TỰ ĐỨC CÓ ĐI CẦU VIỆN NHÀ THANH ĐỂ ĐÁNH PHÁP HAY KHÔNG?

shared from fb Dương Quốc Chính,
-----
Bạn Nguyen Luong Hai Khoi mới có stt phản biện mình về thông tin Tự Đức đi cầu viện nhà Thanh để đánh Pháp, bạn ấy cho là cầu viện để đánh giặc cỏ TQ thôi. Bạn ấy cho là không có nguồn tư liệu GỐC nào viết thế cả.

Để rộng đường dư luận, mình trích nguồn từ các tư liệu khác nhau (ảnh chụp bìa sách có ở stt trước) cho thấy là Tự Đức có đi cầu viện nhà Thanh để đánh Pháp thật. Đây đều là các sử gia uy tín viết về giai đoạn Pháp thuộc, là các ông Trần Trọng Kim, Phan Khoang, Lê Thành Khôi (VK Pháp), Nguyễn Thế Anh (GS LS VNCH), cả sử gia Pháp nổi tiếng Phillipe Devillers. Trong đó cuốn VN Sử lược phát hành đầu tiên, từ 1920, khi nhà Nguyễn vẫn còn. Nếu ông bịa chuyện, thì chắc chắn sẽ bị triều đình lên tiếng phản bác, cuốn VNSL không thể thành SGK LS thời đó và VNCH sau này.

Cuốn Việt - Pháp bang giao sử lược của Phan Khoang phát hành lần đầu năm 1950, thời QG VN do Bảo Đại làm quốc trưởng, nên cũng khó mà có thể "vu vạ" cho Tự Đức.

Các sách trên mình dự là có nguồn của Pháp hoặc TQ (chắc chắn sử TQ có chép vì đây là chuyện to, mình chưa có điều kiện tra Thanh thực lục)

Có 1 chi tiết đáng lưu ý là sách của Devillers có viết sứ VN sang Thiên Tân cầu viện có Phạm Thận Duật và Nguyễn Thuật. Thì cuốn Quốc triều chính biên toát yếu của Quốc sử quán triều Nguyễn, do Cao Xuân Dục chủ biên, cũng có 1 dòng viết là Nguyễn Thuật đi sứ TQ. Devillers có nhắc đến 2 bản thỉnh cầu mật của Tự Đức, nên mình dự là còn lưu bản gốc ở TQ, nên ông này tra được.

Vậy tại sao Quốc sử quán không dám viết cụ thể là cầu viện?

Mình dự là do vấn đề ngoại giao với Pháp nên Cao Xuân Dục không thể viết cụ thể chuyện này, do Đại Nam đã ký hiệp ước "hòa bình" 1874 với Pháp mà lại đi cầu viện Thanh là rất sai luật! Nên sử ta chỉ viết có 1 dòng duy nhất.

Về chuyện này, cuốn của Devillers viết rất chi tiết, khoảng 1 trang. Có thể do tư liệu Pháp viết kỹ.

Vụ này GS Khôi nên cẩn trọng, vì GS có tem nhãn nghiên cứu ở Mỹ, mà lại đưa thông tin thiếu khoa học và tham khảo quá ít nguồn. Mình là đại tá chăn bò thôi nên chém ẩu tý không sao, chỉ mất uy tín tý với đàn bò, GS Khôi làm thế là mất uy tín của ĐH Oregon đấy!









P/S: Mình bổ sung thêm nguồn của GS Nhật Tsuboi, có thể vì trang này mà GS Khôi cho là chuyện cầu viện là không có thật, xem 2 trang cuối cùng. GS Nhật có trích nguồn Tự Đức cầu viện là từ thư của Khâm sứ Pháp gửi cho Thống đốc Nam Kỳ lúc đó (năm 1882, khi vụ việc xảy ra). Mọi người lưu ý là nguồn sử Pháp đều là nguồn văn bản, người Pháp lưu trữ hết công văn, thư từ trao đổi từ thời đó, bây giờ vẫn tra cứu được. Trái với nguồn sử CS sau này hầu như truyền khẩu, các cụ kể lại theo trí nhớ!

Vậy Tự Đức cầu viện nhà Thanh để đánh Pháp là yêu nước (chống Pháp) hay bán nước (cho Tàu)? Câu hỏi này rất khó diễn giải với kiểu đánh giá địch ta của sử gia CS sau này!

15 Comments

Tin liên quan

    Tài chính

    Trung Quốc