và hành vi mang tính lừa đảo tương tự.
Theo nhà đầu Hồng Kông đã rót khoảng 1.390 tỉ đồng (hơn 609 tỉ đồng tăng vốn điều lệ và 781 tỉ đồng cho vay) để mở rộng và phát triển chuỗi nhà hàng Món Huế, Huy Nhật và cộng sự đã giả mạo thông tin báo cáo để gọi vốn, tình hình tài chính trong nhiều năm qua.
Cụ thể, theo báo cáo gần đây thì tình hình kinh doanh từ cuối năm 2018 đến năm tháng 10/2019 vẫn còn rất thuận lợi. Theo đó, giá trị tài khoản tiền mặt của Món Huế tăng từ mức hơn 1.074 tỉ đồng vào ngày 21/11/2018, đã lên mức 1.988 tỉ đồng vào thời điểm 30/7/2019.
Khoản tiền mặt tăng vọt trong thời gian dài đã khiến các nhà đầu tư ngoại mất cảnh giác. Tuy nhiên, sau khi thông tin đóng cửa chuỗi Món Huế rộ khắp mặt báo vào tháng 10 năm ngoái, nhà đầu tư Hồng Kông kiểm tra lại thì thấy tài khoản ngân hàng ghi trong báo cáo trên thậm chí không tồn tại trong hệ thống của nhà băng.
Nhà đầu tư này khẳng định rằng Huy Nhật cùng nhóm quản lý của chuỗi Món Huế đã làm giả các giấy tờ khi cung cấp số liệu cho nhà đầu tư và nhiều dữ liệu quan trọng khác trong các thương vụ chuyển nhượng trăm tỉ dự án bất động sản hay các thương hiệu thực phẩm nhượng quyền.
Đáng chú ý hơn, Huy Nhật và các cộng sự còn bị cáo buộc làm giả giấy tờ (cụ thể là chữ ký ông Salamatian, Thành viên HĐQT của Huy Cayman) để tự ý chuyển đổi khoản vay 17,5 triệu USD thành vốn góp cổ phần của Món Huế.
Dân trong nghề kế toán và phân tích tài chính đều hiểu đây là một khoản mục rất “ảo diệu”, và có thể đi về số không rất dễ dàng nếu khoản phải thu không thể thu được. Trong rất nhiều vụ việc bê bối kế toán, khi kiểm toán viên cho rằng các khoản phải thu này không thể thu được, nó sẽ được ghi giảm trừ (written down), nghĩa là doanh số và lợi nhuận quá khứ cũng bị ghi giảm theo. Và tất nhiên là tổng tài sản của công ty cũng bị “hô biến” một cái, giảm đi vài trăm triệu euro.