Toàn cầu hóa đã chết

Morris Chang phát biểu: 25 năm qua chứng kiến rất nhiều thay đổi, một thay đổi lớn về địa chính trị. Đến nay, toàn cầu hóa đang ngắc ngoải, thương mại tự do cũng gần chết. Nhiều người vẫn ước rằng điều này sẽ quay lại, còn tôi thì nghĩ còn lâu.

Morris Chang phát biểu ở lễ khai trương nhà máy sản xuất chip của TSMC ở Mỹ (đặt ở Phoenix nên gọi là Phoenix Fab). TSCM là nhà sản xuất (gia công) chip lớn nhất thế giới, nó sản xuất 90% chip công nghệ cao (như của iphone) và 52% các loại chip nói chung. Apple, Nvidia, AMD đều là khách hàng của nó. Tức là nó rất khổng lồ.

Morris Chang (sinh 1931) là Mỹ gốc Đài Loan, học Stanford và MIT, là chủ của TSMC và do đó là cha đẻ của ngành công nghiệp bán dẫn Đài Loan.

TSMC là cty Đài Loan, nhưng do chính sách của Mỹ gần đây nên nó phải mang nhà máy về Mỹ (đầu tư khoảng 40 tỷ đô la). Trong phát biểu, Morris Chang nói để làm vậy ông ấy thuê 600 kỹ sư Mỹ rồi gửi về Đài Loan đào tạo 1 năm rưỡi. Rồi hiện nay cũng đang làm vậy với một lứa kỹ sư nữa. Và sẽ cần cả ngàn người nữa đi Đài Loan đào tạo như vậy thì mới làm được chip ở Mỹ. Vì ngay cả Mỹ cũng không có kỹ sư đủ giỏi và nắm được know-how để làm chip cao cấp như chip cho Apple. Cho nên ông nào ở VN nói VN sẽ làm chip thì 110% là bốc phét. Hoặc là làm được con chip thô kệch, to đùng, chạy chậm và ngốn điện.

TSMC về Mỹ, thì tương lai chip sẽ đúng là "Made in USA" vì cả R&D lẫn gia công đều ở Mỹ. Cái ý toàn cầu hóa đã chết cũng là đúng đấy. Các thần đằng ở đỉnh Đinh Bà Sơn không biết có hiểu không.

(Đến Tết năm nay số lượng công nhân bị mất việc chắc chắn phải tính bằng đơn vị triệu. Các thần đằng vẫn đòi giải cứu BĐS và trái phiếu. Ngay cả việc này, xin các vị đọc Phải Trái Đúng Sai của Giáo sư giáo sư Michael Sandel (Harvard) mà NXB Trẻ đã dịch ra tiếng Việt cho dễ đọc. Chỉ cần đọc đúng 28 trang đầu tiên, không cần nhiều, các vị sẽ thấy việc giải cứu BDS sẽ gây ra một sự phẫn nộ kinh khủng của nhân dân, vì đẩy họ vào ngưỡng có cảm thức bất công cực kỳ rõ nét mà tuyên giáo không cách gì xoa dịu nổi.)

Trong ảnh là Tim Cook đi dự lễ TSMC, báo nói có cả Biden đến, mà ko thấy ảnh.