Vì sao mafia Nhật không bất hợp pháp?

Nothing to hide. Sanja Matsuri, Senso-ji, in the quarter of Asakusa, in Tokyo. Photo courtesy elmimmo.

Yamaguchi-Gumi, một trong những băng đảng lớn nhất và tàn bạo nhất thế giới, ước tính kiếm hơn 6 tỷ đô-la một năm từ ma túy, bảo kê, cho vay nặng lãi (loan sharking), tống tiền bất động sản và thậm chí, người ta còn nói, cả sở giao dịch chứng khoán Nhật Bản. Năm nay, tròn 100 năm ngày tổ chức này được thành lập, hơn 2.000 trong số 23.400 thành viên của tổ chức tách ra, khiến cảnh sát lo lắng về hậu quả có thể xảy ra; một cuộc chiến giữa các băng nhóm đối thủ vào giữa những năm 1980 đã làm chết hơn hai chục mạng người. Tuy nhiên thành viên của yakuza – cũng như các nhóm tội phạm khác được biết đến ở Nhật Bản - không thật sự bất hợp pháp. Để tìm được địa điểm tụ tập của một nhóm mafia này cần nhiều hơn một cuốn danh bạ điện thoại. Nhóm tội phạm giàu có nhất ở Tokyo có một văn phòng trong góc đường phụ của khu mua sắm Ginza hào nhoáng. Một bảng tên bằng đồng trên cửa cho biết đó là nhóm Sumiyoshi-kai, một tổ chức tội phạm lớn khác. Tất cả các thành viên trong băng đảng đều có danh thiếp và đăng ký với cảnh sát. Một số còn có sổ hưu.

Yakuza được hình thành từ những người bán hàng rong và các con bạc không thích nghi với hoàn cảnh xã hội trong thời kỳ Edo (giai đoạn giữa năm 1603 và 1868) và tạo thành các băng nhóm tội phạm. Trong thời kì hiện đại hóa mạnh mẽ ở Nhật Bản, các băng nhóm đã thâm nhập sâu vào nền kinh tế; và sau Thế chiến II họ trở nên mạnh mẽ ở các thị trường chợ đen. Sức mạnh của họ đạt đỉnh điểm vào những năm 1960 với khoảng 184.000 thành viên. Ở thời kỳ đỉnh cao, họ có mối liên kết chặt chẽ với các chính trị gia khuynh hướng bảo thủ và được Đảng Dân chủ Tự do, đảng chính trị hùng mạnh ở Nhật Bản thời hậu chiến, sử dụng để phá vỡ các công đoàn và các cuộc biểu tình của phe cánh tả. Những mối quan hệ như vậy có lẽ chưa hoàn toàn phai mờ.

Lịch sử này có thể giải thích một phần lý do vì sao các băng nhóm không thực sự bất hợp pháp. Nhưng một phần do áp lực từ Mỹ, nước muốn Nhật kiềm chế tội phạm tài chính, các băng nhóm này đang dần được đưa vào khuôn khổ (bring to heel). Các pháp lệnh về loại trừ yakuza, được ban hành ba năm trước đây, ngăn chặn các công ty cố ý hợp tác kinh doanh với các băng đảng. Các doanh nghiệp từ ngân hàng đến các cửa hàng trên phố giờ đây phải xác nhận rằng khách hàng của họ không liên quan tới tội phạm có tổ chức. Các thành viên băng nhóm xã hội đen đã lộ diện không thể mở tài khoản ngân hàng. Tuy nhiên, vẫn chưa có kế hoạch hình sự hóa các băng nhóm tội phạm này. Theo Hiroki Allen, nhà tư vấn an ninh và tài chính, người đã nghiên cứu yakuza nhiều năm, cảnh sát tin rằng điều này sẽ dẫn đến tội phạm ngầm. Ít nhất giờ đây họ được quản lý và tuân thủ luật pháp, ông nói: các thành viên xã hội đen thường nộp mình bằng cách đầu thú ở các đồn cảnh sát. "Nếu một thành viên làm điều gì xấu, bạn có thể gọi ông chủ và dẹp bỏ toàn bộ băng đảng" ông nói.

Kết quả là các yakuza vẫn hoạt động công khai theo cách khó có thể tưởng tượng được ở Mỹ hay châu Âu. Tạp chí người hâm mộ, truyện tranh và các bộ phim tán dương họ. Những ông trùm băng đảng lớn gần như là người nổi tiếng. Theo Cục Cảnh sát quốc gia, tuy số lượng thành viên đã giảm xuống mức thấp kỷ lục là 53.500, "công việc cơ bắp" được chuyển cho những người hoạt động tự do và không nằm trong hồ sơ của cảnh sát. Các thành viên xã hội đen máu mặt hơn đã chuyển từ những hoạt động sinh lợi truyền thống thành tội phạm tài chính mà khó có thể bị phát hiện. Yakuza cũng đã tham gia vào việc dọn dẹp hậu quả vụ nổ hạt nhân Fukushima và được cho là nhắm đến món hời (pickings) từ các công trình xây dựng và giải trí ở Thế vận hội Tokyo 2020. Miễn là bạo lực từ vụ chia tách bang đảng gần đây không tràn ra đường phố, không ai cho rằng các yakuza sẽ bị ngăn cản nghiêm trọng. Nhật Bản dường như thích tội phạm có tổ chức hơn là vô tổ chức.

Đoàn Khải

The Economist

Bài trước: Vì sao tỷ lệ sinh ở Nhật Bản lại thấp đến vậy?

Vì sao Scotland tiến hành cải cách ruộng đất?

Quốc kỳ Việt Nam ở Nhật Bản

Nhà hàng Bếp Mường - 8, Cao Đạt

chia tay Dũng lên đường nhận nhiệm vụ mới...

Bài trước: Nhà hàng 1946 - số 3 ngõ Yên Thành, 61 Cửa Bắc

"Out of the frying pan into the fire" nghĩa là gì?

Syrian boys, whose family fled their home in Idlib, walk to their tent, at a camp for displaced Syrians, in the village of Atmeh, Syria. Photo courtesy Freedom House.

'Out of the frying pan into the fire' (ra khỏi cái chảo rán, rơi vào đống lửa) nghĩa là ra khỏi một tình huống xấu lại rơi vào một tính huống khác còn tồi tệ hơn (giống 'tránh vỏ dưa, gặp vỏ dừa').

Ví dụ

For a young, homeless girl, moving into Leicester's imposing former workhouse may have seemed like jumping out of the frying pan into the fire.

The Europe-bound refugees have already had to pay heavy prices for their desperate journeys by leaving their future to fate. To many, the attempt proved to be getting out of the frying pan into the fire.

But that was out of the frying pan into the fire and when demonstrators (người biểu tình) brought that regime (chế độ) down, it was replaced by the present military dictatorship (độc tài quân sự). The demonstrators and the opposition were too impatient to wait for elections in which the Brotherhood (Huynh đệ Hồi giáo) government would have been thrown out.

Phạm Hạnh

"Out of the corner of my eye" nghĩa là gì?

"Down the pan" nghĩa là gì?

"Out of the corner of my eye" nghĩa là gì?

Chìm trong đôi mắt ấy... Photo courtesy Chris Brown.

'Out of the corner of one's eye' nghĩa là liếc nhìn (of a look or glance: sideways, obliquely, askance).

Ví dụ

Then, out of the corner of her eye, she saw Manly running into the water.

The flame (ngọn lửa) had dimmed, flickering (ánh sáng lung linh, ánh lửa bập bùng) slowly in the still air, and out of the corner of her eye she could see something moving along the wall.

“She’s two arm lengths away right now,” Hathaway said, looking out of the corner of her eye at the nearby Mariah Carey, who was oblivious to the situation.

Whitlatch told investigators she had seen a blur out of the corner of her eye and heard the sound of metal striking metal, which she took for Wingate hitting a stop sign with the club.

Phạm Hạnh

Bài trước: "Out of the common run" nghĩa là gì?